Benim gözümde 2015'in şirketleri

Hazırlarken şunlara dikkat ettim:

Fortune 20’de kullanılan ölçüleri dikkate aldım.

Şirketlerin büyüklükleri kadar, yenilikçiliklerini, yaratıcılıklarını, vizyonlarını görmeye çalıştım.

Kimseye haksızlık etmemek için güçlü bir aileden gelip aile içinde farklılaşma ile kendi kanalını açanları değerlendimeye kattım.

Aile şirketlerini büyütenleri değerlendirirken kurucu babaların yönetimden tamamen elini çektiği, yönetimi devrettikleri durumları dikkate aldım. O nedenle baba hâlâ görevdeyken o işi yürüten başarılı örnekler değerlendirmeye girmedi.

Bankaları yeterince değerlendiremediğim için sıralamaya dahil etmedim.

Bir de yaptığı işi yeniden tarif edip, başka alanda başarıya yürüyenler için özel bir kutu açtım.

Tabii ki bu tamamen şahsi bir değerlendirme.

KOOPERATİF BATAR DİYENLERE, HAYIR BAŞARIR DEDİRTEN ADAM

1-Recep Konuk: Pankobirlik Genel Başkanı

Bir köyde doğdu. Konya pancar üreticilerini örgütledi. Konya Şeker Fabrikası’nı 40 milyon dolar eksiyle aldı 50 milyon dolar yatırımla ayağa kaldırdı. 14 yılda 300 milyon tasarruf yapabilen bir şirkete çevirdi. Torku adı altında topladığı unlu ve şekerli ürünleri ile şehirli nüfusta yepyeni bir niş marka yakaladı. 3.4 milyar dolarlık yatırıma gidiyor.

TÜRKİYE’DE E-TİCARETİN KANUNLARINI YAZAN KADIN

2-Hanzade Doğan Boyner: Hepsiburada.com Yönetim Kurulu Başkanı

Dijital ticareti başında yakaladı. Hepsiburada.com’u aldı ve 1 numaraya getirdi. Türkiye’de e-ticaretin kurallarını o yazdı. Son 5 yılda cirosunu sürekli olarak arttırdı. Yüzde 25 hissesi dünyanın önde gelen yatırımcılardan Abraaj Grubu’na sattı. Bu yıl, lojistik alanda yeni yatırımlara başladı. Sokak hayvanları için kampanyalar yaparak, şirket imajını sosyal alana taşıdı. Bu işi sadece e-ticaret şirketi olarak bırakmadı, tedarikten dağıtıma ve kredilendirme sistemine kadar perakende sektörünü kökten değiştiren bir yeniliğe imza attı.

YOLCUYA HİZMET TEKELİNİ BATI’NIN ELİNDEN ALAN ŞİRKET

3-Sani Şener: TAV CEO’su

Türkiye’nin az sayıda doktoralı CEO’sundan biri. TAV’ın kurulduğu günden beri durmadan ileri gitmesinde onun vizyonu ve yöneticilik kabiliyetinin rolü büyük. Havaalaanı işletmeciliği gibi, dünya devlerinin özel alanı sayılan bir lige bir Türk şirketini soktu. Kahire, Dubai, Doha, Abu Dabi gibi hava taşımacılığında iddialı ülkelerin şehirlerinde inşaat yaptı.

SİLİKONSUZ BİR DİJİTAL STARTUP OYUNCUSU

4-Sidar Şahin: Peak Games kurucu ve CEO’su

Girişimciliğin (Startup) Silicon Vadisi ve Stanford mensuplarına ait sanıldığı bir dünyada bilgisayar oyunları sektörüne girdi. Dünya çapında 30 milyon kişiye ulaşan bir oyun platformu kurdu. Geçen yıl 150’den fazla ülkede 3 milyar kişi ‘Peak Games’ oyunlarını oynadı. Evrensel dijital oyun pazarına, bölgesel kültürü soktu. Türkiye’nin en hızlı büyüyen teknoloji şirketi oldu.

AMERİKAN SİMİDİNE 5’İNCİ CADDE’DE MEYDAN OKUYAN VİZYONER

5-Haluk Okutur: Simit Sarayı CEO’su

‘Krizi fırsata çevirme’ sanatının gurusu. 2001 ekonomik krizinde yeni bir vizyonla simit zinciri konseptini yarattı. Sıfırdan bir şirket kurup, New York 5. Cadde’de fast food’un devleri ile yarışa girdi. Aynı zamanda başarılı bir yatırımcı. Abraaj yatırım şirketi ile 1 milyar lira şirket değeri üzerinden pazarlığa oturdu. Amerikan simidi ‘Bagel’in tahtını salladı.

