"Adil bir rekabet için birileri artık masaya yumruğunu vurmalı."
Telekomünikasyon sektöründe son günlerde duyduğum en yerinde çığlık.
Peki ama kim nasıl vuracak masaya yumruğunu?
Türktan isim vermemiş ama adres belli.
"Şebeke içi-şebeke dışı fiyat farkları konusu bugün mahkemelik. Ara bağlantı ücretleri konusunda kararlar var. Hakim durumdaki operatör bunu uygulamıyor bile. Birinin artık masaya yumruğunu vurup, bu böyle böyle olmalı diyebilmesi gerekiyor." Tahmin edebileceğiniz gibi adres AKP Hükümeti ve telekomünikasyonla ilgili düzenleyici kurumlar.
Hedef ise yüzde 60'lara varan pazar payı ile GSM sektörünün bir numaralı oyuncusu Türktan'ın tabiriyle "hakim oyuncusu" Turkcell. Konu her ne kadar teknik ve karmaşık görünse de aslında çok basit.
Tüm reform çabası ve özelleştirmelere rağmen Türkiye'de serbest piyasa ekonomisi alabildiğine sakat.
Türktan'ın çığlığı GSM sektörü açısından bu sakatlığa ayna tutmaya çalıştığı için önemli.
Gerçi eleştiri okları Türktan'ın 3 yıldır genel müdürlüğünü yaptığı Avea'nın yüzde 81'ini elinde bulunduran Türk Telekom'a yönelince Türktan aynı eleştiri cesaretini göstermiyor ama yine de söyledikleri telekomünikasyon sektörünün geleceği açısından hayati.
Ayrıca unutmamak lazım Türktan bugün haksız rekabete yol açtığı için çokça eleştirdiği Turkcell'i hem kuran hem de 7 yıl boyunca yöneten kişi.
Bu yüzden Turkcell'in GSM sektöründe pazar hakimiyetini korumak için verdiği amansız mücadeleyi sektörde en iyi anlayabilecek ve bunu samimi bir biçimde itiraf edecek kişilerin başında geliyor.
Nitekim ediyor da: "Yüzde 57 pazar payına sahip hakim durumdaki operatör tabii ki pazar payını kaybetmek istemez. Kendine göre haklı da olabilir. Fakat..."
Her şey o fakatla başlıyor.
Hükümet zamanında GSM sektöründe rekabetin artması için Turkcell ve Telsim'den sonra üçüncü bir şebekeyi daha ihaleye çıkardı.
Zamanın da çok da iyi bir fiyata şebeke İşbankası-İtalya ortaklığına satıldı. Fakat hükümetler o günden bugüne GSM sektörünün serbest rekabet ortamına açılması için gerekli yasal alt yapıyı ve rekabetin önünü açan düzenleyici kurulları yeterince işletemedi.
İşte Türktan'ın isyanı buna. "Rekabet koşullarının oluşması için birinci olarak şebeke içi-dışı konuşma fiyatlarının ayarlanması, ikincisi de ara bağlantı ücretlerin düşürülmesi ve üçüncüsü de numara taşınabilirliğinin sağlanması gerekiyor.''
Serbest piyasadan yana aklı başında hiç kimsenin bu üç konuda Türktan'a itiraz etmesiz mümkün değil. Hele baz istasyonlarının ortak kullanımı gibi hem çevreyi ilgilendiren hem de ekonomik rasyonalitenin zorunlu kıldığı bir öneriye herkesin destek vermesi gerekir. Ama maalesef Türkiye'de iş dünyası hala aklı başında rekabetle öldürücü ve anlamsız rekabeti bir birinden ayırt edemiyor. Bu yüzden tüm çabalara rağmen bankacılık sektörünün bazı oyuncuları daha yeni yeni pos makinaları ve ATM'leri ortak kullanmaya başladı. Anlayacağınız ekonomik irrasyonalite GSM sektörü ile sınırlı değil.
Turkcell'in özellikle numara taşınabilirliği konusunda bugüne kadar pazardaki hakim durumunu kaybetmemek için epey direndiği biliniyor. Fakat geçen hafta öğle yemeğinde buluştuğum Turkcell Kurumsal İletişim ve İlişkilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Koray Öztürkler yaptığımız uzun sohbette açık açık Turkcell olarak bu konuda kesinlikle yanlış anlaşıldıklarını, numara taşınabilirliğine kendilerinin de destek verdiğini söyledi.
İşte Koray Öztürkler'in ağzından buradan ilan ediyorum.
Turkcell numara taşınabilirliğine sonuna kadar destek vereceğini açıklıyor.
Benim merak ettiğim benzer bir hakim hatta tekel olma durumunu sabit telefon ve internet hizmetinde sürdüren Türk Telekom'la ilgili Cünet Türktan'dan aynı cesarette bir eleştiri ve destek gelir mi?
Türktan GSM sektörüyle ilgili eleştirisinde yerden göğe haklı.
İyi ama Türk Telekom, internet hizmetleri konusunda TTNET ile pazarın bırakın hakim ortağı olmayı neredeyse yüzde 100'üne sahip. Abartmıyorum çok minik bir oranla Smile dışında oyuncu bırakmadı Türk Telekom.
Çünkü AKP hükümeti Türk Telekom'u özelleştirirken resmen kamu tekelini özel tekele dönüştürdü. Özelleştirme sürecinde piyasayı serbestleştirmediği için Türk Telekom ADSL hizmetiyle kendisi dışında hiçbir şirketin yaşamasına izin vermedi. Koç ve Sabancı gibi holdingler bile bu çarpık ortamda dayanamayıp milyonlarca dolarlık yatırımı çöpe atarak havlu attı.
Anlayacağınız Turkcell'in GSM sektöründe yaptığının kat be kat fazlasını Türk Telekom sabit hat ve internet hizmetlerinde yapıyor.
Peki Türktan, Turkcell'i eleştirdiği gibi Türk Telekomu da eleştirebiliyor mu?
Ben şimdiye kadar duymadım. Avea'nın yüzde 81'ini elinde bulunduranın Türk Telekom olduğu gerçeğini dikkate alırsak bundan sonra da duymamız zor görünüyor.
Ne dersiniz Cüneyt Bey yanılıyor muyum?
Avea Genel Müdürü Cüneyt Türktan resmen patlamış: "Adil bir rekabet için birileri artık masaya yumruğunu vurmalı." Telekomünikasyon sektöründe son gün...