Steve Jobs'un dediği olsaydı pandemide kaç video gelirdi

Epeydir aradığım bir insandı.

Çünkü elinde müthiş bir veri tabanı var.

20 milyon müşteriye hizmet götürüyor. 11 bin çalışanı var.

Dolayısıyla pandemi sırasında kim ne tüketti, ne kadar evde oturdu, ne harcadı, bugün durum ne herkesten iyi biliyor.

Karşımda uzun saçları ve hali tavrı ile klasik bir enerji şirketinden çok Silikon Vadisi’nde yükselen bir startup tipi duruyor.  

Murat Pınar

Türkiye hakkında ona sormak istediğim çok şey var.

Ama sohbetimiz bir ara öyle ilginç bir noktaya geldi ki, başlığa bilerek onu aldım.

Dünya çok hızla değişiyor.

Pandemi günlük hayatımızı çok köklü biçimde değiştiriyor.

Bir gün önce yaptığımız sohbette dile getirilenler ertesi gün eskiyebiliyor.

*

Başlığa aldığım Steve Jobs konusu işte “tahminde zorlukları”, “yarına yönelik proje yapma zorluklarını” çok güzel anlatan bir örnekti.

O konuyu başlığa aldım ama ne olduğunu yazının biraz sonuna sakladım.

Çünkü karşımda pandemi sırasında her gün 20 milyon kişiye ulaşan bir yönetici vardı. Yani elinde bu 20 milyon insana ait devasa bir fotoğraf bulunuyordu.

O nedenle önce onun asıl ilgi alanından başlayacağım...

Yani elektrik tüketiminden.

Pandemi sırasında o 20 milyon insan ne yaptı?

PANDEMİDE ELEKTRİĞİN YÜZDE KAÇINI EVİNDE KALANLAR TÜKETTİ

Hemen ilk sorumla başlıyorum:

Türkiye’de elektriği en çok kim kullanıyor? Evdeki bizler mi, yoksa sanayici mi, yoksa sulama yapan tarımcı mı?

İşte ilk cevap:

“Türkiye’de elektriğin yüzde 25-28 arasını haneler tüketir.

Yüzde 40-45 arasını sanayi tüketir.

Yüzde 2-3 aydınlatma ve tarımsal sulama diyebiliriz.

Geriye kalanı da esnaf ve ticarethaneler tüketir.”

*

Pandemi sırasında evde harcadığımız elektrik arttı mı?

“Toplam tüketim içerisinde evde tüketilen enerji yüzde 10-18 mertebesinde yükseldi. Kilovat olarak. 25-28 dememin sebebi de bu. Yüzde 18 civarında bir artış aslında mesken tüketiminde yüzde 25’ten 28’lere getirdi oranı.”   

Bütün dünyada da böyle mi?

“Hemen hemen benzer bir durum söz konusu...”

İLK İYİ HABERİM ŞU: SANAYİDE TÜKETİM ESKİ DÜZEYİNE GELDİ

“Pandeminin başında sanayide durum tam aksiydi. Sanayi tüketiminde yüzde 15-20’lere varan bir düşüş oldu. Özellikle nisan-mayıs aylarında bunu çok çarpıcı şekilde gördük.”

“Daha çok ithalata ve ihracata dayalı olan sektörlerde ciddi düşüş yaşandı.”

“Türkiye özellikle son çeyrekte daha pozitif ayrıştı diğer dünya ülkelerine göre. Şu an itibarıyla 2019’la 2020’yi kıyasladığınızda, hemen hemen eşit noktaya geldik. Ekonomi açısından ve reel piyasalar açısından güzel haber bu. Avrupa henüz bu noktaya gelemedi.”

İYİ HABER
YENİLENEBİLİR ENERJİDE YÜZDE 40’LARA GELDİK, BU BÜYÜK BİR BAŞARI HİKÂYESİ

“Enerji alanında çalışan şirketlerin çok büyük sosyal sorumlulukları var. Bugün dünyada 1 milyar kişi elektriğe ulaşamıyor, 2 milyar kişi temiz suya ulaşamıyor, 600 milyon kişi yemek pişirebilecek temizlikteki suya ulaşamıyor.”

“Temiz ve sürdürülebilir enerjiye yönelmemiz gerekiyor. Orada da şunu söyleyebilirim. Türkiye aslında bu anlamda gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında hiç de fena bir durumda değil. Yenilenebilir kaynaklara baktığınızda aslında yüzde 40’lara geldi toplam portföy içerisindeki payı. Hidroelektrik santrallarını da sayarsanız, aslında daha da öteye geçtiğini söylemek mümkün.”

“2010’dan bu yana gazın toplam tüketim içindeki payı yüzde 46’dan yüzde 29’lara düştü. Yani temiz enerji stratejisi doğru gidiyor.”

“EnerjiSA olarak önümüzdeki dönemde en büyük yatırımımızı güneş enerjisine yapacağız.”

