Dünya Neleri Konuşuyor

Gila BENMAYOR

Zeus geri gelebilir

BERLİN'de Pergamon (Bergama) Müzesi'ndeki Zeus Tapınağı’nı görüp ‘‘Niçin burada’’ diye öfkeyle tepki göstermeyen yoktur herhalde.

Böylesine bir tepkiyi yıllar önce Louvre Müzesi'nin en alt katında Antakya'dan kaçırılan mozikleri gördüğümde vermiştim. Berlin'deki Zeus Tapınağını gördüğümde şok daha büyük olmuştu tabii.

125 yıl önce Alman arkeolog Carl Humann tarafından resmen parça parça yurt dışına kaçırılan bu muhteşem tapınağın yeniden Bergama'ya dönmesi için küçük bir umut ışığı doğdu gibi. Üstelik bunu çıtlatan da İngiliz The Economist Dergisi. ‘‘İngiltere Yunanistan'dan Londra'ya kaçırılan Elgin yontularını geri verirse o zaman Türkiye de Zeus Tapınağı'nı geri isteyebilir’’ diyor özetle.

Biliyorsunuz Yunanlı ünlü oyuncu Melina Mercouri, Kültür Bakanlığı yaptığı 1980'li yıllarda, Akropolis'teki Parthenon Tapınağı'ndan 19. yüzyılda Lord Elgin tarafından Londra'ya götürülen paha biçilmez mermer yontuların ülkesine geri getirilmesi için müthiş uğraşmıştı.

Melina'nin en büyük hayali buydu.

Elgin yontularını Akropolis'te görmek.

Ömrü vefa etmedi. Melina yontularına kavuşamadan öldü.

Ne yazık ki ölümünden yıllar sonra şimdi İngiltere bunları geri verip vermeme konusunu ciddi bir biçimde tartışıyor. Economist Dergisi, İngiltere'nın British Müzesi'ndeki Elgin yontularını iade etmemek için yıllarca nasıl oyalama taktiklerine başvurduklarını anlatıyor. Derginin yaptığı araştırmaya göre bugün Avam Kamarası'nda bunların iadesi için oylama yapılacak olursa milletvekillerinin yüzde 66'sı bunların geri verilmesinden yana.

Yunan Başbakanı Simitis'in de büyük rüyası Atina'nın Olimpiyatları ağırlayacağı 2004 yılında yontuları evde görmek.

Bizim Berlin'deki Zeus Tapınağı'na gelince... Economist ‘‘Niçin olmasın onun da evine dönmesi imkansız değil’’ diyor.

Hatırlayabildiğim kadarıyla Zeus Tapınağı'nın geri getirtmek için Bergamalılar büyük bir kampanya başlatmıştı. 1991 yılında, dönemin Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın bu işe gönül vermiş ve başlattığı kampanyada milyonlarca imza toplanmıştı. Hatta Pergamon Müzesi'ni gezen belediye başkanı ve beraberindekiler ‘‘Zeus Tapınağı'nı Bergama'ya geri istiyoruz’’diye pankart açmışlardı.

Zeus Tapınağı'nın iadesi hangi aşamada bilmiyorum çünkü telefon görüşmelerimde net bir bilgi almadım. Eğer çabalar dondurulmuş durumdaysa Economist'in haberi bunları canlandırmak için büyük bir fırsat. Değerlendirelim.

Hindistan niye gözde

Clinton, 22 yıldan beri ilk Amerikan Başkanı sıfatıyla Hindistan'a yaptığı altı günlük geziyi tamamladı. Başbakan Ecevit üç gün sonra, 40 işadamı dahil kalabalık bir heyetle Hindistan yolcusu. Hiç kuşku yok Hindistan bugünlerde pek gözde. Gözlemcilere göre, Clinton'ın Hindistan'a yaptığı gezi bu ülkenin Asya'da ekonomik ve stratejik bir güç olmaya başladığının kanıtı. Clinton'ın gezisinin politik boyutu bir yana, ABD'nin en fazla ilgilendiği Hindistan'ın ekonomik potansiyeli. Ecevit'in ziyareti öncesi konuştuğumuz Hindistan'ın Ankara Büyükelçisi M.M.Bhadrakumar'a göre, 1980'li yıllarda uygulamaya konan ekonomik reformların meyveleri şimdi alınıyor. ‘‘Hindistan pazarını erken keşfeden kazanır’’ diyen Büyükelçi bir anlamda Amerikalıların ilgisini de açıklıyor. Clinton'ın gezisine dönersek, Şah Cihan'ın sevgili eşi Mümtaz Mahal anısına yaptırttığı Tac Mahal'ı gezen Clinton yanındakilere ‘‘Hayatım boyunca burayı ziyaret etmek istedim’’ demiş. Hintli yetkililer de yıllardan beri ilk kez Clinton için Mümtaz Mahal'ın mezarının olduğu odayı açmışlar. Merak ediyorum, Ecevit'in gezisi sırasında bu oda açılacak mı?

Dünya Günü 2000

HER yıl 22 Nisan'da kutlanan Dünya Günü bu yıl önemli. Bir kere yeni binyılın ilk kutlaması olacak. İkincisi de, ilk kez Türkiye'de kapsamlı bir şekilde etkinliklerle yer alacak. Bu yılın teması ‘‘Temiz Enerji’’. Orman Bakanı Prof. Dr. Nami Çağan, gönderdiği mektupta 22 Nisan'ın Çocuk Bayramı'nın bir gün öncesine rastlaması nedeniyle ‘‘Temiz Enerji’’ temasıyla ‘‘çocuk’’ kavramının birleştirildiğini belirtiyor ve herkesi ‘‘dünyada bir dikili fidan’’ sahibi olmaya çağrıyor. Türkiye'deki etkinliklerin koordinatörlüğünü Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı ÇEKÜL yapıyor. ÇEKÜL'ün çeşitli kuruluşlarla işbirliğiyle geliştirdiği projeler kapsamında 21 Nisan günü Taksim'de yürüyüş ve şenlik, bisiklet maratonu, resim yarışması, ağaç dikmek gibi sayısız faaliyet var. Daha geniş bilgi almak isteyenler internette www.cekulvakfi.org.tr adresine başvurabilirler.

Filipinler'de Saniblakas adında bir vakıf ‘‘Dünya Sinerji 2000’’ diye bir kampanya başlatmış. 22 Nisan günü, herkesi nerede olurlarsa olsunlar, ‘‘ortak evimize sevgi ve saygımızın’’ belirtisi olarak en yakınındakilerle bir parti düzenlemeye, el sıkışarak kucaklaşmaya çağırıyor. Anlayacağınız, 22 Nisan günü, 24 saat boyunca dünyanın her köşesinde insanlar el sıkışıp kucaklaşacak ve tüm evrene pozitif bir enerji dağılacak. Bu arada söylemeyi unuttum bir şiir de okunacak. Bu şiirin ne olduğunu öğrenmek isteyenler için adres şu: http://saniblakas.faithweb.com/poem-eng.htm