CHP’nin itirazı ve önerisi

Bilinen, iktidarın ‘başkanlık sistemi’ne geçiş istediği ve bu konuda hassasiyetlerini dikkate alarak MHP’nin desteğini almaya çalıştığı. Bu amaçla AK Parti ve MHP arasında görüşmeler yapılıyor.

MHP Lideri Devlet Bahçeli de Başbakan Binali Yıldırım’la görüştükten sonra öneriyi ‘makul’ bulduğunu açıklamıştı.

Ancak Bahçeli’nin ve MHP’nin Meclis’te ne yapacakları hâlâ belli değil. Bir yandan AK Parti’nin hazırlığını ‘makul’ bulduklarını açıkladılar bir yandan da “Başkanlığa karşıyız, güçlendirilmiş parlamenter sistemden yanayız, henüz evet demedik”

AK Parti başkanlık sistemini, CHP ve MHP ise güçlendirilmiş parlamenter sistemi savunuyor. Ancak dikkat çeken o ki, MHP kendisi gibi güçlendirilmiş parlamenter sistemi savunan CHP ile değil, başkanlık sistemi isteyen AK Parti ile yakın çalışıyor.

BAHÇELİ’YE ÖZENLİ DİL

Anamuhalefet partisi CHP, geçtiğimiz günlerde Ankara’da bir anayasa çalıştayı düzenledi. Anayasa hukuku konusunda uzman çok değerli bilim adamlarının katıldığı çalıştay, hem bilimsel değeri hem de CHP’nin görüşlerinin yansıtılması açısından önemliydi.

CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, çalıştay sırasında gazetecilerle de bir araya geldi. Kılıçdaroğlu, başkanlık sistemine itirazlarını açıkladı. Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan için rejim değiştirmemesi gerektiğini söyledi. MHP Lideri Bahçeli’nin tutumuyla ilgili olarak ise özenli bir dil kullandı. Sadece “Tutumu kocaman bir soru işareti” demekle yetindi. Ayrıca gelecek metni görmeden yorum yapmak istemediğini söyledi. “Belki başkanlık sistemi gelmez, belki güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisi çıkar” anlamına gelecek ifadeler kullandı.

Kılıçdaroğlu, AK Parti’nin MHP ile görüşerek hazırladığı taslak hakkında bir bilgiye sahip olduğu için mi böyle konuştu, yoksa temennisini mi dile getirdi, orasını bilemiyoruz. Şunu biliyoruz ki, Kılıçdaroğlu metni görmeden sert bir eleştiri yapmak istemedi. “Belki başkanlık önermezler” diye hâlâ bir umut taşıdığı izlenimi verdi.

CHP’NİN ANAYASA İLKELERİ

Çalıştayı düzenleyen CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan iyi bir hazırlık yapmıştı. CHP’nin yaklaşımını net şekilde ortaya koyan bir sunuş yaptı, konuya hâkimdi. Tezcan’ın sunuşunda CHP’nin anayasa ilkeleri ve hazırlığı konusunda önemli bilgiler vardı.

Tezcan, CHP’nin nasıl bir anayasa hazırlığı yaptığını şu ilkelerle tanımladı:

“Kurucu değerlere bağlı, özgürlükçü, güçlü sosyal devlet öngören, parlamenter sistemi esas alan, güçler ayrılığına dayalı, denge ve denetleme mekanizmaları olan, güçlü ve bağımsız yargı kuran, özerk kuruluşları güçlendiren” bir anayasa...

Tezcan, CHP’nin “kurucu değerlere bağlı anayasa” ifadesiyle kastettiğinin, Anayasa’nın ilk dört maddesinin korunması olduğunu söyledi. “Özgürlükçü anayasa”yla ise devleti değil, bireyi ve insan onurunu esas alan bir anayasayı kastettiklerini belirtti. “Güçlü sosyal devlet” derken, yoksulluğa karşı korunma hakkı, temel gelir hakkı ve aile sigortasının anayasaya girmesini amaçladıklarını ifade etti. “Güçlü parlamenter sistem” ise “barajsız seçim, sembolik cumhurbaşkanı, etkin ve güçlü yasama, güçler ayrılığı, TRT, RTÜK, üniversiteler, SPK, Merkez Bankası gibi kurumların güçlendirilmesi, savunma mesleği ve barolar için anayasa güvencesi olması, iptal davası açma yetkisinin Meclis’te grubu bulunan tüm partilere tanınması”nı içeriyordu.

Tezcan, ‘muhalefet hakkı’ ve ‘demokratik direnme hakkı’nın da anayasada yer alması gerektiğini savundu.

Bu sunum, CHP’nin yeni bir anayasa taslağı hazırladığını gösteriyor. Gözettiği ilkeler, 1961 Anayasası’nın güçlendirilmiş halini anımsatıyor. Ancak CHP bu taslağını AK Parti-MHP ortak yapımı olduğunu tahmin ettiği teklifi görmeden açıklamayı düşünmüyor.