Türkiye en sıcak yazı geçirecek
Daha sevgili Fedon denize bile düşmeden sıcaklar öyle bir bastırdı ki... Çoğumuz ondan önce ya Boğaz’ın ya Ege, Akdeniz’in ya da henüz üstü bile açılmayan kapalı bir havuzun serin sularına çoktan bıraktık kendimizi. Türkiye genelinde sıcak hava dalgası etkisini sürdürüyor. Gerçi bugün itibari ile hava bir tık serinleyecek hatta İç Anadolu Bölgesi bir miktar yağmur da alacak ama sonrası yine tufan... Bu yaz sıcaklık rekorları kırılacak. Geçtiğimiz yıl İstanbul, 41.3 derece ile son 85 yılın rekorunu kırmıştı. Bu yıl termometre 42-43’ü görecek. Peki ne oldu da sıcak daha haziranın başında birdenbire bastırdı? Bu yılın farkı ne? Ve dahası beynimiz kavrulmasın, kalbimiz teklemesin diye ne gibi önlemler alınmalı?
BU SENE METEOROLOJİK AFET YAŞANACAK
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Öğretim Üyesi ve CNN Türk Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, “Neden aradığını biliyorum. Bu yaz hep böyle sıcak mı olacak, hiç mi serinlemeyeceğiz diye soracaksın ama sorma! Çünkü sana iyi bir haberim yok! Bu sıcak bitmeyecek. Hatta daha da bastıracak” diye başlıyor lafa. “Yandık” desenize! Daha araya giremeden şöyle devam ediyor Prof. Dr. Şen: “Bu sene meteorolojik afet yaşayacağız.”
Orhan Şen
SICAKLIK REKORU KIRILACAK
Meteoroloji’den gelen bilgiye göre termometre İstanbul’da gölgede 37, İzmir’de 38, Antalya’da 40, Ankara’da ise 35 dereceyi gördü hafta başında. Prof. Dr. Şen’in meteorolojik afetten kastı bu olsa gerek! Yanıtı şu: “Elbette arada dalgalanmalar olacak. Cuma’dan itibaren, hafta sonunu biraz daha rahat geçirdik, mevsim normallerini gördük. Doğu’da da sıcaklık 3-4 derece azaldı. Ancak salıdan itibaren Marmara, Ege, Akdeniz’in batısı ve Doğu Anadolu’da yeniden bastıracak. Termometre 40’ı görecek. Ve maalesef dahası da var. Temmuz ve ağustos bundan daha da sıcak olacak. Rekor kırma ihtimalimiz çok yüksek. Geçtiğimiz yıl İstanbul’da termometre, 1938’deki 40.6 dereceyi geçerek, 41.3’ü göstermişti. Bu, son 85 yılın en sıcak günüydü. Bu yıl 42-43’ü görmesi çok olası. Hazır olun!”
YAZIN YANACAK KIŞIN DONACAĞIZ
Küresel ısınma ve dolayısıyla bu işte insanlığın bir parmağı olduğunu biliyoruz artık. Prof. Dr. Şen de bana katılıyor ve ekliyor: “Küresel ısınmanın had safhaya ulaştığı bugünlerde artık bunun gibi ani meteorolojik değişimler gözlemlemek normal. Hafta başında da bunu yaşadık. Sıcaklık 7-8 derece yukarı çıktı, hafta sonu biraz rahatladık ama salıdan itibaren saydığım bölgelerde yeniden bastıracak. Bu bir sistem. Ortalamanın 5 derece üzerinde, 5 gün devam ederse buna sıcak hava dalgası denir. Bu yıl sıklıkla yaşayacağız. Bu yılı diğerlerinden farklı kılan da bu. Geçtiğimiz yıllar pasifik üzerinden gelen La Nina- El Nino etkisini konuşmuştuk ama bu kez aşırı sıcakların bununla alakası yok. Yer yer yoğun, yerel yağışlar ve su baskınları ile dolu da göreceğiz. Şunu da ilk kez sana söyleyeyim. Yaz nasıl bu kadar sıcak geçecek ise kış da o kadar soğuk geçecek.”
SICAK HAVA DA DOĞAL AFETTİR
“Kışın yaşanan sel, su baskını, dolu, kar yağışı, aşırı soğuk... Hepsi afet sayılıyor. Ancak aşırı sıcaklar da doğal afettir. Ama sıcak hava biz de afet sayılmıyor. Oysa sayılmalı! İnsanlar bilinçlendirilmeli ve uyarılmalı. Bu kadar sıcakta mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamasını tavsiye ediyorum.”
YUNAN’DA VAR BİZDE NİYE YOK SİESTA ZORUNLU OLSUN
Bu kadar sıcakta ‘beyin’ yakmamak mümkün değil! Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, aşırı sıcak havanın vücutta sıvı ve elektrolit kaybına neden olacağı, bunun da tansiyonu tetikleyebileceğine dikkat çekerek, “Üzülerek söylüyorum ki bu durum beyin kanaması için önemli bir risk. Geçtiğimiz yıl bir kadın PTT görevlisi, sıcak hava sebebiyle, sokak ortasında beyin kanaması geçirmiş ve hayatını kaybetmişti. Dolayısıyla tarlada, sokakta, fizik gücüyle iş yapanları özellikle uyarmak istiyorum. Öğle saatlerinde, güneşin tepede olduğu zamanları mümkünse boş geçin. Ki beyin kanamasının yanı sıra kalp krizi riski olduğu da unutulmamalı” diyor.
Derya Uludüz
BEYİN KANAMASINA DİKKAT
Ne yapalım soruma ise şu yanıtı veriyor: “Vallahi önce biz değil devletimizin yapması gerenler var. Öğle saatlerinde zorunlu olmadıkça, hele de güneş altında çalışanlar için, dışarı çıkmak yasaklansın. Yasak değil de siesta diyelim! Yani komşu Yunanistan ile aynı denizi, aynı güneşi paylaşıyoruz ama biz harıl harıl çalışıyoruz. 3-4 saatlik bir siesta, bir ara bizi daha tembel yapmaz. Aksine daha uzun ve sağlıklı yaşamamızı sağlar. Bunun dışında da;
SUSAMAMIŞ OLSANIZ DA SU İÇİN: Evet, zorla da olsa içeceksiniz! Günde en az 2.5-3 litre. Tansiyon, böbrek, kalp ile alakalı bir sıkıntı yoksa günde 2 şişe sade madensuyu da içilebilir.
BEYAZ YA DA AÇIK RENKLİ KIYAFETLER GİYİN: Koyu renkler güneş ışığını direk çeker. Açık renk tercih edin. Şapka ve güneş gözlüğünü unutmayın.
GÜNEŞ KORUYUCU SÜRÜN: Fiziksel yani sürünce yoğurt gibi deride tabaka oluşturan, beyaz bir iz bırakanları öneririm. 30 faktör olabilir.
AĞIR EGZERSİZLER YAPMAYIN: Spor için sabah erken ve akşam geç saatleri tercih edin.
AĞIR VE YAĞLI YEMEKLER YEMEYİN: Tuzlu, yağlı yiyecekler, kızartmalar ile asitli içecekler, kahve, alkol, çay tüketimini aza indirin. Yerine salatalık, domates, sebze ve lifli gıdalar tüketin.
GÜNDE BİRKAÇ KEZ ILIK DUŞ ALIN: Özellikle yatmadan önce. İyi bir uyku da unutulmamalı.
SOKAKTAKİ CANLARIMIZI UNUTMAYIN: Kapı önlerindeki su kaplarını daha sık doldurun.
