Yaz beyazları

Küresel ısınma sağolsun, mevsimler giderek allak bullak olmaya başladı. Baharlar eskisi gibi kestirilebilir düzende seyredemiyor. Soğuklar, sıcaklar hep birbirine girdi. Kış ortasında yaz günleri, yaz beklerken serpilen kış soğukları artık hayatlarımızın bir parçası. Klasik şarap bölgeleri, yarımküresine göre yavaşça ya kuzeye ya da güneye doğru kaymaya başladı bile. Düzlük ovaların kavurucu sıcaklarından kaçmaya başlayanlar bağlarını yüksek rakımlara taşıyorlar. İnsanoğlu dünyanın çivisini yerinden oynatalı beri kışlar dondurucu, yazlar ise çölde geçiyor gibi.
Yakıcı yaz günlerinde neyseki şarapseverleri serinletecek beyazlar var. Haliyle buzzz gibi bir biranın yanında şarap, sağlam alternatiflerle rekabeti elden bırakmamalı. Yüce tanenli kırmızılar, yağlı, ağdalı beyazlar bunaltıya bunaltı katarken düşükçe alkollü, limonata misali canlı asiditeli, taze sıkılmış meyve edalı beyazlar yanan damaklara adeta su serpebiliyor. Yirminci yüzyılın en önemli icatlarından buzdolabı sağolsun, sıcak havalarda beyazları dondururca soğutmak mümkün, hatta faydalı. Fazla soğuk diye birşey yok, kadehe girdi mi hızla ısınmaya başlıyor zaten.
İdeal yaz şaraplarının en taze rekoltelerinden stoklamanın bence tam zamanı. Yeşil erik çıkar çıkmaz canım hemen Vinho Verde çekiyor mesela. Ilık yaz meltemli tembel akşamüstüleri ruhları tazeleyen gevrek, çıtır çıtır beyazların başında gelir çağla badem diriliğindeki bu Portekiz şarabı. Adı yeşil şarap anlamına gelen bu beyaz adına yakışır, çocukluğumun sokakta satılan, dörde dilimlenip limonlu, tuzlu, elde yenen Çengelköy salatalıkları kadar serinletici, gazı ve tuzuyla hafif sodamsı, eşi bulunmaz bir susuzluk giderici.
Kısmen Portekiz’e büyük ölçüde de İspanya’ya ait Albarıño üzümü en ciddi Vinho Verdelerin yanısıra Rias Baixas bölgesinde bir diğer favori yaz şarabından sorumlu. Kütür kütür kayısı, şeftali andıran bu beyazlar hararet iksirleri. Atlantik kıyısının vahşi deniz ikliminden nasibini alan bu tür şaraplara Fransa’dan en iyi örnek ise Loire deltasından gelen Muscadet bölgesi şarapları. Dünyada en çok burada mutlu olan yerel tür Melon de Bourgogne’dan yapılıyor. Adından da anlaşıldığı gibi Burgonya kökenli bu üzüm gerçek vatanını burada bulmuş.

ULUSLARARASI SÜPERSTAR SAUVIGNON BLANC

Loire vadisinin bir diğer önemli yerel üzümü aynı zamanda uluslararası bir süperstar olan Sauvignon Blanc. Nehrin iki yakasına karşılıklı konuşlanan Sancerre ve Pouilly-Fumé bağlarında bu üzümün en leziz, en temiz örnekleri var. Meşe gören Sauvignon Blanc için Mondavi’nin pazarlama dehasıyla literatüre giren Fumé Blanc markasının doğuş yeri burası. Yaz için ideal bu jilet gibi beyazların güney yarımkürede mutlu olduğu bir diğer teruar Yeni Zelanda’nın Marlborough bölgesi. Burada Sauvignon Blanc tropik bir kişiliğe bürünüyor.
İlla da Chardonnay diyenlerin imdadına Burgonya’nın altın tepeleri Côte-d’Or’dan müstakil soğuk kuzey bölgesi Chablis yetişiyor. Fosilleşmiş istiridye kabuklarına ekili bağlardan keskin, leziz yaz beyazları çıkıyor. Yeniliğe açık damaklar için, Tuna Nehri vadilerinde yetişen, Avusturya’nın meşhur ettiği Grüner Veltliner üzümünden de harika beyazlar var ve en basit yorumunda bunlar da ideal yaz şarapları. Bir de Alsas’tan Almanya’ya, Avusturya’dan Avustralya’ya çoğu aromatik beyazın soylu üzümü Riesling var ki onun yeri bambaşka.
Türk üzümlerinden de harikulade yaz beyazları yapabilen Emir, Misket ve Çavuş’u unutmamak lazım. Volkanik Kapadokya topraklarında kişilik bulan Emir, sıcak havalarda kana kana içilebilecek bol asiditeli, mineral özellikleri önde, enfes bir üzüm. Egemizin, hatta muhtemelen dünyanın en eski türlerinden Bornova Misketi ise genelde tatlı şaraplarla tanınsa da sek işlendiğinde son derece ferahlatıcı, mis kokulu şaraplar yapıyor. Bozcaada’nin sofralık türü Çavuş ise şarapta şaşırtıcı lezzette. Bence siz de bu yaz şarabı sofranızdan eksik etmeyin!