Darwin’in kaplumbağası Referans’ın yelkenbalığına karşı

Bu yüzden Referans Gazetesi Hızlı Balık Ödülleri için sembol ararken sevgili İzmir Tolga’nın da bastırmasıyla hiç tereddüt etmeden yelkenbalığında karar kıldık.
Fakat o gün benim aklımda ikinci bir sembol daha vardı.
Biliyordum, arkadaÅŸlar itiraz edecekti.
Nitekim ettiler ve beni hınzır önerimde yalnız bıraktılar.
Ama ben hâlâ o ikinci sembolün, ekonominin yeni dinamiklerini açıklamak bakımından, en az bizim sevimli yelkenbalığımız kadar önemli olduğuna inanıyorum.
Madem yeni çağın ekonomi paradigmasına en çok uyan yelkenbalığını geçen hafta Türkiye’nin sektörlerinde en hızlı büyüyen 9 şirketiyle paylaştık, o gün içimi gıdıklayan ikinci sembolü gönül rahatlığıyla sizlerle de paylaşabilirim: Darwin’in kaplumbağası Harriet.
Biliyorum tıpkı bizim yayındaki arkadaşlar gibi siz de bıyık altından gülüyorsunuz.
Fakat müsaade edin keyfinizi kaçırmadan size Harriet’in muhteşem hikâyesini kısaca anlatayım.
Belki o zaman ilk bakışta hızlı balık projesinin anti-tezi gibi duran Darwin’in kaplumbağasına neden kafayı taktığımı daha iyi anlarsınız.
Evrim teorisinin babası Charles Darwin’in çok iyi bir tabiat gözlemcisi olduğunu hepimiz biliyoruz.
Fakat kaçımız Darwin’in Avustralya’ya yaptığı uzun seyahatler sonunda Londra’ya dönerken yanında Galapagos Adası'ndan aldığı devasa kaplumbağaları da getirdiğini biliyoruz?
Ben bilmiyordum, ta ki geçen yıl mayıs ayında Darwin’in yıllarca hayranlıkla incelediği bu kaplumbağalardan sonuncusu Harriet’in ölüm haberini alıncaya kadar.
Gerçi 2005 yılında Avustralya Hayvanat Bahçesi’nde yaşayan Galapagoslu bu dev kaplumbağanın 175'inci doğum günü kutlama haberlerini hayranlıkla izlemiştim ama Darwin ile ilişkisi üzerine pek kafa yormamıştım.
Geçen yıl Harriet’in ölüm haberini aldığımda çok saygı duyduğum bir dostu kaybetmiş gibi burkulduğumu hatırlıyorum.
Oysa Harriet hakkında "dünya üzerinde halen hayatta olan en yaşlı hayvan" olması dışında pek bir şey bilmiyordum.
Fakat bir şekilde tam 176 yıl hayatta kalmayı başarmış olması bende saygınlık yaratmasına yetti. Sonra büyük bir merakla hakkında çıkan her şeyi okumaya başladım.
Meğer Darwin Galapagos Adası'ndan Londra’ya dönerken Harriet'le birlikte iki kaplumbağayı daha yanına almış.
Çünkü bu hayvanların yaşama tutunma biçimleri Darwin’i hayran bırakmış.
Öyle ki 1835’te temellerini attığı evrim teorisinin oluşmasında Harriet ve diğer iki arkadaşı üzerinde yaptığı incelemeler çok ciddi rol oynamış.
DNA testlerine göre Harriet’in doğum tarihi 1830.
Zaten bu özelliği dolayısıyla 2005 yılında "dünya üzerinde halen hayatta olan en yaşlı hayvan" olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.
İşte bu özelliği dolayısıyla daha minicik bir bebekken Darwin, Harriet için hayranlıkla "O, türünün ne en güçlüsü ne de en akıllısı ama değişime en hızlı yanıt vereni" demiş.
DeÄŸiÅŸime en hızlı bir biçimde yanıt vermek..Â
Benim için kilit cümle bu. Çünkü "Artık büyük balık küçük balığı değil, hızlı balık yavaşı yutuyor" derken bazı iletişim cahillerinin zannettiği gibi kontrolsüz bir biçimde hız yapmaktan bahsetmiyoruz.
Burada hızdan kastedilen, her şirketin tıpkı bir canlı organizma gibi içinde bulunduğu şartlara, rekabet ortamına en hızlı bir biçimde ayak uydurma kapasitesi.
Yani değişime en hızlı bir biçimde yanıt verebilme becerisi.
Daha önce de yazdım. 21'inci yüzyılda büyük şirketlerin hayatta kalma süresi 20'inci yüzyıla göre neredeyse üçte bir düştü. S&P 500 listesinde 50 yıl önce ortalama 35 yıl kalan dünyanın en büyük şirketlerinin şimdilerde kalış süresi 10 yıla kadar düşmüş durumda.
Demek ki büyük olmak tek başına yeterli değil artık.
Eğer şirketlerimizin hem büyümesini hem de uzun yıllar hayatta kalmasını istiyorsak yapılacak şey çok açık.
Bir yandan Referans’ın yelkenbalığı kadar hızlı diğer yandan Darwin’in Harriet’i kadar değişime yanıt verebilme becerisini göstermeniz gerekiyor.
Gördüğünüz gibi yavaşlığın sembolü olarak zihinlerimize kazınmış olan kaplumbağalar en az hızın sembolü yelkenbalıkları kadar yeni çağda bizlere yol gösteriyor.