Davul sesi olmadan ramazan olur mu

DAVUL RAMAZANIN HABERCİSİDİR

TÜM İstanbul Muhtar Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Selami Aykut, davulcuların pandemi nedeniyle ekonomik anlamda sıkıntılı zamanlar yaşadıklarını hatırlatarak, insanları hoşgörüye davet ediyor ve “Ramazan denilince akla sokak iftarları, mahyalar ve ramazan davulcuları gelir. Osmanlı döneminden bu yana ramazan davulculuğu artık gelenekleşmiştir. Davul mübarek ramazan ayının habercisidir. ‘Olmazsa olmaz.’ Yasaklansın dersek bu da kaybolup giden meslekler, gelenekler arasına girecek. Yeri geliyor, mahalle kültürünün kaybolup gitmesinden şikâyet ediyoruz. ‘Ah o günler!’ demiyor muyuz? Dolayısıyla gelecek nesillere bu kültürü, birikimi nasıl aktaracağız?” diye soruyor.

SÖYLEYİN, UYARALIM

Kendisine de ‘Ramazan davulu yasaklansın’ gibi birçok tepkinin iletildiğini belirten Aykut, diyor ki: “Hiçbir sorun çözümsüz değildir. Çözümü yasakta aramak çok yanlıştır. Davulcularımız, çaldıkları mahallelerde 10, 20, 30 hatta 50 yıl yaşamış ve bu işi babasından el alıp devam ettiren, mahalle kültürünü bilen insanlardır. Eğitim de alıyorlar. Hepsinin yaka kartları mevcut! Bilgileri mahalle muhtarlarında var. Rahatsız olduğunuz bir durum olduğunda, muhtarınıza bildirmeniz yeterli. Hemen uyarırız o arkadaşı, sizin mahalleden geçmez de 2 sokak alttan geçer. Bu kadar kolay çözümler varken, ‘Yasaklansın’, ‘Bitsin’ demek, bir geleneği yaşatmaya ve dahası sadece bahşişlerle geçinmeye çalışan bu arkadaşlara da haksızlık değil mi?”

DAVULSUZ RAMAZANIN RUHU EKSİK KALIR

DAVULCULAR tek başına ya da ekip halinde mahallelerde geziyor. Toplanan bahşişler daha sonra ortak paylaştırılıyor. Ramazan davulculuğunda geceyi 50 lira ila 250 lira arasında kapatabilirsiniz. Tabii bu gününe ve çalıştığınız ilçeye göre değişkenlik gösteriyor. Erdal Kara, 40 yıllık müzisyen. Aile fertlerinden oluşan büyük bir ekibin de lideri. Kara, “Bu bizim geleneğimizdir. Elimizde bir bu kaldı, başka ne var? Yılda bir kez, en mübarek ayda çıkıyoruz sokağa. Davul olmazsa ramazanın ruhu eksik kalır. Makam, usul bilmeyen olur mu? Olur ama onlar gerçek müzisyen değildir, kaçaktır” diyor. Davulcu Muzaffer Kara ise babası ile aynı görüşte: “Gelenektir ramazan davulu. Babama dedesinden bana babamdan emanet bu davul. Ramazanın davulsuz bir anlamı kalmaz.”

BİR GELENEĞE SAHİP ÇIKMAK GEREK

“MALATYALI Özlem’ lakabı ile tanınan, Datça’nın ilk ve tek kadın davulcusu Özlem İsar, 5 yıl önce İstanbul’un yoğun temposundan kaçıp ailesinin 35 yıldır yaşadığı Datça’ya yerleşmiş. O gelene kadar Datça’nın bir davulcusu yokmuş. Sarı, uzun, rastalı saçlarına uygun yöresel kıyafeti ile oğlunun yazdığı mânileri okuyarak ramazan davulculuğu yapan ve hayli de sevilen İsar, ‘Bu zamanda davul mu kaldı?’ gibi benzer eleştirilerin zaman zaman kendisine de geldiğini belirterek, “Belediyeye rahatsız olduklarını söyledikleri için bazı sokak ve caddelere girmiyorum ama bayram sabahı o şikâyet eden kişilerle aynı mahallede yaşayan başkaları beni yakalıyor ve ‘Bu sene hiç gelmedin. Bizi manilerden mahrum bıraktın’ diye sitem ediyor. Durumu anlattığımda ise ‘Sadece onlar yaşamıyor ki bu mahallede’ gibi cevaplar alıyorum. İşin bir de bu yönü var. Ben bu kültürün devam etmesinden yanayım. Mahalleleri gezerken karşılaştığım coşku ve sevgiyi görseniz... Yemek getirenler, içecek ikram edenler, fotoğraf çekenler... Bazıları ‘Eski köye yeni adet getirdin’ diyor ama hayır, ‘yeni köye eski adet’ getirdim. Unutulmaya yüz tutmuş bir geleneğe sahip çıkmak gerek” diyor.

HOŞGÖRÜLÜ OLMAK LAZIM

KONU davul ve çıkardığı sesten duyulan rahatsızlık olunca sabah erken işe giden; bebeği, yaşlısı olan tanıdıkları aradım. ‘Küçük’ bir anket yaptım.

Canan ve Emrah Doğan, (Kadıköy) kızları Ece 2 yaşında: “İnan davulcuyu duymuyoruz bile. Rahatsız değiliz. Duysaydık da rahatsız olmazdık. Sonuçta yılda 1 ay, gelenektir. Hoşgörülü olmak lazım.”

Levent Şimşir, (Beşiktaş) annesi Fatma Şimşir (74) şeker hastası: “Rahatsız olan rica eder, davulcu da başka sokaktan geçer. Kültürel erozyondan bahsediyoruz ama gençler ile geleneklerimizi buluşturacak değerlerin de yasaklanmasını istiyoruz. Saçma!”

KAYSERİ VAZGEÇTİ

KAYSERİ’nin Talas ilçesinde kaymakamlık ve AK Partili belediye, teknolojinin gelişmesinin insanların kendi imkânlarıyla sahura kalkabilmesini mümkün kıldığını belirterek sahurda davulu yasakladığını duyurdu. Ancak sonrasında ‘Yoğun talep ve sosyal medyadaki ölçüsüz tartışmalar’ işaret edilerek yasaktan vazgeçildi.

DAVULUN SESİ UZAKTAN HOŞ GELİR

HANZADE ve Emre Gülman, (Maslak) sabah erken işe gitmek zorundalar: “Davulun sesi uzaktan hoş gelir derken atalarımız bunu kastetmiş sanırım. Çoğu zaman, uykusuz kalacağımızı düşünüp sahuru akşam yatmadan önce yaparız. Ramazan davulcusunun sabaha karşı zangır zangır davul çalarak bizleri uyandırma hakkı olduğunu sanmıyorum. Kimse kimsenin oruç tutmasını yasaklamıyor. ‘Davul yasaklansın’ demeyi dine vurulmuş bir darbe olarak görmemek lazım.”

Aysun Nazlı Çamlıca, (Bağcılar) çocukları Kerem 3 yaşında: “Gerçekten güzel mâniler falan söylense bu yasağı konuşuyor olmazdık zira bizim davulcu korkunç gürültü yaratıyor. Davulu kapan ramazan davulcusu oluyor belli ki. Var gücü ile vuruyor. Sonra gel de uyut çocuğu.”

Serkan Çiftçi, (Halkalı) tekstil atölyesinde vardiyalı çalışıyor: “Eskiden ayı da oynatılırdı, sevgililer birbirine mendil de verirdi. Hepsi gelenek! Şimdi var mı? Yok. Zamana ayak uydurmak lazım.”