Çünkü IMI ile yapılan modernizasyon anlaşmasının
‘‘zamanlamasına’’ kilitlendik.
Gerçi
‘‘zamanlama’’ yanlışlığı konusunda da ilk uyarı benden geldi ama yanlış olan sadece zamanı değil, anlaşmanın
‘‘içeriği’’.
Bunu aylar önce yazdım, bir kez daha özet olarak tekrarlayayım.
Aylar boyu bu meseleyi görmezden gelen ve bu hafta içinde konuya dahil olmayı tercih eden bazı meslektaşlarım
‘‘fiyat’’ meselesine takılmışlar.
Ben orada değilim.
Fiyat bir unsur ama ilk unsur değil.
Aslolan bu işin nerede ve kim tarafından yapılacağı, yerli katkı oranı ve anlaşmadaki
‘‘off set’’ miktarı. Yani modernizasyon bedelinin ne kadarının Türk malı
‘‘ihracı karşılığı’’ ödeneceği.
IMI ile yapılan anlaşmada
‘‘yerli katkı oranı’’ belirli değil.
Tankların modernizasyonu Kayseri'de yapılacak ama kullanılacak malzemenin bence tamamı dışarıdan gelecek. Çünkü anlaşma, hangi parçaların Türkiye'de yapılacağını, bunların toplam maliyetteki oranının ne olacağını
‘‘açıkça’’ belirlemiyor ve bunu İsrail firmasının
‘‘paşa gönlüne’’ bırakıyor.
Ben demiyorum ki, bu iş İrail firmasıyla yapılmasın. Ama kiminle yapılırsa yapılsın, yerli katkı oranları belirlensin ve anlaşmaya
‘‘net bir biçimde’’ yazılsın.
Yazılsın ki, Türk Savunma Sanayii de gelişsin, öğrensin ve gelecekte bu tip projelere imza atabilsin. (Bunun nedenini de anlatacağım.)
Bir diğer önemli mesele ise anlaşmadaki
‘‘off set’’ bölümü.
Yani ödemenin önemli bir kısmının İsrail'in Türkiye'den mal alması şeklinde ödenmesi, yurtdışına para değil, ihraç malı çıkması.
Bu tip büyük ihalelerde
‘‘off set’’ çok kullanılan bir yöntem.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı, IMI ve İsrail ile bu işe başlarken, Türkiye'nin bu projedeki ödemenin büyük bölümünü
‘‘su’’ ile yapması planlanıyordu. Görüşmeler de bu şekilde yürütülüyordu.
Politik gerekçeler dışında IMI'nın en önemli kozu buydu.
Ancak aylar önce, yine bu köşede belgeleriyle ortaya koydum ki, anlaşmanın off set bölümü İsrail tarafından reddedilmişti ve
‘‘su karşılığı tank’’ yoktu.
Peki bu iptal edilen bölüm ne olacak? Off set anlaşması yerine
‘‘çil çil’’ dolar mı vereceğiz?..
Savunma Sanayii Müsteşarlığı'nda bu projenin başına geçenler niye bir bir istifa ediyor?..
Madem bu proje ülke için bu kadar iyi, Savunma Sanayii Müsteşarlığı'nda vatan hainleri mi vardı?
Onlar mı gidiyor?
Modernize edilecek daha çoook tank var
BEN aylar önce tank modernizasyon projesi anlaşmasını eleştirmeye başladığımda öne sürdüğüm gerekçelerin hepsi hálá çok taze.
Bunların bence en önemlisi, ulusal savunma sanayiinin bilgi birikiminin artmasına imkán sağlanması.
İsrail ile yapılan anlaşmada benim en çok takıldığım nokta bu.
Nedenini anlatayım.
Bu iş Türkiye için büyük bir gider kaynağı iken, müthiş bir gelire dönüşebilir.
Yani iş Türkiye'nin bu aşamada modernize edeceği 170 tankla sınırlı olsa ve bütün fatura 700 milyon dolarla kapansa mesele yok. (Bu fatura 1 milyar dolardı. Benim eleştirilerden sonra 300 milyon dolarlık bir tasarruf sağlandı.)
Ama Türkiye'nin modernize edeceği tank sayısı 170'le sınırlı değil.
170 tank ilk paket. Sonrası gelecek. Türkiye'deki toplam M-60 sayısı 900.
Hepsi modernize edilse, yaklaşık 4 milyar dolarlık bir pasta.
Üstelik Ortadoğu bölgesinde modernize edilecek M-60 sayısı Türkiye'nin elindekilerle sınırlı değil. Mısır ve hatta Suudi Arabistan'da çok sayıda M-60 var bunlar da
‘‘modernize edilmeyi’’ bekliyor.
Tam sayı vermek gerekirse Suudiler'de 600, Mısır'da 2000 M-60 var.
Mısır'ın ve Suudilerin, M-60'larını İsrail'e modernize ettirmesi düşünülemeyeceğine göre, Türk savunma sanayiinin modernize edebileceği veya modernizasyonuna ortak olabileceği 2600 adet M-60 söz konusu.
Aylar önce bu pastayı 13-14 milyar dolar olarak hesap etmişim.
Yani bu işin teknolojisini Türkiye ile ortak geliştirmek İsrail'in de lehine.
Ama bakalım bunun kim, ne zaman farkına varacak.
NE ZAMAN ADAM OLURUZ?
Küçük insanlar, büyük düşünemeseler bile büyük düşünceleri kabul ettiği zaman.