Tekstilde büyük markalar Büyük Menderes’e sahip çıkıyor  

Yeryüzünde sayıları ancak 5 bin civarında olan tepeli pelikan, flamingo, Akdeniz foku, iribaş deniz kaplumbağası gibi önemli türlerin evi olan bir havza burası.

Aynı zamanda ülkemizin en önemli tarım alanıyla, en önemli tekstil bölgelerinden biri.

Zeytin üretiminin yüzde 20’si, deri üretiminin yüzde 40’ı, incir üretiminin yüzde 65’i Büyük Menderes Havzası’nda yapılıyor.

Büyük Menderes Havzası

Havzanın 3,5 milyar dolarlık sanayi ihracatının yaklaşık yüzde 50’sini ise tekstil sağlıyor.

Tarım ve tekstil ne yazık ki günümüzde çevreyi en fazla etkileyen iki sektör.

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) işte bu yüzden bu iki sanayi kolunun yoğunlaştığı Büyük Menderes Havzası’nı 2010 yılından beri mercek altına almış.

2010 ile 2014 yılları arasında havzanın “su kalitesini izleme”  çalışmaları yapan WWF- Türkiye sayesinde Büyük Menderes Havzası 2015 yılında WWF küresel ağında 15 pilot havzadan biri seçilmiş.

Vakıf havzada irili ufaklı 15 proje yürütüyor.

KİRLİLİK KRİTİK SEVİYEDE

Önceki gün WWF-Türkiye ofisinde Genel Müdür Aslı Pasinli ve İletişim Müdürü Tolga Yücel ile sohbet ediyoruz.

Pasinli, Büyük Menderes Nehri’nde kirliliğin kritik seviyelere ulaştığını anlatıyor.

Evsel atıkların yanı sıra sanayi ve tarımsal atıklar nedeniyle gazete sayfalarına yansıyan toplu balık ölümleri aklımızda.

Vakıf son dönemlerde Büyük Menderes nehrini büyük oranda kirleten tekstile odaklanmış.

Pasinli bununla ilgili “Geçtiğimiz mayıs ayında Güney Ege Kalkınma Ajansı GEKA ile birlikte “Tekstil Sektöründe Temiz Üretimin Yaygınlaşması Hareketini başlattık” diyor.

Bu projenin, tekstil sektörünün çevreye etkisini azaltmak için ilk kez STK, kamu, finansal kurumları ve yerel oyuncuların bir araya geldiklerine dikkat çekiyor.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Ekonomi, Çevre ve Şehircilik bakanlıkları tarafından desteklenen bu proje tekstil sektörü için neyi hedefliyor?

ÇEVREYİ KİRLETEN ÜRÜN İSTEMİYOR

Aslı Pasinli kısaca özetliyor.

- Kaynak kullanımında verimlilik

Büyük Menderes Nehri'nde ölü balıklar

- Üretim ve atık yönetimi maliyetlerinde düşüş

- Çevresel yasa, yönetmeliklere uyum

- Uluslararası markaların beklentilerinin karşılanması ( Bilinçli tüketici artık çevreye kirleten ürünler satın alınmak istemiyor).

- Dijitalleşmeye destek

Bu hedefler doğrultusunda tekstil üreticilerine yönelik “sürdürülebilir üretim” eğitimleri başladığı gibi teknolojilerini yenilemek için Garanti Bankası’ndan özel indirimli faiz sağlanmış.

Pasinli, bu harekete destek verenler arasında H&M, Zara, Massimo Dutti gibi markaları barındıran İnditex gibi küresel markaların yanı sıra Boyner Grubu’nun da olduğunu belirtiyor.

Havzanın üreticileri Akürün, Altınbaşak, Aslıteks, Ata Tekstil, Doksan Tekstil, Ekpen Tekstil, Gamateks de hareketin öncüleri arasında.

12 MİLYON EUROLUK YATIRIM

Bu projeyle Türkiye’de örnek olacak bir modeli ortaya koyacaklarını söyleyen Pasinli’nin paylaştığı rakamlar önemli.

“Toplam 12 milyon euroya ulaşacak bir yatırım ile yılda yüzde 20’ye varan su, enerji ve kimyasal tasarrufu sağlamak mümkün. Bunun maddi karşılığı ise 10 milyon euro  .

Yapılacak yatırımların 1-3 yıl gibi bir sürede geri kazanılması öngörülüyor” diyor.

Uluslararası öneme sahip Bafa Gölü ve Büyük Menderes Deltası gibi sulak alanların korunması, Büyük Menderes Nehri’nin pırıl pırıl sulara kavuşması için değmez mi?

BİR TİŞÖRT ÜRETMEK İZİN 2 BİN 700 LİTRE SU HARCANIYOR

TEKSTİL, enerji sektöründen sonra çevreyi en fazla kirleten sektör.

Özellikle “hızlı moda” diye tabir edilen, nispeten ucuza alabileceğiniz ürünler suyu kirlettikleri gibi çevreye zehirli kimyasal maddeler saçıyorlar.

Modayı takip etmenin çevreye maliyeti büyük.

Büyük Menderes nehrinin tekstil boyaları nedeniyle kırmızı akan suları

Dünya Ekonomik Forumu’nun yayınları arasında yer alan, Manchester Üniversitesi’nden Patsy Perry’nin kaleme aldığı, “hızlı moda” ve çevreyle ilgili bir yazısına göre, sadece 1 tişört üretmek için harcanan su miktarı 2 bin 700 litre.

Tekstil sanayi tarımdan sonra yeryüzü sularını en fazla kirleten sektör.

Göz alıcı renkleriyle cezbeden tekstil ürünlerinde kullanılan boyalar nedeniyle, Bangladeş’te ya da Ege’de (Büyük Menderes) akan ırmakların renginden modada hangi rengin revaçta olduğunu görebilirsiniz.

Öte yandan tekstilde olukça popüler polyester lifli ürünü çamaşır makinesinde yıkadığınızda örneğin mikrofiber parçacıklar ta denizlere, okyanuslara ulaşıyorlar

Planktonlar da onları yutunca, planktonlarla beslenen balıklarla birlikte tabağımıza giriyorlar.

Bizde afiyetle mikrofiber parçacıkları yutuyoruz.