Kanser hastalarına kur şoku

TEK UMUDUMUZU ELİMİZDEN ALMAYIN

AYTEN Göymen, eski bir gazeteci, benim de arkadaşım. Uzun süredir yumurtalık ve meme kanseri tedavisi görüyor. Onun da kemoterapileri bitti ancak 2 yıl boyunca hastalığın tekrarını ve metastaz yaparak başka organa sıçramasını önlemek adına Lynparza adı verilen akıllı ilacı kullanmak zorunda. İlacın kutusu 5 bin 239 Euro. İlaç Sağlık Bakanlığı onaylı ancak SGK geri ödemesi kapsamında değil. O nedenle parasını yatırıyorsunuz, Türk Eczacılar Birliği ilacı yurtdışından sizin için ithal ediyor. Göymen bugüne kadar, 16 aydır -56 günde bir, sabah- akşam 8 kutu Lynparza aldığını geçtiğimiz kasım da yeni bir kür daha alması gerektiğini ve her zamanki gibi Türk Eczacılar Birliği’ne (Euro kuru o gün 13 lira civarında) yaklaşık 70 bin lira ödeyerek ilaç siparişini verdiğini söylüyor. Ancak o gün bugündür ne ilaçtan ne de Eczacılar Birliği’nden ses yok! Devamını kendisi anlatsın...

SERTİFİKA BAHANE

“İstanbul ve Ankara’daki Eczacılar Birliği ile sürekli görüşme halindeyim. Ne olduğunu anlamadık... 16 aydır düzenli kullandığım ilaç ne oldu da şu an Türkiye’ye getirilemiyor? Şöyle bir mesaj attılar: ‘Yurtdışından ilaç temini ve kullanım kılavuzu genel hükümlerinin 5. madde 3. fıkrası gereği ilgili ilacın sertifikaları tedarikçi tarafından sunulamadığı ve aynı zamanda üreticinin verdiği yüksek fiyat nedeniyle tedarik sıkıntısı yaşanmakta.’ Yani 16 aydır hiçbir sorun yaşamadan ithal edilen ilacın sertifikası eksikmiş... Ondan gelmiyormuş. Bunca ay nasıl geldi? Anlayacağın sertifika bahane.”

LÜTFEN YALVARTMAYIN

“Asıl sorun para. Kur farkından dolayı ithalat durdu. Ben ilacı yazın 50 bin liraya alıyordum. Euro artınca 70 bin lira ödedim. Olsun dedim çünkü hayat memat meselesi. Ancak parayı ödediğim halde ilacım gelmiyor. Şimdi kur eski seviyesinde. Hadi şimdi getirsinler ilacı. Ne bekliyoruz? 8 ay daha bu ilacı kullanmak zorundayım. Yani grip olmadım ki! Kanserim. Benim tek umudum o ilaç. Niçin kanser hastalarının tek umudu ile oynuyorlar. Bizim umudumuz bittiği gün, ölürüz. Her sabah ‘Şükür, yaşıyorum’ diyerek uyanıyorum. İlacı almazsam kanserim nüksedebilir. Lütfen bizi yalvartmayın.”

MAHKEME KARARI VAR

LYNPARZA, Tecentriq, Opdivo, Imfinzi, Keytruda benzeri kanser ilaçları hastalık ve kemoterapinin zayıf düşürdüğü kanser hastasının bağışıklığını güçlendirmeyi, yalnızca kanserli hücreleri hedef alıp diğerlerine zarar vermeden tedavisini öngören, hastanın yaşam süresini ve kalitesini artıran ilaçlar. Ancak SGK alternatifi olmayan bu akıllı ilaçların ücretini karşılamıyor. Yani anlayacağınız birçok hasta ya borç ya da kredi çekerek alıyor ilacını. Ama atlamayayım, şöyle de bir detay var. Eğer dava açarsanız mahkeme ‘Yaşam hakkı her türlü haktan üstündür’ diyerek SGK’ya ilaç bedelini ödetiyor.

SÜREÇ BİZİ KAÇAK İŞ YAPMAYA ZORLUYOR

SALİH Bey, soyadını yayınlamamı istemeyen bir kanser hastası yakını. O da kasım ayında yaklaşık 70 bin lira ödeyerek ilaç siparişi vermiş ancak ilacın gelmeyeceği söylenince, belki yurtdışından bulurum umudu ile parasını geri alıp başka arayışlara girmiş. Salih Bey, “Anlayacağınız legal bir şekilde bu ilaçları yurtdışından getirmek artık mümkün değil. Süreç bizi maalesef kayıt dışı, kaçak iş yapmaya zorluyor. Hastamız bu ilacı almak zorunda! ‘Almasa da olur’ gibi bir durum söz konusu değil. Bu ilaç kemoterapi sonrası hücre düzeyinde vücutta kalan kanser hücresinin genetiğini bozarak kanser hücresi gibi davranmasının önüne geçiyor. Olası bir nüksetme ihtimalini ortadan kaldırıyor” diyor.

UMUDUMUZU GERİ VERİN

Peki, ilaç temininde daha önce böyle bir sorun yaşanmış mıydı? Salih Bey yönetmeliğin yeni olmadığını, TEB’in ithalatçı firmadan daha önce sertifika istemediğini belirterek, “Ne tesadüf ki devalüasyon olunca birdenbire sertifika sormaya başladılar. SGK bu ilaçları zaten karşılamıyordu. Bir evimiz vardı onu sattık, tedavi sürecinde harcamak için. Şimdi parayla da ilacı alamıyoruz. Umudumuzu bize geri verin. Kanser hastalarını ölüme terk etmeyin...”
diyerek yardım istiyor.

ÇOK ETKİLİ VE ÖNEMLİ İLAÇLAR

ACIBADEM Hastanesi, Tıbbi Onkoloji uzmanı Prof. Dr. Yeşim Eralp’e de ‘Bu ilaç neden ve ne kadar önemli?’ diye sordum. Şöyle anlatıyor: “Lynparza, yumurtalık ve meme kanseri tedavisinde FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) onaylı bir ilaç. Her iki kanser türünde de etkin. Hele de soydan geçen BRCA mutasyonu varsa bu ilaç daha da önem kazanıyor çünkü bu ilaç, hastalığın ilerlemesini yüzde 40 azaltıyor, ki bu da takdir edersiniz ki çok kıymetli bir oran. Meme kanseri en yaygın görülen kanser türü olup BRCA1 ve BRCA2 mutasyonlarının meme ve yumurtalık kanserlerinin önemli bir kısmından sorumlu olduğu biliniyor. Bu genlerden birinde mutasyon taşıyan bireylerin yaşam boyu meme, yumurtalık, pankreas ve diğer kanserlere yakalanma riski fazladır. İlaç işte bu riski düşürüyor. İlacın erken evre hastalık, yüksek riskli- üçlü negatif hastalarda ve ameliyat sonrası tedavide de kullanılması ise onay aşamasında. Orada da hastaların yeni kanser riskini yarı yarıya düşürüyor.”