Vietnam'a siyasi yatırım

Ferai TINÇ

Hanoi

‘Ho,ho,ho Chi Minh... Daha fazla Vietnam, Ernesto'ya bin selam!’ Ruhumuzdaki ilk isyanları ateşleyen 1968 günleri.

Sadece Londra, Paris, Berlin değil İstanbul ve Ankara sokaklarından da aynı sloganlar yükseliyor. Amerikan üniversitelerinde de gençler Vietnam Savaşı'nı lanetliyor.

68 gençliğinin kalbi, Ramboların ölüm kusan silahlarına karşı bağımsızlık savaşı veren Vietnam halkı için atıyor.

Ho,Ho,Ho Chi Minh. Daha fazla Vietnam, Ernosta'ya bin selam!

Daha sonra Boğaziçi Üniversitesi olan Robert Kolej'de tanıştım bu sloganla.

O zamanlar siyasetle pek ilgilenmeyen Robert Kolej öğrenicileri de, kampustan Bebek kapısına kadar düzenledikleri yürüyüşlerle Vietnam halkına destek veriyor Türkiye'deki diğer üniversitelerle birlikte.

Vietnamlılar önceki güne kadar bu destekten habersizdi belki ama önceki gün öğrendiler.

İsmail Cem, Vietnam'ı ziyaret eden ilk Türk Dışişleri Bakanı olarak büyük bir sıcaklıkla karşılandı Hanoi'de, ‘Sizin ülkeniz ve halkınızın Türk halkının kalbinde çok anlamlı bir yeri vardır. Siz bizden çok uzaktaydınız ama özellikle benim neslim sizin bağımsızlık ve özgürlük mücadelenizi yakından izledi. Sizi destekledik’ diyor.

Vietnam halkının Amerikan güçleri ve Saygon yönetimine nihai darbe vuran Tet Mau Than (Sarı Maymun Yılı) ayaklanmasının 30'uncu yıldönümünde Hanoi'deyiz.

Vietnamlılar, Türk gençliğinin desteğinden habersizdi belki ama biz de Tet ayaklanmasının komutanı General Zap'ın ‘‘Biz Atatürtk'ü çok severiz, O en beğendiğimiz bağımsızlık kahramanlarından biridir’’ dediğini dün öğreniyoruz.

Aziz Nesin'i Vietnam dilinde okuyup sevdiklerini, Nazım Hikmet'in kitaplarının en çok satanlar listesinde olduğunu da. Hatta UEFA maçlarını televizyondan izleyen futbol meraklılarının Türk deyince hemen Fenerbahçe ve Galatasaray'dan söz etmeye başladıklarını da dün öğreniyorum.

* * *

HAVAALANINDAN Hanoi'ye doğru yol alırken sağlı sollu uzanıp giden pirinç tarlalarında aynı 30 yıl öncenin manzaralarını görüyoruz.

Hasır şapkalı zayıf insanların çalıştıkları pirinç tarlaları, Fransız kolonyalizminin izlerini taşıyan köhne binaları ve insanı ambale eden bisiklet trafiği ile Vietnam hâlâ savaşın ağır faturasının altından kalkamaya çalışıyor.

Çin'deki büyük değişim ve kalkınmanın yanında Vietnam emekliyor.

Geçen yıl 4 milyar 504 milyon dolarlık yabancı sermaye yatırımı girmesine rağmen Vietnam'da iş yapmak hiç kolay değil. Ama, yabancı sermaye 2000 yılının önemli pazarlarından biri arasında gördüğü bu ülkede şimdiden pay kapmak için direniyor.

Yükselen Asya'da Vietnam, gururlu ve pragmatik halkıyla gelecek vaat ediyor.

Büyüme hızının son üç yılda yüzde 9'un altına düşmemiş olması da bunu gösteriyor.

* * *

İSMAİL Cem, Türkiye ile Asya arasında yeni köprüler kurmayı amaçlayan Uzakdoğu programına bu gerçeği göz önüne alarak Vietnam'ı da katıyor.

Geçen Ağustos ayında yapılan ekonomik işbirliği anlaşmasının uygulama protokolünün imzalanmasıyla Türkiye ile Vietnam arasında bundan sonra yapılması gerekenler takvime bağlanıyor. Dün de Vietnam Planlama ve Yatırım Bakanı Tran Xuan Gia ve Ticaret Bakanı Truong Dinh Tuyen ile görüşen Cem, buraya birlikte gelen üç Türk işadamını da toplantılara sokuyor.

Dışişleri Bakanı Cem'in Vietnam ziyaretini, bu ülkede bir yıl önce Türk bayrağını dalgalandırmaya başlayan Önder Alaybeyi'nin açtığı büyükelçilikten sonra, Güneydoğu Asya'nın bu küçük ama gelecek vaat eden ülkesini siyasi bir yatırım olarak değerlendirmek gerekiyor.

---