Erkan Çelebi: Uzatma kablosunda bakır vurgunu

Erkan ÇELEBİ

TELEVİZYON, müzik seti, bilgisayar gibi cihazlar için üretilen uzatma kablolarındaki kár marjını az bulan üreticiler, bakır telden çalma yoluna gidiyor. Böylece 100 metrelik kablodan elde ettikleri kár 500 bin liradan 1 milyon 380 bin liraya çıkıyor. Ancak, elektrik tüketimi artan tüketicinin de can ve mal güvenliği tehlikeye giriyor.

TÜKETİCİLERİN can ve mal güvenleğini hiçe sayarak gerçekleştirilen vurgunlara elektrik kabloları da eklendi. 6 milyon liralık kabloda 500 bin liralık kár marjını az bulan korsan üreticiler, bakır telden çalarak kar marjını 1 milyon 380 bin liraya çıkarıyorlar. TSE'nin de alet edildiği bu vurgunda üretici kár marjını artırıyor ama, elektrik tüketimi artan tüketiciyi bir de yangın tehlikesi bekliyor.

Televizyon, müzik seti, bilgisayar gibi elektronik cihazlarda uzatma kablosu olarak kullanılan 0.75 milimetrekare ebatlarındaki elektrik kablolarının, 0.20 milimetre çapındaki 24 adet bakır telden oluşması gerekiyor. Oysa, şu anda piyasada satılan aynı ebattaki kablolar, 0.15 milimetrekare çapında 16 adet bakır telden oluşuyor.

Korsan üreticilerin metresini 60 bin liradan sattığı elektrik kablolarının tüketiciye ulaşması 500 bin lirayı buluyor. Toptancı ve perakendeciye oranla kár marjı oldukça düşük olan kablo üreticileri, kárlılıklarını artırabilmek için bakır telden çalma yoluna gidiyor.

100 metre kabloyu 6 milyon liraya toptancıya veren üretici, standartlara uygun olarak üretim yaptığı taktirde 100 metre kabloda kilogram fiyatı 2 milyon 200 bin lira olan bakır tellerden 1 kilo 400 gram kullanması gerekiyor. Bu da, 3 milyon 80 bin lirayı buluyor. 100 metrelik kablo için 500 bin liralık da plastik kullanması gereken üreticinin, işçilik, elektrik, su, kira ve diğer masraflarla birlikte toplam gideri 5.5 milyon lira oluyor.

6 milyon liraya sattığı 100 metre kabloda 500 bin liralık kár marjını az bulan korsan üretici, kullandığı bakır telden 400 gram çalınca, bu kez kár marjı 880 bin lira birden artarak, 1 milyon 380 bin liraya çıkıyor.

DENETİM YOK

Oysa, can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturması nedeniyle elektrik kablosu üretiminde standartlara uyulması zorunlu. Ancak, gerekli denetimlerin yapılmaması, standartlara uymayan korsan üreticilerin ekmeğine yağ sürüyor. Üstelik, aşırı kár amacıyla bakırdan çalarak ürettikleri standart dışı kablolara amblemini basarak TSE'yi de alet ediyorlar.

Kablolardaki bu bakır tel vurgunu, arkadaşımız Zeliha Aslan'ın, okuyucularımızdan Mehmet Baz'ın gönderdiği aynı özelliklere sahip iki farklı markaya ait kabloyla ilgili yaptığı incelemenin sonucunda ortaya çıktı. Üzerlerinde ‘‘TS 833 NVV 2x0.75 milimetrekare’’ yazan bu kablolardan birinde 0.15 milimetre çapında 16 adet bakır tel, diğerinde ise 0.20 milimetre çapında 24 adet bakır tel yer alıyordu.

Elektrik Mühendisleri Odası yetkilileri, uyulması zorunlu standarta rağmen farklı kalitede üretimlerin yapılmasını yeterli denetim olmamasına bağlıyor. Yetkililer, ‘‘TSE rutin kontrollerini sadece fabrikalarda sondajlama usulü yapıyor. Eğer standarda uygun olmayan üretim tesbit ederse belgesini iptal ediyor. Ancak bu da caydırıcılıktan uzak kalıyor’’ dediler.

Standarda uygun üretilmeyen elektrik malzemelerinin bir çok tehlikeyi de beraberinde getirdiğine dikkat çeken Oda yetkilileri, ‘‘Her kablonun kullanılacağı alan bellidir. Bu nedenle, özelliklerine uygun olarak üretilmesi gerekir. Elektrik kablolarında kullanılan bakır telden çalındığı taktirde kablo çabuk ısınır. Yükü taşıyamaz ve elektrik kontağına neden olur’’ dediler.

İnternet ödemelerinde yeni uygulama

Türk Telekom, internet abonelerinden alınan aylık sabit ücrette yeni bir uygulama başlattı. Uygulamaya göre Türk Telekom, internet abonelerinden aylık 2.5 milyon lira olarak aldığı sabit ücreti, abonelerin isteğine göre aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık olarak tahsil edecek. Ücretler, internet abonelerinden aylık 2.5 milyon, 3 aylık 6 milyon, 6 aylık 10 milyon ve yıllık 15 milyon olarak alınacak. Türk Telekom bu uygulamayla, abonelerin internet ücreti ödemelerinin yapılması için belirlenen zaman aralıklarında yapılacak zamlardan etkilenmemesini amaçlıyor. 15 milyon liralık fatura gelen aboneler, bağlı bulundukları Türk Telekom müdürlüklerine başvurarak ödemelerini aylık, 3 aylık veya 6 aylık olarak yapma talebinde bulunabilecek. Ayrıca bu abonelere, fazladan ödedikleri ücretler geri verilecek.

Posta kutusu

TOLGA KAMİL İNCEL'in sapı kopan Samsonite marka çantası Desa tarafından onarıldı.

SEMA GÜZELSOY'un yatakları İdaş tarafından yenisiyle değiştirildi.

MÜRÜVVET KAYACI'nın cila tonunu beğenmediği sandalyeleri Tepe Home tarafından yeniden üretildi.

GÜLSEREN SANCAR'ın arızalanan halı yıkama makinasını Rowenta yenisiyle değiştirdi.

AHMET GÜRAY BAYDERE'nin arızalanan Telefunken marka televizyonu Telra Elektronik tarafından onarıldı.

ÖZLEM YURTEKİN'in arızalanan Panasonic marka cep telefonu Tekofaks tarafından değiştirildi.