Bizden neden Jobs çıkmıyor?

Neden inovasyon, yaratıcılık kültürü yaygınlaşmıyor?

Neden çocuklarımız “büyüyünce ne olmak istiyorsun” diye sorduğumuzda “öğretmen, doktor, polis” diyor?

Neden teknolojiyi üreten değil de tüketen bir toplumuz?

Bunların ve bunun gibi soruların cevapları İntel Türkiye’nin “Hayal Haritası” ve “Girişimcilik DNA’sı” araştırmasında.




İntel Türkiye Genel Müdürü Burak Aydın’ın açıkladığı, 10 şehirde 8-55 yaş arası yaklaşık 2 bin kişiyle görüşülerek gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına şaşırdık mı?


Pek değil zira “bizden neden Jobs çıkmıyor” diye sorguladığımızda zaten el yordamıyla bazı teşhislerde bulunabiliyorduk.



NÜFUS GENÇ, HAYALLER YAŞLI

Ne ki, Türkiye’de ilk kez hem sahada hem online 94 bin kişiyle yapılan araştırma hayal dünyamız ve girişimcilikle somut gerçekleri önümüze koydu.

İşte gerçekler:

- Çocukluğumuzda bile yeterince hayal kuramıyoruz.

- Eğitim sistemi, genlerimize işleyen “başımıza icat çıkarma kültürü hayal kurmamıza engel.

- Hayal DNS’sına uygun hayal kuranların oranı sadece yüzde 15. Girişimcilikle sonuçlanacak üretken hayal kurmak kültürümüzde yok.

- Hayal deyince aklımıza önce meslek ve para geliyor.

- Yani “doktor olmak” hayali “Uganda’da yoksul çocuklara bakacağım” düzeyine ulaşmıyor.

- Yüzde 58 oranla kadınlar hayal kurmayı daha çok seviyor.

- Hayallerini gerçekleştirmek için illa zengin olmak gerek inancı yaygın. Oysa günümüzün en parlak girişimcisi Elon Musk cebinde bin dolarla başlamış.

- Sanılanın aksine taşra metropole göre daha çok hayal kurmayı seviyor. Yüzde 52’ye karşı yüzde 42.

- Türkiye’deki eko sistemde insanlar parlak fikirlerini “çalarlar” korkusuyla paylaşmıyor. ABD’de ise tam bunun tersi geçerli.

- Üniversiteler “girişimci ruhunu” besliyor, gençler girişimciliğe dijital ekonomi üzerinden bakıyor.

- Üniversiteli gençlerin rol modeli yemeksepeti.com’un kurucusu Nevzat Aydın, Steve Jobs ve Mark Zuckerberg. Yüzde 29’unun rol modeli yok.



2 YIL ARADAN SONRA SİNA AFRA YENİ BOMBASIYLA GELİYOR

HAYAL haritasıyla yüzleştikten tam bir gün sonra, pek de hesaplı olmayan bir şekilde biri metropolden, diğeri taşradan, biri kadın, diğeri erkek hayallerinin peşinde koşan iki kişiyle buluştum.

Önce Markofoni’nin kurucusu Sina Afra ile girişimcilik kültürünü yaymak için 2 yıl önce kurduğu Girişimcilik Vakfı’nı konuşuyoruz.

Vakıf her yıl 40 ila 50 kadar üniversiteli gence burs ve eğitim veriyor, girişimciliğiyle öne çıkan ülkelere gönderiyor, başarılı girişimcilerle buluşturuyor, girişimci fikirlerin işe dönüşmesini destekliyor.

İki yılda bu gençlerin arasında 21 tanesi fikirlerini işe dönüştürmüş.

Sina Afra “Girişimcilik kültürünü yaymalıyız. Nüfusu 500 olan Tel Aviv’de 7 bin start up var. 80 milyonluk ülkemizde 1800 bin” diyor.

Dediğine göre, 1,5 yıldan beri dışarıdan girişimciliğe para gelmiyor ve ne yazık ki ülkemizde “melek yatırımcıların” sayısı pek az.

“Melek yatırımcıların yüzde 80’ini aynı kişiler. Diğer ülkelerdeki gibi sanayinin önde gelen isimleri ortada yok” diyor.

“Forbes’ta yer alan 31 dolar milyarderini melek yatırımcı olarak görmek istiyoruz” diye ekliyor.

40 yaşında Markafoni’nin yanı sıra 20’ye yakın şirket kuran Sina Afra önümüzdeki günlerde ay yeni bir bombayla karşımıza çıkacak.

“Gayrimenkul satış yöntemini baştan aşağıya değiştirecek bir online sistem” diyor.

Aynı sistemi Berlin ve Londra’da kurmanın hayallerini kuruyor.



ŞAHSENE HANIM MİKRO FİNANSLA KOYUNLARINI 2 KATINA ÇIKARACAK

ŞAHSENE Atalay kırsal kesimde ekmeğini taştan çıkaran biri.

Eşinin böbrek hastası olması nedeniyle evinin geçimini sağlıyor, 3 çocuğuna bakıyor.

Burdur Çavdır’ın bir köyünde kiraladığı tarlalarda pancar, buğday eken Şahsene Hanım’ın hayali ayağına gelen Şekerbank ekibiyle gerçekleşiyor.




Şahsene Atalay - Aybala Şimşek

Şekerbank’tan aldığı 9 bin liralık krediyle satın aldığı koyunları Kurban Bayramı’na kadar besleyecek, satacak ve geliriyle koyunları iki katına çıkaracak.

Şekerbank Genel Müdür Yardımcısı  Aybala Şimşek’in ofisinde dün tanıştığım girişimci Şahsene Hanım aldığı krediyi üç kerede ödeyecek.

Koyunları kaça satacağını, kaç koyun alacağının hesabını hızlı yapıyor.

Kazandığı parayı bankaya koymak gibi bir derdi yok.

“Para kazanıp mala (koyuna) yatıracağım” diyor gülerek.

İlk kez uçağa binerek, Şekerbank’ın davetlisi olarak İstanbul’daki Sürdürülebilir Finans Forumu’na katılmış

Şimşek, Şekerbank’ın geçen yılın başında başladığı “mikro finansman” programının kırsalda faaliyet gösteren esnaf ve çiftçilere yönelik olduğunu söylüyor.


2015 yılının başından bu yana kırsalda 2 milyon lira civarında kredi verilmiş.