Tabeladaki skor (şimdilik): 3-3

Konu Amerika ve Çin arasındaki yeni mücadele alanı: teknolojide liderlik. Amerika bir çok açıdan liderliğini sürdürüyor tabii ve Çin, Amerika’daki ekosistemin henüz çok gerisinde. Ama Çin’in çok bilinçli bir şekilde kalktığı bir atak var ve artık Amerika dikiz aynasına baktığında arkasında hızla aradaki farkı kapatan bir rakip görüyor.

Örneğin MIT üniversitesinin her yıl yayınladığı dünyanın en akıllı 50 şirketi listesinde 2014 yılında hiç Çinli şirket yoktu. Bu sene 7 tane var (hala 31 şirketi olan Amerika’nın gerisinde tabii). Aynı listede Almanya ve İngiltere’den sadece ikişer şirket var. Ya da başka bir örnekte geçen yıl ilk defa Çin’de yapay zeka konusunda yazılan akademik makale sayısı ilk defa Avrupa Birliği’ndeki 28 ülkede yazılan toplam makale sayısını geçti. Zaten Çin hükümeti 2030 yılına kadar toplam 150 milyar dolar büyüklüğünde bir yapay zeka endüstrisi yaratma hedefini açıkladı geçtiğimiz aylarda. Şimdi bu genel karşılaştırmaları bir kenara bırakıp rekabetin en yoğun olduğu Amerikalı ve Çinli üç silahşörlere bakalım.

ÜÇ SİLAHŞÖRLERİN MÜCADELESİ
Facebook, Google ve Amazon. Girdikleri alanda rakiplerini silip süpüren amansız üç dev. Karşılarına çıkması zor. Tabii Tencent, Baidu ve Alibaba değilseniz. Yıllardır bir çok web sitesine erişimi kapalı tutan Çin’den bu korumanın da desteğiyle çıkan bu üç şirket artık dünya çapında oyuncular haline geldi. Hepsi bir çok alanda faaliyet gösterdiği için birebir karşılaştırmak zor olsa da buradaki eşleşme Facebook-Tencent, Google-Baidu ve Amazon-Alibaba gibi düşünülebilir. Amerikalı olanları bilmeyen yoktur herhalde ama diğerlerini biraz daha yakından tanıyalım isterseniz.

Tencent: Çin’in en büyük sosyal medya sitesi. WeChat isimli mesajlaşma uygulamasının 1 milyara yakın kullanıcısı var ve uygulama içinden taksi çağırabiliyor, restoran rezervasyonu yapabiliyor ve ödeme gerçekleştirebiliyorsunuz. Aynı zamanda dünyanın en büyük video oyunu platformunu işletiyorlar. Snapchat’in %12’sine, Tesla’nın %5’ine sahipler. Alman uçan araba şirketine 90 milyon dolar yatırım yaptılar. Piyasa değeri şu anda Facebook’tan daha yüksek. Neyse duruyorum artık, liste çok uzun.

Baidu: Çin’deki arama trafiğinin %65’ini karşılayan Baidu’nun dünyadaki payı henüz çok küçük (Baidu %1,4, Google %92). Pazar değeri de Google’ın oldukça altında ama 2017’de 12 tane teknoloji şirketine yatırım yapmış. Sürücüsüz araba konusunda Google’ın en büyük rakiplerinden, yapay zeka konusundaki yıldızları topluyorlar. Kurucusu da Time’a kapak oldu. Ee daha ne olsun?

Alibaba: Davos zirvesinin yıldız konuşmacısı, eski öğretmen Jack Ma’nın kurduğu şirket 500 milyar dolarlık değerlemesiyle Amazon’un ensesinde. Türklerin ucuz iPhone şarjı satın aldığı Aliexpress dışında dünyanın en büyük mobil ödeme uygulamalarından Alipay de onlara ait. Kar marjı %30,9 (Amazon’unki %2,9). Kuantum bilgisayarları ve yapay zekaya 15 milyar dolar yatırım yapacaklarını açıkladılar.

Tabii iş bununla sınırlı değil. Uber’in başa çıkamayıp Çin’deki şirketini satıp çıktığı Didi var örneğin. Uber’den sonra dünyanın en değerli girişimi. Apple mı dediniz? Karşısında Huawei ve Xiaomi var. Elektrikli arabalar mı dediniz? 2020 yılında elektrikli arabaların en kritik parçası olan lityum pillerin üretiminin %70’I Çin’de olacak. Velhasıl teknolojide Çin treni kalktı ve önünde durmak zor gözüküyor.