Sınır koyarken şiddet göstermeyin

Birinci yaşın sonundan itibaren çocuk anne ile iç içe geçmiş ilişkiden yavaş yavaş ayrılmaya başlar. Artık hareket etmek, keşfetmek için daha fazla isteklidir.

Dış dünya çocuk için maceralarla dolu bir bilinmezlik ortamıdır. Her yerden keşfedilecek başka bir tema fışkırır adeta. Aynı anda ebeveynin yasakları da devreye girer. Bu keşiflerdeki tehlikelerden çocuğu korumak için koyulan yasaklar hem ebeveyn hem de çocuk için yeni ve alışılmadık bir durumdur. Bu dönemde anne-baba çocuğun gelişimini kabul etmeyi öğrenmelidir. Ancak bir taraftan da çocuğun etrafa ya da kendine zarar verme güdüsünü doğru kural koyma ve yasaklamalarla bastırmalıdır. Bu dönemde çocuğun davranışlarına şiddetli reaksiyonlar, ağır cezalar vermek o an çocuğu durdursa da aslında şiddeti öğreten yanlış tutumlardır.

Şiddeti şiddet kullanarak yasaklamak her yaşta, çocuğun ani, patlamalı reaksiyonlar vermesine neden olabilecek bir tutumdur. Keskin ve şiddetli tepkilerle o an için bir yasak oluşturabilirsiniz. Ancak bu biriktirmeler ilk fırsatta daha yoğun olarak geri dönecektir.

Kuralların nedenini ona açıklayın

Küçük yaşlarda keskin cezalarla ve şiddetli tepkilerle durdurulan çocuklar yetişkinlik hayatında da cezanın olmadığı yerde kuralı bozma eğilimlerini sürdürürler. Etrafımızdaki en küçük bir karmaşada ya da sportif yarışmalarda şiddet göstermeye hazır yetişkinlerin hiç de az olmadığını unutmayalım.

Oysa ki sağlıklı bir gelişim için çocuğun konulmuş olan kuralı içselleştirmesini sağlamak gerekir. Bu nedenle koyduğunuz kuralın "onu korumak" için olduğunu defalarca açıklamalısınız.

Eğitim, uzun ve sayısız tekrarlarla dolu bir süreçtir. Küçük çocuğunuzu, onun için tehlikeli olacağı nedeniyle kapıyı açmaması gerektiğini her seferinde açıklayarak engellemelisiniz. Ama yapabildiği seferlerde özerkliğini destekleyerek yasağı tekrarlamayı unutmayın. "Bunu çok iyi başardın ama kapı senin için çok ağır olduğundan biraz daha büyüdüğünde yapabilirsin, şimdi değil!" diyebilirsiniz. Çocuk, bu engellerden büyüdüğünde kurtulacağı inancını daima taşımalı ve yasakların kendisini korumak için olduğunu anlamalıdır. 3-4 yaşına kadar çocuklar sadece kendi arzuları ve ebeveynin yasakları ile ilgilidirler. Bu dönemde değer yargıları, ahlak anlayışı gibi yüksek değer farkındalıkları yoktur. Küçük çocuğunuzun yaptığı en haksız bir davranışta bile haklı bir duygu ve arzu olduğunu unutmayın. Davranışı durdurun ama duyguyu daima kabul edin. Bu tutum, erken yaşlardan başlamak üzere çocuğunuzun kendi iç dünyası ve dış dünya arasındaki dengeyi oluşturmasına yardımcı olacaktır.

1-3 yaş arasında çocuğunuza sınır koyarken;

Şiddeti şiddetle durdurmayın. Bu tutum, problemin cezanın olmadığı ilk fırsatta geri dönmesine neden olabilir.

Kuralların çocuğu korumak için olduğunu, büyüdükçe esneyeceğini çocuğunuza hissettirin.

Sınır koyarken bir taraftan özerk girişimlerini desteklemeyi unutmayın.

Her defasında nedenini açıklayarak kural koyun.

Kesin durdurmanız gereken bir davranışta bile haklı bir duygunun olduğunu unutmayın.

Önce duyguyu kabul edin, sonra davranışı sınırlayın.