Güle güle Turkey #HelloTürkiye

TURKEY, BUGÜNDEN YARINA TÜRKİYE OLMAZ

Emekli Büyükelçi, diplomat Uluç Özülker daha önce de Turkey ismini Türkiye olarak tescil ettirmek için bazı çalışmalar yapıldığını hatırlatarak, “Turkey yerine ‘Made in Türkiye’, ‘Hello Türkiye’ gibi kalıpların kullanılmasını istemek Türkiye markasının yerleşmesi adına doğru bir karar, olumlu bir adımdır. Ancak İngilizcenin bu kadar yaygınlaştığı bir ortamda, bunu yapması beklenen kişi ya da kurumlar ‘Türkiye’ lafını hatırlar, kullanırlar mı? İşte bunu sorguluyorum” diyor.

ZAMAN VURGUSU

Özülker, 1975’te Etiyopya’da görevli olduğu yıllarda ülkenin o zamanki isminin Habeşistan olduğu hatırlatması yaparak, diyor ki: “Habeşi karışık demek! Dolayısıyla öyle anılmak istemiyor, Etiyopya denilmesini istiyorlardı. Öyle de oldu ama bugün hala Habeşistan diyen birçok kişiye rastlarsınız. Mesela Amerika’da insanların çoğu ister Turkey deyin ister Türkiye, Türkiye’nin yerini dahi bilmez. Turkey deyince ‘hindi’ gelir akıllarına. Ama Avrupa ülkeleri öyle değil. İngiltere Osmanlı zamanında bile Turkey demiştir bize. Fransızlar ‘Türki’ derler. Yani demem şu ki yerleşmiş birtakım alışkanlıklar var. Yani siz bir şeyi dünyaya takdim ettiniz diye herkes bunu benimseyecek diye bir durum yok! Bu değişiklik hemen bugünden yarına olmaz, zamana ihtiyaç var.”

TAVUS KUŞU MU

CAMBRİDGE Üniversitesi’nde felsefe profesörü olarak çalışan ve ismi dolayısıyla Türkiye’den çok fazla sosyal medya takipçisi olan Bence Nanay bu fotoğrafı paylaştı, altına da şu notu düştü: “Turkey ismini Google’dan çevirmek her zaman kötü bir fikir.” İspanyolca ‘Hecho En Pavo’ ‘Tavus kuşunda üretilmiştir’ demek. “Turkey” ifadesi ise İngilizce’de “hindi”, argoda da “aptal”, “hüsrana uğramış” anlamlarına geliyor.

‘TURKEY’ DENMESİNDEN ÇEKİNMEMELİYİZ

Emekli büyükelçi, diplomat Yalım Eralp isim değişikliği söz konusu olunca akla öncelikle Çekya ve Kuzey Makedonya gibi bağımsızlığına yeni kavuşmuş ülkelerin geldiğini söylüyor ve “Türkiye böyle yeni bir devlet değildir. O nedenle uluslararası isminden çekinmemesi lazım. Diyeceksin ki ‘Turkey’ denilince akla ‘hindi’ geliyor. E, gelsin. Türkiye o çıkarılan anlamlardan büyüktür. Adı değişince marka değerinin artacağına, uluslararası platformlardaki sorunların çözüleceğine inanmıyorum” diyor.

ULUSLARIN KENDİ TERCİHİDİR

ODTÜ Dış Politikalar Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Bağcı, Turkey’den ziyade Türkiye olmanın markalaşmayı güçlendireceğini ve bunun olumlu bir çaba olduğunu söyleyerek, şöyle devam ediyor: “Bu ulusların kendi tercihidir. Eğer böyle olması isteniyorsa Türkiye ile iş yapmak isteyen ülkelerin bu konuda hassas davranması gerekir. Bu karar resmi gazetede de yayımlandı. O nedenle Türkiye ile çalışmak isteyen kurumların, firmaların ya da ülkelerin Türkiye’yi kullanması gerekir. Diyelim bir ürüne ‘Turkey’ yazdı Amerikalılar. Siz de ‘Bu olmadı! Düzeltin‘ diyecek ve geri vereceksiniz. Bu da ciddi bir çalışma demek. Yanı sıra biraz da zamana ihtiyaç olduğunu düşünüyorum, isim değiştirmek öyle kolay değildir. Hemen olmaz. Israrla takip eder ve bu kampanyaları devam ettirirsek 10 sene sonra herkes Türkiye der.”

DAHA ÖNCE DE DENENDİ

HÜRRİYET gazetesinde de uzun yıllar çalışan, gazeteci Doğan Uluç eski bir köşe yazısında Amerika’da yaşayan Türk çocukların arkadaşları tarafından alay konusu oldukları için 1990’lı yıllarda “Türkiye Hindi Değildir” kampanyası başlatıldığını ve hatta 1992’de Başbakan Süleyman Demirel’in Beyaz Saray’da Başkan George Bush ile buluşmasında Turkey yerine ‘Türkiye’ kelimesini tercih ettiği Bush’un da aynı şekilde cevap verdiğini yazmış. Ancak kampanya daha sonra hükümet erkanının azalan ilgisi sebebiyle sona ermiş.

FARZEDİN Kİ HİNDİYİZ

1987-89 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanı olarak görev yapan Tınaz Titiz’in, ‘Farz Edin ki Hindiyiz’ başlıklı bir kitabı var. Titiz aynı başlıkla yayımladığı bir yazısında ise, “Eğer gülümsenecek bir yanımız varsa bu, ad değiştirmekle yok olmaz. Saçsızlıktan şikâyet eden birisi (benim gibi) soyadını Gürsaç olarak değiştirse esas o zaman alay konusu olabilir” hatırlatması yapıyor.

KARARIN ARKASINDA ‘HİNDİ’ OLABİLİR

Uludağ Üniversitesi İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Prof. Dr. Tayyar Arı, İngilizce anlamı nedeniyle bazı durumlarda ‘Turkey’ denilince Türkiye anlaşılmadığını belirterek, Türkiye’nin bu kararı almasının altındaki etmenlerden birinin ‘hindi’ benzetmesi olabileceğini söylüyor ve diyor ki: “Turkey ‘hindi’ demek ve bundan duyulan rahatsızlık sadece dış politikada değil yurtdışında yaşayan Türkler tarafından sıklıkla da dile getiriliyor. ABD’de ‘Şükran Günü’ her 22 Kasım’da kutlanıyor ve aileyi bir araya getiren bu yemeğin baş kahramanı ‘Hindi.’ O nedenle 22 Kasım’a ‘Turkey Day’ ‘Hindi günü’ de deniyor. Bu da espri konusu olabiliyor. Türkiye markasının güçlenmesi ve kavram kargaşasını ortadan kaldırmak için Türkiye’nin bu konuda hassasiyet göstermesi doğaldır. Tercih meselesidir. Ancak bunun karşılık bulması için biraz zamana ihtiyaç var. Birkaç ay içinde olmaz. Ancak uzun soluklu dönemde ‘Türkiye’ ibaresi oturur. Türkiye uluslararası arenada adını gündemde tutan bir ülkedir. Sıradan bir ülke değildir, dolayısıyla Türkiye olarak kullanılması daha anlamlı olacaktır.”