Seferberlik emlak piyasasını uçurdu

ANTALYA’DA KİRALIK EV KALMADI

ANTALYA Emlakçılar Odası Başkanı İsmail Çağlar, şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile başlayan emlak hareketliliğinin mayıs ayında zirveye oturduğunu, ikinci zirveyi ise ‘kısmi’ seferberlik ilanından sonra gördüklerini ve hareketliliğin geçen aylara oranla yüzde 15-20 arttığını belirtiyor. Burada araya gireyim; Antalya Valisi Ersin Yazıcı’nın dün açıkladığı rakamları vereyim hemen: Kente havayoluyla gelen yabancı turist sayısı 10 milyon 788 bin 467. Elbette gelenlerin hepsi Ruslar değil. Ukrayna, İran, Kazakistan’dan gelenler var. Rusya’dan gelen misafir sayısı ise günlük 16-19 bin aralığında.

KISTAS: DENİZ MANZARASI

Rusya’dan gelen alıcıların 2 ya da 3+1 apartman dairesi, müstakil gibi bir ayrım yapmadığını belirten Antalya Emlakçılar Odası Başkanı Çağlar, “Satın alacaklar için en önemli kıstaslardan biri evin deniz kenarı ya da deniz manzarasına sahip olması. Alıcılar, ki gelenlerin yüzde 5-10 kadarı, genelde 1-2 ay kadar otelde kalıyor ve iyice araştırıp pazarlık yapıyorlar. Vatandaşlık alabilmeleri için 250 bin dolar şartı var, bu da yaklaşık 4 milyon 700 bin civarı. O aralıkta ev ba-
kan fazla” diyor.

BALON PATLADI

Trafiğin yüzde 80’ininse kiralığa yoğunlaştığını anlatan Çağlar, şöyle devam ediyor: “Kiralık talebi 2-3 katına çıktı. Gel gör ki kiralık ev yok! Yeni evlenecek çiftler, tayini çıkanlar, öğrencilerimiz... Hepsi zor durumda çünkü ev bulmak iğne ile kuyu kazmak gibi. Tek temennimiz devletimizin yeni başlattığı TOKİ projesinin bir an önce hayata geçmesi. Ayrıca mayıs, haziran, temmuzda yüksek kira balonu vardı bu bölgede. O balon patladı. Savaş sonrası evlerini yüksek kiralara veren ev sahiplerinin çoğu kira alamadı. Antalya mahkemesi ev sahibi-kiracı davaları ile dolu. Fiyatlar şu an nispeten normale döndü ama şimdi de ev yok.”

YALI DAİRESİ FİYATINA EV SATILIYOR

Geçtiğimiz mart ayında başlayan Rus-Ukrayna pazarı hareketliliğinin artarak devam ettiğini söyleyen gayrimenkul uzmanı Şenay Araç Demir, “Özellikle zengin Ruslar Bakırköy; Büyük yalı, Florya, Ataköy hattında ultra lüks konut alımları yaptı. Geç kalan küçük bir kısım almaya hâlâ devam ediyor. Örnek vereyim; Antalya-Fener’de, eşyalı 3+1 daire 48 milyon liraya satılıyor. Evet satılıyor! Boğaz’da deniz gören bir yalı dairesi fiyatına. ‘Kısmi’ seferberlik ilanı ile orta ekonomik gelire sahip kesim Ruslar da alıma başladı. 5-10 milyon lira arası, lüks yaşam alanları/toplu konutları tercih ediyor genelde. Bu durum elbette ekonomimize yarıyor. Ancak eldeki konut fazlası neredeyse tükendi. Acilen, yaklaşık 2 milyon civarı, yeni konut arzına ihtiyaç var” hatırlatması yapıyor.

OTEL ODALARI EV GİBİ KİRALANACAK

Kiralara gelince; mart-nisandan bu yana Alanya-Antalya bölgesinde yüzde 215, İstanbul’da yüzde 300 civarında arttığını belirten Demir, diyor ki: “Şu an kiralık konut bulmanız mümkün değil. Hele de Antalya-Alanya’da. Öyle ki kapalı oteller açılıyor. Otel gibi değil, oda oda-ev niyetine kiralanacak.”

KİRALAR YENİDEN YÜKSELİŞE GEÇTİ

Antalya, Alanya, Bodrum kadar Rus alıcının iştahını kabartan bir diğer şehir de şüphesiz İstanbul. Gayrimenkul stratejisi firması Cube İstanbul’un Kurucu Başkanı Ceren Kumbasar, reel rakamlara yansıyan artışın yüzde 12 olduğunu belirterek, ‘Ama’ ile parantez açıyor: “Rus ve Ukraynalılar (Rus pazarının yüzde 43’ünü Ukraynalılar oluşturuyor) ile o kadar büyük bir organik bağımız var ki evlilik ya da akrabalık yolu ile ya da vatandaşlık kaygısı olmayanların Türk arkadaşları üzerinden de alım yaptıklarını biliyoruz. Yani yüzde aslında çok daha yüksek. Sadece konut alımı değil sosyal hayatta da varlar; eğitim, sanat, alışverişe ciddi para harcıyorlar. Yani ciddi bir nakit girdisi var ki şüphesiz bu durum piyasanın lehinedir.”

TALEP YAVAŞLAMAZ

Her türlü alımın ekonominin avantajına olduğunu söyleyen Kumbasar, ‘Ama madalyonun bir de öte yüzü var’ diyerek, şöyle devam ediyor: “Orta-uzun vadede bu satışların Türk alıcı lehine olacağını söylemek pek de mümkün değil. Bu hareketlilikten önce ev fiyatlarındaki artış durmuş, sıfırlanmaya yaklaşmıştı. Faiz ve döviz kurunun düştüğü günler için umudumuz vardı ama bu ‘kısmi’ seferberlik meselesi sonrası fiyatlar yeniden artışa geçti. Bu durum gözümü korkutuyor ve özellikle kiracılar için de büyük bir sorun olabilir çünkü ‘Bekle, gör’ taktiği uygulayıp almadan önce kiralayan yabancı sayısı hayli fazla. O nedenle bu kış önce kiraların sonra da alım fiyatlarının artacağını düşünüyorum. Emlak sitelerine bakın, 2 aydır sabit olan kiralar son 15 gündür yeniden yükselişte.” Peki Rusya’dan gelen talebin yavaşlaması söz konusu olur mu? ‘Hayır’ diyor, Kumbasar ve ekliyor: “Kısmi seferberlik ilanında bunları konuşuyorsak savaş olması durumunda senaryo bambaşka bir duruma evrilecektir. Dolayısı ile Türk vatandaşlarının kira/alım fiyatları altında ezilmemesi için acilen yeni, standart projeler üretilmeli.”