İKİNCİ BEŞ YERLİ WALLMART’LAR, DE BEERS’LER VE SANDALYECİLER

6- Mustafa Latif Topbaş: BİM Yönetim Kurulu Başkanı

Alışveriş sektörünün popüler segmentini yakaladı. Türkiye’nin dünya devleri ile rekabete girişip, ‘Wallmart’ı haline geldi. Ayda 1 milyar lira ciroyu geçti.

7-Emil Güzeliş: Zen Pırlanta

Mardinli bir ailenin çocuğu. 19 yaşında aile şirketinden ayrılıp kendi işini kurdu. Kapalıçarşı kökenli. Hindistan Mumbai’ye gidip, kullandığı pırlantaları tek tek kendi seçen işadamı. De Beers gibi bir dünya devinin ‘ForeverMark’ını Türkiye’de uçuran iş insanı. Türkiye’nin 40 milyon doları bulan pırlanta ihracatının yarısını o yapıyor.

8-Başterzi kardeşler: Sandalyeci

2002 yılında krizden batan bir ailenin küllerinden doğup, sandalyeci diye bir konsept yarattılar. 60 milyon lirayı bulan bir ciroyla, Rusya ve Arap ülkelerine girdiler.

9-Berna İlter: BRN Yatakları Yönetim Kurulu Başkanı

Kayseri’de sıfırdan bir şirket kurdu. Yatak gibi rekabetin sıkı olduğu bir sektörde başarılı oldu. Katlanabilir yatakla nakliye ücretini düşürdü. Avrupa Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın Anadolu’da ortak olduğu tek şirket oldu.

10-Emine Kamışlı-Ali Sabancı: ESAS Holding

Sabancı gibi bir Türkiye devinden ayrılıp, bambaşka bir sektörde büyüdüler. İyi bir strateji ile faaliyet alanına çeşitlendirdiler.

AİLE ŞİRKETLERİ İKİNCİ-ÜÇÜNCÜ NESİLDE BATAR DİYENLERE ‘HAYIR BÜYÜR’ DİYENLER

1. Murat Ülker: Yıldız Holding Yönetim Kurulu

Godiva ve United Biscuits gibi devleri alarak Ülker’i dünya devi yaptı.

2. Mustafa Koç: Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı

Aileler üçüncü kuşakta batar kuralını yıktı, dev alımlar ve yatırımlarla dünya devi haline geldi.

3. Robert Yüksel Yıldırım: Yıldırım Grup CEO’su

Samsun merkezli bir şirketi dünya devi haline getirdi. Son 10 yılda yüzde 25 ile 50 arasında büyüme hızı yakaladı.

4. Hidayet Kadiroğlu: Elvan Grup Başkanı

Ailenin batık şekerleme şirketinin başına geçti. Şirketi aldı ve dünya şekerleme ligine soktu. Kruvasan ve waffle gibi Batılı yiyecekleri üretti, tereciye tere sattı.

5. Sinan Tara: ENKA Yönetim Kurulu Başkanı

Şarık Tara gibi bir babanın arkasından genç yaşta yönetimi aldı. ENKA’yı devleştirdi ve 3’ncü nesili hazırlamaya başladı.

ŞİRKETİ YENİDEN TARİF EDEREK BÜYÜYENLER

Vahap Küçük: LC Waikiki CEO’su

Bitmiş bir markayı aldı, yeniden tarif etti. Türkiye’nin en büyük hazır giyim markası haline getirdi. Giyimi demokratikleştirdi, popülerleştirdi.

Mehmet Kutman: GLİ Yönetim Kurulu Başkanı

Borsa yatırım şirketini başarılı bir dönüşümle dünyanın en büyük kruvaziyer liman işletme şirketlerinden biri haline getirdi. Barcelona gibi bir limanın işletmesini aldı. Bugün 4.5 milyon kruvaziyer yolcusuna hizmet veren şirketi yönetiyor.

Fuat Tosyalı: Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı

Osmaniye’de babasının soba borusu üreten dükkanından çıkıp şirketi, Cezayir’de 2.5 milyar dolarlık demir-çelik yatırımına taşıdı.