Nabucco’ya ‘gazsız’ bir imza daha

İmza töreni, Fukuşima’dan sonra nükleerin hızla gözden düşmesiyle doğalgazın enerji piyasalarında “yükselen bir değer” olarak görüldüğü günlere rastlıyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız seçim bölgesi olan Kayseri, imza töreni nedeniyle Nabucco projesinin altı ortağı Avusturya -OMV, Macaristan- Mol, Romanya- Transgaz, Bulgaristan- Eneji Holding, Almanya-RWE şirketlerinin temsilcilerini ağırlıyor.

Tabii altıncı ortak Botaş da burada.

İstanbul Kayseri uçağında yanımdaki Macar Mol Şirketi’nin Başkan Yardımcısı Sandor Fasimon var.

Aynı anlaşma geçen yıl Ankara’da imzalanacaktı ancak Macaristan’daki hükümet değişikliği nedeniyle bir yıl ertelenmiş.

Dün sabah imza töreninden önce bir araya geldiğimiz Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın ifadesine göre söz konusu anlaşma Nabucco projesinin hukuki ve teknik alt yapısını tamamlıyor.

40’a yakın maddesi olan anlaşmada, boru hattının güvenliğinden, işçi standartlarına, vergilendirmeye, işletme süresine kadar sayısız ayrıntı var.

PEKİ GAZ HANGİ ÜLKEDEN?

Yeri gelmişken hemen belirteyim.

Nabucco’nun işletme süresi 50 yıl.

Ancak 10 yıllık bir uzatma ihtimali anlaşmaya ilave edilmiş.

Kayseri’de imzalanan anlaşma, Türkiye’den geçecek olan 3 bin 300 kilometrelik boru hattında yeni bir aşama anlamında ama önümüzdeki daha yol çok uzun.

2009 yılında Nabucco Gaz Boru Hattı Uluslar arası Şirketi Başkanı Reinhard Mitschek İstanbul’daki toplantısında ilk kazmanın 2010 yılında atılacağını söylemişti.

Boru hattının maliyeti de 7.9 milyar euro olarak telaffuz etmişti.

2011 yılına geldik boru hattının inşaatında tıss yok.

Maliyet ise şimdi Bakan Taner Yıldız tarafından 12 milyar euro olarak telaffuz ediliyor.

Şimdi gelelim Nabucco’nun en önemli kısmına.

Boru hattının içinden geçecek gaz henüz ortada yok.

Nabucco’ya gazı verebilecek ülkeler arasında Azerbaycan, Tükmenistan ve Irak var.

Tabii İran da doğal gaz zengini var ama yaptırımlar nedeniyle Nabucco’ya gaz vermesi henüz söz konusu değil.

Ancak, Kayseri’deki imza törenine katılan Başkan Obama’nın Avrasya özel enerji temsilcisi Richard Morningstar Rus basının iddiasına göre, geçenlerde İran’a Nabucco için göz kırpmıştı.

Kaynak ülkelerden Türkmenistan’a gelirsek gazını halen Rusya ve Çin’e veriyor.

Avrupa’ya vermek isteyebilir ancak şu anda önceliği bu değil.

NABUCCO IRAK’A GÜVENEREK YOLA ÇIKMAZ

Irak konusunda Bakan Taner Yıldız şunları söylüyor:

“Pazar günü Bağdat’taydım. Irak gazında önceliği  halkına veriyor. Hem ısınma, hem elektrik için. Artan gaz 3. ülkelere verilecek. Ancak bu 6-7 yıldan önce olmaz”.

Irak ancak 6-7 yıl sonra Nabucco’ya 15 milyar metreküp gaz verebiliyor.

Dolayısıyla Taner Yıldız�“Nabucco’düa sadece Irak gazına güvenilerek yola çıkılmaz” diyor.

Geriye Azerbaycan kalıyor.

Azerbaycan’ın Şahdeniz-2’de önemli gaz rezervleri var.

Ama daha önce de yazmış olduğum gibi Şahdeniz-2 rezervlerinin talipleri  fazla.

Güney Akım projesi için Rusya, Türkiye-Yunanistan-İtalya boru hattı ITGI ya da Güney Koridor projesinin başını çeken İtalya’nın da gözü Şahdeniz-2’de.

Azerilerin önceliği Rusya.

Ruslara Şahdeniz-2 ile ilgili vaatlerde bulundukları biliniyor.

ŞARTLAR YETERSİZ

Bakan Taner Yıldız Azerbaycan’ın  bu ayın sonuna kadar Şahdeniz-2 ile ilgili kararlarını vereceklerini söylüyor.

“Haziran sonu değilse mutlaka 2011 yılı sonuna kadar niyetlerini ortaya koymaları gerekir” diye ekliyor.

Azeriler yeşil ışık yaktıkları takdirde üretime geçilmesi 4-5 yılı alacak.

Aynı şekilde boru hattının inşaatı da 4-5 yıl sürecek.

“Kaynak ülke bulunmadan boru hattı inşası başlamaz” diyen Yıldız’a göre, üretimin ve boru inşaatının eş zamanlı olması gerek.

Şahdeniz-2’den gaz üretmenin maliyeti bu arada 22 milyar dolar.

Neticede dünyanın sayılı boru hattı projelerinden olan Nabucco’da Bakan Yıldız’ın ifadesiyle “gerekli şartlar oluştu ama yeterli şartlar oluşmadı”…

Nabucco’ya dün Kayseri’de “gazsız” bir imza daha atıldı.

Nükleerde referandum yok

TÜRKİYE’de yapılacak ilk nükleer santralin Malazgrit’in bininci yılında yani 2071 yılında söküleceğini söyleyen Bakan Yıldız’a dün elbet nükleeri sorduk.

Bakan, gelişmiş ülkelerden bazılarının nükleer santralden vazgeçme kararı almalarına rağmen şimdiye kadar nimetlerinden yararlandığını belirterek “Gelişmekte olan Türkiye’nin hiç yararlanmaması haksızlık” diyor.

“Nükleerden 2031 yılında çıkacağını beyan eden İsviçre ile aynı kefede olamayız” diye ekliyor.

Peki böyle yaşamsal önemi olan bir konuda halka danışılmayacak mı?

Referandum olmayacak mı?

Bakan Yıldız “ Üç partinin seçim beyannamelerinde nükleer var. Dolayısıyla referanduma gerek yok” diyor.

Anladığım kadarıyla seçim beyannameleri Fukuşima’dan sonra hazırlanmış.

Kaza mart ayında, örneğin AKP’nin seçim beyannamesi nisan ortalarında.

Dünyada artık bir milat olarak kabul edilen Fukuşima kazasının seçim beyannamelerinde hiç kaale alınmamış olması ciddi bir soru işareti.