AK Parti 3. ABD ziyaretine hazırlanıyor

Ancak; öncelik Türkiye açısından hem ilişkilerin pozitif bir gündeme evrilmesine hem de F-16’larla ilgili karar sürecinin tamamlanmasına verilmiş durumda. Bu nedenle de iktidar, ABD’de kasımda yapılacak ara seçimlerden hemen sonra AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Efkan Âlâ başkanlığındaki heyetin üçüncü kez ABD’ye gitmesine karar verdi. Ayrıntılara geçmeden süreci hatırlayalım:

F-16’LARLA İLGİLİ SÜREÇTEKİ SON DURUM

* Türkiye 2019’da Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini aldı.

* ABD Türkiye’yi F-35 ortak üretim programından çıkarttı.

* Türkiye 2021’de ABD’den 4.5’inci nesil yeni 40 adet F-16 VIPER satın almak ve halen TSK envanterinde bulunan 79 F-16’yı da modernize etmek için başvuruda bulundu.

* Teknik müzakereler iki ülke savunma bakanlıkları arasında sürüyor. Aslında Pentagon kendileri açısından sorun olmadığı, ancak kongrenin ikna edilmesi gerektiği mesajını iletti.

* Tam da bu sırada 2023 mali yılı Ulusal Savunma Bütçe Yasa Tasarısı’na Türkiye’nin F-16 talebinin karşılanmasını Yunanistan’la ilgili bir dizi koşula bağlayan hükümler eklendi.

* Bu hükümler Senato taslağında ise yer almadı.

* Bu nedenle bir uyumlaştırma süreci yaşanacak. Ankara’ya göre yönetimin de desteği ile söz konusu maddelerin Senato taslağında yer almaması olumlu bir mesaj.

* Hatta son olarak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, F-16’lar konusunda olumlu bir süreç işlediğini belirterek, “Zannediyorum bu yıl bitmeden bunun bir somut karara dönüşmesi kuvvetle muhtemeldir” dedi.

ANKARA NASIL BİR SÜREÇ İŞLETİYOR

İki ülkenin askeri görüşmeleri sırasında Amerikalılardan gelen, “Bizlik sorun yok, ancak Kongre ve Senato ile görüşülmeli” mesajının ardından Ankara harekete geçti. Süreçte:

* Başta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı görüşme olmak üzere, birçok kademede Ankara görüşlerini ve taleplerini dile getirdi.

* Diğer yandan ise lobi şirketleri yerine parlamenterlerin harekete geçirilmesine karar verildi.

* Bu çerçevede AK Parti Dış İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı Efkan Âlâ başkanlığında oluşturulan heyet iki kez ABD’de Senato ve Kongre üyeleriyle görüştü.

* Heyet şimdi üçüncü ziyaretine hazırlanıyor.

* ABD’de de kasım ayında ara seçimler var. Kongre ve Senato metinlerinin uyumlaştırma sürecinin de seçimlerden sonra başlaması bekleniyor. Bu nedenle Efkan Âlâ başkanlığındaki heyet de seçimlerden hemen sonra yani yıl sonuna doğru ABD’de olacak.

EFKAN ÂLÂ: ÜÇÜNCÜ KEZ GİDİYORUZ ÇÜNKÜ VEKÂLETEN YAPTIRILACAK İŞ DEĞİL

İki ülke arasında parlamenterler arası diyalog kurulmasına geniş katılımlı bir toplantıda karar verildi. Efkan Âlâ üçüncü ziyarete neden ihtiyaç olduğunu şöyle anlattı:

* “Pandemi sürecinde ve sonrasında ilişkilerdeki sorunlarla birlikte masada biriken dosyalar vardı.

* Siz alanı boş bıraktığınızda başkaları doldurur. Biz onları başkasından, onlar da bizi başkalarından dinlememeli.

* Vekâleten yaptırılacak bir iş değil. Gidip Türkiye’nin haklı tezlerini bir kez daha yeni isimlere anlatacağız.

* Konuştukça pozitif bir atmosfer oluşuyor.”

Efkan Âlâ benzer yöntemin başka ülkelerle de başlatılacağını da sözlerine ekledi. Sırada İngiltere ve Almanya’nın olduğunu söyleyebilirim.

AMERİKALI SENATÖR VE KONGRE ÜYELERİNİN BAKIŞ AÇILARI

Amerikalıların bakış açısı ve sorularına geçmeden önce, Yunanistan ile ilgili gelişmeleri de sıralamak gerekiyor. Seçim atmosferine girdiği için Türkiye karşıtlığını kullanan Yunanistan bu süreçte:

* ABD’nin isteği ile anakara ve adalarındaki eski Rus silahlarını Ukrayna’ya gönderip Amerikan silahlarına kavuştu.

* Mevcut F-16 filosunu modernize etmeye başladı.

* Fransa’dan Rafale uçakları aldı.

* F-35’ler için de talepte bulundu.

* Herkesin artık ezbere bildiği Amerikan üs sayısının artışını da son madde olarak ekleyelim.

Eğer ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake’in verdiği mesaj “gerçek” ise yani ABD, iki NATO üyesi ülkeye de aynı mesafede duruyorsa bu dengesizliği ortadan kaldırması gerekecektir.

ANKARA’NIN MESAJI NET: ‘TÜRKİYE’NİN İSTİKAMETİ BELLİDİR’

Gelelim ABD’deki havaya... Senatör ve Kongre üyelerinden edinilen izlenimler şöyle:

* Rusya- Ukrayna Savaşı’nda tahıl koridoru, esir takası ve Türkiye’nin iki tarafla da görüşebilmesi takdirle karşılanıyor.

* Enerji krizi açısından da birçok isim “Türkiye’yi tamamlayıcı bir koridor” olarak görüyor.

Ancak Amerikalılar görüşmelerinde:

* Türkiye-Rusya arasındaki yakın ilişkiden dolayı endişeleri...

* Türkiye’nin doğu-batı ekseninde bir sorunu olup olmadığı konusunda sorularını da dile getirdiler.

Türk heyetinin şu mesajları paylaştığını aktarabilirim:

* NATO’nun güçlenmesini istiyorsanız Türkiye de güçlenmelidir. Türkiye, NATO’nun vazgeçilmez üyesidir.

* Türkiye’nin hedefleri, istikameti bellidir. Ancak, bölgesel krizlerde inisiyatif almak zorunludur. Bunun faydası özellikle tahıl koridorunun oluşturulması gibi net sonuçlarla da ortaya çıktı.

Sadece bunlar değil, Türkiye’nin terörle haklı mücadelesi ve ABD’den beklentiler de bu görüşmelerde anlatıldı. Belli ki yıl sonunda yapılması planlanan üçüncü görüşmede de anlatılacak. Üst düzey bir güvenlik yetkilisi: “Amaç üzüm yemek, tribünlere oynamak değil” dedi. Ankara, şimdilik her seviyede yapılan görüşmeler ışığında ABD’nin olası F-16 kararından umutlu. Kesin sonuç yıl sonunda ortaya çıkacak gibi görünüyor.