Erkan Çelebi: Otomobilde ucuzluğun yolu aksesuvar kısmaktan geçiyor

Erkan ÇELEBİ

MALİYETLERİ düşürmek amacıyla parça ve aksesuvardan kısmak isteyen bazı otomotiv firmaları, kullanım klavuzlarına ekledikleri maddelerle yasayı delmeye çalışıyor. Ancak Yasa, otomobilin üretim aşamasında standart olarak kullanılan parçaların satış aşamasında değiştirilmesine izin vermiyor.

TÜKETİCİ Yasası'na rağmen maliyetleri düşürmek amacıyla parça ve aksesuardan kısmak isteyen bazı otomotiv firmaları, yasadaki bu zorunluluğu kullanım klavuzlarına ekledikleri ‘‘Ekipman ve aksesuarda değişiklik yapma hakkı’’na ilişkin maddelerle delmeye çalışıyor. Ancak Yasa, otomobilin üretim aşamasında standart olarak kullanılan parçaların satış aşamasında değiştirilmesine izin vermiyor. Bu da tüketicilere kitapçıklarda yer alan ama otomobilde bulunmayan aksesuar ve parçaları talep etme hakkı yaratıyor.

Üretici firmalar, modellerinde değişiklik yaparak otomobillerin kalite ve konforunu sürekli artırma yoluna gidiyor. Ancak, bazı ithalatçı firmalar maliyetleri artıran bu geleneği uygulamaktan kaçınıyor. Maliyetleri azaltmak için orjinalinde standart olarak yer alan aksesuvar ve parçalardan bile kısıntıya gidiyor.

MALİYET DÜŞÜRME YOLU

Üretim aşamasında standart olarak yer alan yükseklik ayarlı sürücü koltuğu, kaset çalar, otomatik anten, sis farı, far sileceği, paspas, elektrikli ayna, ayarlı direksiyon, ABS fren gibi özellikler, Türkiye'ye ithal edilenlerde ya hiç bulunmuyor ya da müşteriye opsiyonel olarak sunuluyor. İthalatçılar, bunların yerine ayarsız sürücü koltuğu, elle ayarlı ayna, sileceksiz far, standart fren koyuyor. Müşterilerin, radyo-Teyp, hoporlör, anten, sis farı, paspas gibi aksesuarlar için fark ödemesi gerekiyor.

Ancak Tüketici Yasası'na göre, gerek ithalatçı gerekse üretici firmaların modellerinde yapmış oldukları aksesuar tasarrufunu mutlaka kullanım klavuzlarında göstermesi zorunlu. Şayet, kullanım klavuzunda yer alan herhangi bir aksesuar ya da özellik, satılan otomobilde bulunmuyorsa tüketicilere talep etme hakkı doğuruyor.

Bu nedenle, yeni otomobil alanların, kullanım klavuzlarında yer alan özelliklerin otomobillerinde olup olmadığını araştırması gerekiyor. Klavuzda kaset çalar, anten, far sileceği, ayarlanabilen koltuk, ABS fren paspas gibi özellikler yer almasına rağmen otomobilde bulunmuyorsa, tüketicilerin üretici ya da ithalatçıdan bunları isteme hakları bulunuyor.

YASAYI DELİYOR

Ancak bazı ithalatçı firmalar, yasayı delmenin yolunu klavuzlara bir madde ekleyerek buldu. Klavuzlara, ‘‘ekipman ve aksesuarlarda değişklik yapma hakkı’’ bulunduğuna dair ibareler koyan firmalar, bu yolla aksesuarlarda yaptıkları değişiklikler yüzünden yeniden masraf yaparak klavuz bastırma zahmetinden de kurtuluyor.

Bu firmalardan biri de Volvo Otomobil... Volvo Otomobilin ithal ettiği 2001 model Volvo S 40 otomobillerin broşür ve kullanım klavuzlarında yer alan lastik ebatları ile otomobilin üzerinde bulunan lastiklerin ebatları birbirini tutmuyor. Otomobillerin üzerinde klavuz ve broşürlerde yer alan ebatlardan daha dar ve fiyatı daha düşük olan lastikler bulunuyor.