STEVE JOBS’UN 9.5 KİLOBAYTLIK  HAYATI SİZCE NASIL OLURDU

KONU işte tam burada Steve Jobs’a geliyor ve Murat Pınar şunu söylüyor: “Hatırlayın Steve Jobs 20 yıl önce, ‘Herkese 9 kilobayt yeter’ diyordu. Şu an cebimizdeki telefonların kapasitesi 1990’lardaki IT sistemlerine eşit bankaların.”

Pınar’ın bu sözünü ben şöyle tamamlıyorum:

“Yani 9.5 kilobaytta kalsaydık, cep telefonu üzerinden bir podcast dinlememiz bile mümkün olmayabilirdi... Bütün pandemi boyunca durmadan haberleştiğimiz WhatsApp grupları ile kaç video gönderebilir, alabilirdik bir düşünün... 9.5 kilobaytlık hayat çok tatsız, çok tuzsuz olurdu inanın bana.”

Tekrar o devam ediyor:

“Bizim elektrik tüketimimize bir bakın. 1980’de toplam kapasitemiz 5 cigavattı. Bugün 95 cigavat. Bakın, kabaca 40 yıldan bahsediyoruz. Tam 250 kat büyümüş. Böyle bir enerji ihtiyacı dünyanın hemen hemen hiçbir yerinde yok.”

“Bu 40 yıl içerisinde 20 kat küçülmenin yaşandığı dönemde bile elektrik büyümüş.

Avrupa’da planlama yapmak kolay. Bizim gibi hızlı büyüyen ülkelerde planlama yapmak da zor. Ama ihtiyaçları ve reeli de göz ardı etmemek lazım. Türkiye gerçekten ihtiyacı olan hatta Avrupa’ya göre 10 kat daha hızlı elektrik talebi büyüyen bir ülke. Oysa Avrupa’da planlama yapmak çok kolay. Türkiye bu kadar kolay değil planlama yapmak için, gündelik işimizde bile.”

SOSYAL SORUMLULUK
ÇOCUĞUNUZA ELEKTRİK FATURASINI DÜŞÜRMEYİ KAÇ YAŞINDA ÖĞRETİRSİNİZ

HERKES gibi benim de aklımda şu soru var:

Üretimde bu kadar başarılıyız, elektrik masrafımız niye durmadan yükseliyor?

İşte bu noktada elektriğin bilinçli kullanımı eğitimi devreye giriyor.

Kayıpların önlenmesi, daha az enerji kullanan LED sistemlerine ve teknolojilere geçilmesi söz konusu oluyor.

EnerjiSA işte bu amaçla çocuklara yönelik bir eğitim projesini başlatmış.

7-12 yaşlarındaki çocuklara “Enerjimi koruyorum” adlı eğitim programı hazırlamışlar.

Bilinçli ve temiz enerji tüketimi için en ideal yaş bu...

PANDEMİ SIRASINDA 9 AYDA 1.3 MİLYAR LİRA YATIRIM YAPTIK

‘SAĞLIK sektörüyle benzer yanlarımızdan biri o. 24 saat 7 gün çalışan bir yapı bizimki. Özellikle elektrik dağıtım ve satış olarak bakarsanız, faaliyetlerimiz bizde hiçbir şey değişmemiş gibi devam ediyor. Hatta bunun içerisinde yatırımları da dahil ederek söylüyorum ki geçen 9 aya baktığımızda, son çeyrek rakamlarını ocakta vereceğiz ama 1.3 milyarlık yatırım yapmışız.”

“Mesela pandemiden önce dijital kanallarımızı kullanan müşterilerimizin toplamı yüzde 5’ti, pandemide yüzde 20’ye çıktı bu.”

BENİM VE ONUN GİBİ BİR TAVŞAN KAÇ YAŞINDA YAŞLANIR

ÖNCEKİ akşam David Letterman’ın George Clooney’le
yaptığı mülakatı büyük keyifle izledim.

Çok kendinden emin, kendinle dalga geçebilen bir Clooney’di...

O mülakat sırasında Clooney ile ortak bir yanımızı öğrendim.

O da benim gibi bir “Tavşan Kardeş” tutkunuymuş.

Küçükken sık sık “Tavşan Kardeş” kıyafeti giyermiş. Mülakatta bir ara yaş konusu açıldı. Clooney, David Letterman’a “Artık bu sakalları kes, seni yaşlı gösteriyor” dedi.

*

Ertesi sabah Cumhuriyet gazetesinde Metin Akpınar’la yapılan bir mülakatı okudum.

“73 yaşına kadar kendimi genç hissediyordum, ondan sonra yaşlanmaya başladım” diyor.

*

Tam 73 yaşındayım....

Bir anda kendimi “Tavşan Kardeş” kıyafeti içinde kara kara düşünürken buldum.

KATKIDA BULUNANLAR
Sayfa Editörü: Firuzan Demir
Düzeltmen: Metin Usta
Tasarım ve Uygulama: Selma Songül Zengin