Modern Zamanlar

Hadi ULUENGİN

Bir cenaze ilanına dair

Ne mutlu böyle muhteşem bir zenginliği harmanlayarak Feriköy Mezarlığına defnedilmiş olana ! Ne mutlu hala evrensel ‘kozmos’ özelliğini koruyan emsalsiz şehrimize !

GEÇEN pazar günkü ‘Hürriyet’te çok ilginç bir cenaze ilanı yayınlandı.

Buraya isim ve soyadlarını değiştirerek aktarıyorum ama, etnik çağrışımda onların özüne mümkün mertebe sadık kalmaya çalıştım. İlan şöyleydi:

‘ACI kaybımız. Çok sevgili annemiz, büyükannemiz ve akrabamız Nathalie Demet’in vefatını derin teessürle akraba ve dostlara bildiririz.

Cenaze merasimi Feriköy Latin Katolik Klisesi'nde icra olunacaktır.

Kederli evlatları: Pierre ve Ghilaine Sipranski; Davit ve Roz Levi; Noel ve Rita Pautet (Fransa).

Torunları: Alfret ve Natalya Levi ve evlatları; Dikran ve Fabyen Hisarcık ve evlatları; Paul ve İlvin Sipranski; Jeannot Pautet (Fransa); Luc Pautet (Fransa); Helga Sipranski (Fransa).

Atanis (Yunanistan); Dakalef (ABD); Danmeijer (Hollanda); Prezyblansk (Fransa) aileleri'.

Şimdi, yukarıdaki harikulade gizem ve müthiş zenginlik üzerinde duracağım.

* * *

MERHUMENİN Katolik mezarlığına gömüleceği bildirildiğinden, ilk bakışta ‘Demet’ familyasının Lövanten aidiyetten indiğini düşünmek gerekiyor.

Zaten ‘Nathalie’ ismi Fransızca olduğundan, kesin değilse bile kökenin bu dilin ülkesine uzandığı tahminini ağır basıyor. Ama İtalya ihtimali de var.

Türkçe ‘Demet’ kelimesi Voltaire lisanında ‘Döme’ diye telaffuz edilir ve pekala da halis bir Parislinin soyadı olabilir. ‘S’ eklendiğinde de Belçika Felemenkçesine dönüşür. Buradan yola çıkarak, ‘Demet’in Türkiye'de ve Batı'da yadırgatmayacak biçimde seçilmiş bir sözcük olduğu sonucuna da varabiliriz.

İlk evlat hanesindeki ‘Sipranski’de genel bir Slav lezzet mevcut. Ancak Polak vurgu daha belirgin. Üstelik, Aşkenaz bir Museviliği de çağrıştırıyor.

Acaba Ghilaine Hanım merhumenin kızı mıdır da 1917 mültecisi bir Beyaz Rus kökenliyle; Polenezköy eşrafından bir Leh asıllıyla veya Krakov bağlantılı bir Yahudiyle evlendiği için ‘Sipranski’ ünvanını taşımaktadır ? Soru çok cazip...

İkinci evlatta ‘Levi’ soyadı var. Burada durum daha berrak. ‘Levi’, Tevrat 'ta ‘Ve Rabb Musa’yı çağırdı' diye başlayan üçüncü ‘Levililer’ kitabına uzanır ki, İsrailoğullarına aittir. Davit ve Roz'un Türkçe imlayla zikredildiği göz önüne alınırsa da, muhtemelen Bayan Roz, toprağı bol olsun Nathalie Hanım'ın ikinci kerimesidir ve Musevi bir Davit Beyle dünya evine girmiştir.

Üçüncü evlatta ‘Noel ve Rita Pautet’ var. Buradaki soyadı tam Fransevi...

Ülke açıklaması da hesaba katılırsa, bana göre Rita Hanım Demet'lerin üçüncü kızıdır ve ‘derin Fransız’ bir Mösyö Noel Pautet'yle izdivaç yapmıştır.

İlandaki ilk torunlarda yer alan ‘Alfret ve Natalya Levi’ baştaki tezimi güçlendiriyor. Onlar Musevi baba Davit Levi'yle Katolik anne Roz Demet'ten inmektedirler. Zaten, Yahudi zürriyet ana tarafını gerektirdiğinden, çift şekilde yorumlanabilecek Alfred ve Natalya fonetik açıdan buna uygun düşüyor. İkinci torunda, Fabyen Hanım'ın merhumenin kerimelerinden birisinin kızı olduğu ve Ermeni asıllı Dikran Hisarcık Beyle evlendiği tahminini yapıyorum.

Üçüncü torun Paul Sipranski ise muhtemelen Müslüman asıllı İlvin Hanıma abayı yakarak onunla yuva kurmuştur. Ne var ki, ‘İlvin’in ecnebi lisanlara kolay meyledebilecek bir yapı içerdiğini de buraya eklemekte yarar görüyorum.

Ama Cermen kokulu Helga ismi Sipranski familyasına ilişkin bilmeceyi daha da zorlaştırıyor. Sonraki torunların Fransa'daki Pautet'lere uzandığı aşikar.

Ailelerden Yunani ‘Atanis’ net; Hollanda Felemenkçesi ‘Danmeijer’ ‘Mayer’ ve ‘Meyer’i hatırlattığından burası daha müphem; ABD ve Fransa'daki ‘Dakalef’ ve ‘Preziblansky’ler ise Rus, Leh veya Musevi olabileceğinden durum muğlak...

İşte, geçen pazar yayınlanan bir cenaze ilanı ertesinde bunları düşündüm.

* * *

DİNLERDEN Katolik, Ortodoks, bir ihtimal Gregoryen, Musevi ve muhtemelen Müslüman; kökenlerden Türk, Fransız, Leh, Rus, Yahudi, Ermeni; ülkelerden Türkiye, Fransa, ABD, Hollanda, Yunanistan, ‘nasyonal cumhuriyetçi’lerimiz ve bağnaz dincilerimiz ‘kozmopolitizm’ diye yaygara kopartsa bile, ne mutlu böyle muhteşem bir zenginliği harmanlayarak Feriköy Mezarlığına defnedilmiş olana !

Ne mutlu hala evrensel ‘kozmos’ özelliğini koruyan emsalsiz şehrimize !

Allah'ın rahmeti Nathalie Demet Hanımın üzerinde olsun ve merhumenin bütün yakınlarının başı sağ olsun.