Bireysel özveri şart

TEDBİRLERİN ETKİSİNİ EN AZ 7 GÜN İÇİNDE GÖREBİLİRİZ

SAĞLIK Bilimleri Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İlyas Dökmetaş, en az 10 gün sonra, aralık ayı başında, kısıtlamaların faydalı olup olmadığını görmeye başlayacağımızı söylüyor. “Ama” diyerek bir parantez açıyor: “Şöyle söyleyeyim: Bu iş çok zor. Kartopu gibi büyüyor. Rakamlar tırmanışa geçti, yüzde 10-15 artıyor ki böyle giderse, hiç istemem ama yakında 10 binleri görebiliriz. Bir kere 10 bine çıktı mı düşürmek çok zor.”

MASKELER FORA

Kısıtlamaların ve bireysel tedbirlerin tam da bu noktada önemli olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Dökmetaş, hafta sonu ilk kez uygulanan kısıtlı sokağa çıkma yasaklarının birkaç aksaklık dışında başarılı olduğu görüşünde. ‘Nedir o aksaklıklar?’ diye soruyorum. Prof. Dr. Dökmetaş “Bilim insanları olarak bizler
8 aydır söylüyor, uyarıyoruz. Ama maalesef yine bazı kurallar hiçe sayıldı. İnsanlar tabii ki AVM’ye de gidecek, gezecek de yiyecek de. Ama kurallara uymak şartıyla. Yiyeceklerini paket olarak alırken mesafe kuralını hiçe sayanlar gördüm. Maskeler yine foraydı. Esnaf kurallara uymuş. Masa, sandalye kaldırılmış. Ancak insanların bireysel umursamazlığı söz konusu. Yiyeceklerini paket yaptırıp açık alanda ya da evde yiyebilecekken AVM’de yerde yiyorlar. Bu olmaz! Kısıtlamaların amacı kalabalıklaşmayı önlemek. Manzara bu olacaksa kısıtlama
bir işe yaramaz” diyor.

ATEŞ DÜŞTÜĞÜ YERİ YAKAR

Prof. Dr. Dökmetaş, bireysel özveri ve bilincin bu noktada devreye girdiğini belirterek, şöyle devam ediyor: “İnsanlar virüs onlara ya da sevdiklerine hiç bulaşmayacakmış gibi düşünüyor. Oysa ateş düştüğü yeri yakar! Bu noktada herkes birbirinin polisi olmalı ve kibarca kurallara uymayanları uyarmalı. Camilerde hocalar, fikir, kanaat önderleri, siyasi parti liderleri gerekli hatırlatmaları bir daha, bir daha yapmalı. Daha fazla kamu spotu hazırlanmalı. Yoksa tünelin ucu karanlık. Bu artış durdurulamazsa daha ağır tedbirlerin uygulanması kaçınılmaz olur. ‘Nasıl olsa aşı çıkacak’ demeyin. Ne zaman çıkacak, kaç doz gelecek, nasıl uygulanacak? Belli değil. Bilinç artmadan virüsü yenemeyiz.”

KAPALI ALANLARDA OYALANMAK RİSK

GAZİ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, hafta sonu uygulanmaya başlanan kısıtlamaları yakından gözlemleme şansı bulmuş. “Şöyle biraz dolandım, notlar aldım” diyerek giriyor söze. Gördüklerinin büyük çoğunluğundan mutlu, umutlu ancak aldığı dip notlar da göz ardı edilecek gibi değil. Prof. Dr. İlhan notlarının tüm detaylarını gün gün saat saat anlattı. İşte ‘o’ notlar:

CUMARTESİ GECE SAKİNDİ

“Öncelikle yakın çevremi gözlemledim. Hastane ve evimin çevresindeki tüm kafe, restoranlar kurallara fazlasıyla uymuş, gerekli tedbirler alınmıştı. Ancak cumartesi akşamına doğru, yasak başlamadan 1-2 saat evvel, özellikle marketler ile al-götür restoranlarda normalden fazla bir kalabalıklaşma vardı ki bu hoş bir manzara değil. Cumartesi gecesi sokaklar bomboştu. Tam umduğumuz gibi. Kısıtlamalara uyulması sevindirici. Ancak bu kez de pazar sabah, 10.00’da sokağa çıkma yasağının bitmesiyle, sokaklar-caddelerde insan seli yaşandı. O saatlerde evdeydim ve evime yakın bir noktada AVM var. İnsanlar arabalarını park edecek yer bulamadı, öyle bir kalabalık. Ayrıca açık alanda da olsa sigara içenler çoğunluktaydı. Unutmayın ki koronavirüs sigara içenlerde hem daha fazla olumsuz etki yapıyor hem de maskeyi çıkarıp, sigara dumanını basınçla üflediğiniz için virüsün uzaktaki insanlara bile bulaşma ihtimali de artmış oluyor.”

YERLERDE YEMEK YİYENLER

“Esnaf-AVM’ler-restoranlar kurallara uydu dedim ama bu kez de vatandaş dikkatsizdi. Paket servis alıp, oturup dükkânın önünde, AVM’lerde yerde yiyenler gördük. Vatandaşlarımız bu konuda daha dikkatli ve hassas olmalı. Kapalı alanda olmak zaten risk, bir de orada oturup, maskeyi çıkarıp saatlerce oyalanmak daha büyük bir risk. İlk uygulamanın etkilerini 7-8 gün içerisinde alırız. Umarım sonuçlar başarılı olur yoksa daha geniş tedbirlerin uygulanması kaçınılmaz olur.”

BİR SORU BİR CEVAP
Kuzenin bebeğini görmeye gidebilir miyim

Soru: Kuzenimin bebeği oldu. Hafta içi çalışıyoruz malum. Bir tek hafta sonumuz var. Bebeği görmeye evlerine gidebilir miyim? Hem de ailecek bir gece geçirmiş oluruz.

Cevap: Hayır, mümkün değil. Kısıtlamaların amacı bu zaten. Kalabalıklaşmayı, aile içi-arkadaşlarla toplaşmaları önlemek. Geçtiğimiz hafta sonu da bizzat şahit oldum.�Bazı kişiler cumartesiden eşine, dostuna, akrabasına gidiyor. 20.00’den sonra yasak başlıyor. Bütün geceyi beraber geçiriyor, yiyip, içiyorlar. Pazar sabahı yasak kalkınca dışarıda kahvaltı, biraz yürüyüş. Akşamına da herkes evine. Böyle olursa durumun üstesinden gelmek, vaka sayılarını düşürmek mümkün değil! Çok zorunda olmadıkça, vatandaşlarımız, kendi evleri de dahil, çekirdek aile dışında kimseyle
görüşmemeli.