Arkadaşımız Zeliha Aslan, kullanım klavuzunda piyasada 116 milyon liradan satılan 195/60 VR 15 ebat lastik yer almasına rağmen aracının üzerinde fiyatı 79 milyon lira olan 185/65 R 15 ebadındaki lastiklerin bulunduğunu fark eden okuyucularımızdan Turgut Abidin Dinçbilek'in başvurusuyla ilgili olarak Volvo Otomobil yetkililerinde Thomas Ernberg'le görüştü. Ernberg, otomobillerdeki lastik ebadı ve markasının klavuzlarda yer alandan farklı olabileceğini savunarak, ‘‘Otomobil firmaları müşteriye haber vermeden aksesuarları değiştirme hakkına sahiptir. Bunu da kullanım klavuzlarına koyduğumuz uyarıcı ibarelerle belirtiyoruz’’ dedi.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketici ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü'nün Dinçbilek'in şikayetiyle ilgili olarak yaptığı inceleme sonucunda ise, ithalatçı firmanın haksız olduğu sonucuna varıldı. Tüketici ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü yetkilileri, ithalatçı firmanın şikayetçi Dinçbilek'in yanı sıra 15 ayrı araçta da aynı uygulamayı yaptığına dikkat çekerek, ‘‘Bu araçlarda, klavuzda yer alan ebatlardan daha dar lastikler kullanılmış. Oysa, ithalatçı ve satıcı firmalar üretim aşamasında standart olarak kullanılan bir parça ya da aksesuarı değiştiremiyor. Bu nedenle, Dinçbilek'in yanı sıra diğer 15 araçta farklı özellikte yer alan lastiklerin değiştirilmesini sağladık’’ dediler.

BP istasyonlarında

tuvalet bedava

BP'nin benzin istasyonlarında tuvaleti kullanan müşterilerden ücret alınmıyor. BP'nin bu kararına uymayarak, okuyucularımızdan Kadir Çankaya'dan tuvalet ücreti alan istanyon da uyarıldı. Görevliler Çankaya'dan tuvalet parası istedi. Konuyla ilgili olarak bir açıklama yapan BP Müşteri Duyarlılığı Müdürü Serpil Önügören, istasyonlarında tuvalet ücreti alınmasını onaylamadıklarını belirterek ‘‘Sunduğumuz ürün kalitesinin yanısıra hizmet kalitesi de hizmet anlayışımızın bir göstergesidir. Benzeri olayların tekrarını önlemek amacıyla, ilgili bayimiz ve çalışanları uyarıldı. Sözkonusu istasyon bundan böyle tuvalet için herhangi bir ücret talep etmeyecek. Bu tür olayların başka istasyonlarımızda da gelecekte tekrarlanmaması için gerekli önlemler alınacak’’ dedi.

Siemens, sahte elektrik

malzemelerine savaş açtı

SİEMENS'in Uzakdoğu kaynaklı sahte ürünlere karşı başlattığı kampanyada 10 bin adet sahte elektrik malzemesi ele geçirildi. ‘‘Tengen’’ markasıyla piyasaya sürülen sahte kontaktörler toplatılarak, imha edildi. Sahte ürünleri piyasaya sunan kuruluş hakkında yasal işlemlerin başlatıldığını açıklayan Siemens yetkilileri, bu ürünleri ithal eden ya da yurt içinde imal eden tüm kişi ve kuruluşlar hakkında yasal yollara başvuracaklarını bildirdiler. Siemens, Shneider, ABB, Legrand, Tetsan gibi firmalar bir süre önce ‘‘can ve mal güvenliğini’’ tehdit eden sahte elektrik malzemelerine karşı kamuoyunu uyarmıştı. Standart dışı bu sahte elektrik malzemelerinin kullanımı, ciddi kazalara neden olabiliyor. Bunun yanısıra yangın ve büyük maddi kayıplar da sahte ürünlerin kullanımından doğan riskler arasında yer alıyor.

ESRA ÖZATAKUL'un mükerrer olarak ödediği 34 milyon 27 bin lira Turkcell tarafından ödendi.

MURAT ERDİL'in depremde hasar gören televizyonu Sony tarafından yüzde 30 indirimli onarıldı.

ÇİĞDEM AKBULUT'un arızalanan buzdolabı Arçelik tarafından yenisiyle değiştirildi.

ALİ YURDAGÜL'ün hattı Telsim tarafından görüşmeye açıldı.

SERDAR YEYİN'in arızalanan aracı, Hyundai Assan tarafından ücretsiz onarıldı.

BAYRAM ORDU'nun ön kapısı farklı tonda boyanan otomobili Audi tarafından ücretsiz boyandı.

SELMA DURAN' ın tüylenen kazağı Işık mağazası tarafından yenisiyle değiştirildi.

SALİH CEM SEZGİNSOY'un ağ kısmı yırtılan pantolonu, Damat&Tween mağazası tarafından yenisiyle değiştirildi.

ILGAZ ZORLU'nun bilgisayarının arızalanan parçası Sentim tarafından değiştirildi.

İLKER KARAKUŞ'un hattı Telsim tarafından teslim edildi.

HASAN HATİPOĞLU'nun termosifonunun arızalanan kazanı Arçelik tarafından değiştirildi.