Koç Üniversitesi’nde Sivil Toplum ve Hayırseverlik Araştırma Merkezi  

Merkezin amacını Koç Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Umran İnan şöyle açıklıyor:

“KUSITHAM özel sektör, kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve hayırseverlik etrafında şekillenen sivil toplumun çağdaş bir anlayış çerçevesinde anlaşılmasını sağlayacak bilimsel temelleri oluşturacak”.

Yine rektörün sözleriyle yeni açılan merkez dünyada hayırseverliğin daha da gelişmesi ve artması için çabalayacak.

Önemli hayırseverlik projelerinin paylaşılmasına, böyle projeleri destekleyecek ortamın oluşmasına katkı bulunmaya çalışacak.

Hayırseverlik deyince aklıma aramızdan erken ayrılan Mustafa Koç’un Vehbi Koç Vakfı’nın 2015 yılının ödül törenine damga vuran sorusu geliyor.

Koç o törende “Biz gerçekten hayırsever bir millet miyiz” sorusunu sormuş ve İngiliz STK Charities Aid Foundation’ın araştırmasına göre Türkiye’nin 135 ülke arasında 128’inci olduğunu söylemişti.

Türkiye o araştırmadaki puanlama sistemine göre 100 üzerinden 18 almıştı.

Mustafa Koç’un o sorusundan hareketle Vehbi Koç Vakfı’nın epeydir “hayırseverlik” konusu üzerinde kafa yorduğunu tahmin ediyorum.

HAYIRSEVERLİK ALANLARINDA YOL GÖSTERİCİ

Nitekim Vehbi Koç Vakfı Genel Müdürü Erdal Yıldırım’ın iki yıl önce yayınladığı “Az mı gittik, uz mu gittik” Yeni Vakıfların 50 Yıllık Hikayesi” kitabı da bu çabanın bir ürünü.

Yıldırım, kitabında neden hayırsever olmadığımızın cevabını vermişti.

Vehbi Koç Vakfı’nın önemli bir kaynak aktardığı, Vakıf Yönetim Kurulu Başkanı Semahat Arsel’in “vakfımızın gözbebeği” diye tarif ettiği Koç Üniversitesi’nde KUSITHAM’ın kurulması bu çerçevede daha büyük anlam kazanıyor.

Açılış konuşmasında merkezin vakıf için büyük kıymet arz ettiğini özellikle belirten Semahat Arsel “Merkezimiz sivil toplum ve hayırseverlik alanında çalışan araştırmacılar ile lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine yol gösterecek, ev sahipliği yapacak” diyor.

Semahat Arsel KUSITHAM Konferansı’nın açılışında.

“Ayrıca vakıflarda, derneklerde çalışan veya hayırseverlik alanına yönelmek isteyen profesyonellere liderlik, stratejik yönetim, kaynak geliştirme, etki ölçümleme gibi sertifikalı eğitim fırsatı sağlayacak” diye ekliyor.

Öte yandan açılış günü, Koç Üniversitesi Sivil Toplum ve Hayırseverlik Araştırmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Ali Çarkoğlu “Türkiye’de Bireysel Bağışçılık ve Hayırseverlik Araştırması”nın bulgularını paylaşıyor.

Daha önce 2004 ve 2015 yıllarında yapılmış araştırmanın üçüncüsünü,  TÜSEV’in (Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı) desteğiyle ve KUSITHAM’da araştırmacı Selim Erdem Aytaç ile birlikte gerçekleştiren Prof. Dr. Çarkoğlu, “Türkiye’de yoksullara yardım öncelikli olarak devletin görevi olarak görülüyor” diyor.

Bu görüş 2004 yılından bu yana değişmemiş.

YILDA ORTALAMA 303 LİRA

Çarkoğlu’nun üzerinde durduğu, araştırmanın diğer ilginç bulguları şöyle:

- İnsanlar ihtiyaç sahiplerine yardımlarını bir kurum aracılığıyla değil, doğrudan kendileri yapmayı tercih ediyorlar.

- Yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasında kamu kuruluşları yerine STK’ları tercih edenlerin sayısında artış var.

- Her 10 kişiden dördü geçtiğimiz bir yıl içinde akraba, komşu ya da başka bir ihtiyaç sahibine doğrudan yardım yapmış.

- 2004 yılına oranla yoksullara yardımı “hali vakti yerinde vatandaşların görevi” olarak görenlerin oranında düşüş, yardımı tüm vatandaşların ve STK’ların görevi olarak görenlerin oranında artış var.

- İnsanların toplam yardımları içinde dilencilere yapılan 2004 yılından bu yana önemini koruyor. Ancak sokak dilencilerine para verenlerin oranında düşüş kaydedilmiş.

- Dini vecibelerle ilgili yardımlar toplam yardımlar içinde önemini korumakla birlikte 2004 yılından bu yana düşmüş.

- Türkiye’de kişi başı ortama yıllık yardım ve bağış miktarı yaklaşık 303 lira olarak hesaplanmış. 2015 yılında bu rakam 228 lira idi. Enflasyon hesaplandığında bu rakamın bugünkü karşılığı 360 lira. Yani enflasyon göz önüne alındığında reel bağış miktarı azaldı.