Kadın rektörden eğitimde cesur adımlar

1997 yılında kurulmuş olan Kadir Has Üniversitesi’nin ilk kadın rektörü.

Rektörlüğü 2018 yılı mart ayında Prof. Dr. Mustafa Aydın’dan devralmış.

Haliç kıyısında, eski Cibali Tütün ve Sigara Fabrikası’ndan dönüştürülen Kadir Has’taki odasında sohbet ettiğimiz Prof. Durukanoğlu eğitimde 22 yılını geride bırakmış bir fizik profesörü.

Prof.Dr. Sondan Durakanoğlu

İstanbul Üniversitesi Fizik Bölümü’nden mezun olduktan sonra devlet bursuyla ABD’de master ve doktorasını tamamlamış.

ABD dönüşü İstanbul Teknik Üniversite’nde, ardından Sabancı Üniversitesi’nde kariyerini sürdüren Prof. Durukanoğlu araştırmaya yönelmiş, 23 yayını olan bir bilim insanı.

Sohbete “Hayatım bir başarı hikâyesi olarak başlamadı çünkü her dönem karnem kırık notlarla doluydu. Lise ikinci sınıfta üç yol kaybettim. Babama okumak istemediğimi ilan ettiğim gün beni Of’taki köyümüze çaya gönderdi” diye başlıyor.

1970’li yıllarda sekizi kız, ikisi erkek 10 çocuğunu okutmayı başarmış, ortaokul mezunu babanın onu Of’a göndermesi hayatının dönüm noktası olmuş.

OF’TA ÇAY TOPLAMAK

“Saat beşte kalkıyorsun. Kahvaltıdan hemen sonra 165 merdivenden inerek çay bahçesine ulaşıyorsun. Çayları kestikten sonra onları o sarp çoğrafyada sırtında sepette taşıyorsun. Çok ağır bir iş. Bu yüzden kendi kendime bundan sonra yapacağım işin, ders dahil bundan daha zor olmayacağına karar verdim. Üniversiteye gidecektim” diye anlatıyor.

Fizik bölümüne birincilikle giren Prof. Dr Durukanoğlu neden fizik seçtiğini şöyle açıklıyor:

“Lisede beni çok etkileyen fizik ve matematik hocalarım vardı. Fizik, doğayla savaşmadan doğayı anlamaya, matematik ile çözmeye uğraşır”.

Rektörlük koltuğuna otur oturmaz üniversite için yeni bir eğitim modeli tasarlamak için kollar sıvamış.

“100 yıllık eğitim sistemiyle 21. yüzyılın gerçeklerini yakalayamayız. Dünya bir dönüşüm içerisinde. Bilim, teknoloji gelişirken yaşam biçimleri değişiyor. Evrensel değerlere odaklanmak zorundayız” diye konuşuyor.

DÜNYAYA ÖRNEK OLACAK

“Dünyaya örnek olacak bir üniversite modeli geliştirdik” diye ekliyor.

Hangi bölüme girerse girsin her öğrencinin birinci yılında okumak zorunda olduğu, geleneksel derslerin olmadığı çekirdek program hazırlanmış, sıfırdan yeni dersler kurgulanmış ancak en önemlisi Ar-Ge’si güçlü Havelsan, Arçelik, Mercedes, Enka gibi sektör temsilcileriyle birlikte müfredatlar oluşturulmuş.

“30 yıl önce olsaydı böyle bir işbirliği yapamazdık. Şimdi pek çok sektörün önde gelen şirketleri oldukça gelişmiş Ar-Ge birimlerine sahip. Sektörden gelen talepler doğrultusunda eğitimi proje üzerinden yapmayı hedefleyen müfredat hazırladık” diyor.

Araştırmacı olduğu için hedefinde bir araştırma üniversitesi var.

Avrupa Birliği, TÜBİTAK derken göreve geldiğinden bu yana 20 milyon liralık araştırma fonu gelmiş.

“Önümüzdeki 3 yıl zarfında bu meblağ en az 60 milyon olacak” diyor.

Türkiye’deki 17 kadın rektörden biri olan Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu’na üniversitedeki kadın oranını sordum.

Öğrenciler arasında oran yüzde 57, öğretim görevlilerin üçte ikisi ise kadın.

Senato kararıyla üst yönetimde oran yüzde 60’a çıkmış.

REZAN HAS MÜZESİ’NDE 'TOPRAĞIN MİRASI' SERGİSİ

KADİR Has Üniversitesi’nin binasında yer alan Rezan Has Müzesi’ni, ev sahipliği yaptığı ilginç sergileri bir yana bırakın mekânın ihtişamı için ziyaret etmek gerek.

Müze, 11. yüzyıldan kalan, 48 kemerli, 20 sütunlu Seferikos diye bilinen Bizans su sarnıcı ile Osmanlı dönemi hamam yapısı olduğunu tahmin edilen bir kalıntıya sahip.

Sarnıç daha sonra Cibali Sigara Tütün Fabrikası’nın tütün deposu olarak kullanılmış.

Cibali Tütün Fabrikası: Emeğin Mekanı Sergisi’nden

Son derece özenli bir restorasyonla burası bir sergi alanına dönüştürülmüş.

Zaten tüm üniversite binasının geçirdiği başarılı restorasyon Kadir Has’a 2003 Europa Nostra ödülü getirmiş.

Üniversiteye her yolum düştüğünde ziyaret ettiğim müzede halen Toprağın Mirası Sergisi devam ediyor.

Küratör Zeynep Çulha ile gezdiğim sergide, Anadolu’dan çıkartılan, dokuz bin yıl öncesinden Neolitik Çağ’dan Selçuklu dönemine kadar 300 eser var.

Müzenin 3 bin eseri barındıran zengin koleksiyonundan seçilenler arasında günlük yeme içme kaplarının yanı sıra Babil dilinde yazılmış İstatistiki Çizelge Tableti, ana tanrıça heykelciği, nadide cam şişeleri, süs eşyalarını görebilirsiniz.


Toprağın Mirası Sergisi’nden

Bu arada müze çatısı altında devam eden bir diğer sergiyi de kaçırmamanızı öneririm.

“Cibali Tütün Fabrikası: Emeğin Mekanı” adlı Sergide, fabrikada kullanılan makineler, anneannemin vaktinde içtiği Gelincik Sigarası gibi nostaljik sigara paketleri koleksiyonu ve dönemin fotoğrafları var.

Çoğunlukla Balkanlardan gelen kadın işçilerin fotoğrafları müthiş.