Geçmişi unut!

TÜKETİCİLER için Türkiye’de yeni bir dönem başlıyor. 28 Kasım 2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, önümüzdeki çarşamba gününden itibaren uygulamaya konuluyor. 1995 yılında çıkarılan 4077 sayılı Tüketici Yasası’nın yerini alacak olan bu yeni yasa, daha önce tüketicilerin maduriyetlerine yol açan, haksız yere ceza ödemelerine ve zarar görmelerine neden olan bir çok uygulamaya da son veriyor. Tüketiciler, uygulamaya girecek olan yeni Tüketici Yasası sayesinde önümüzdeki çarşamba gününden itibaren satın aldığı ayıplı mal yüzünden üretici ve satıcıdan, boşa harcanan tatil zamanı için de seyahat acentesinden tazminat talep edebilecek. 4 yıldız diye 3 yıldızlı otelde konaklatan, yarım pansiyon diyerek, kahvaltıyla yetindiren acenteden, aradaki farkın iade edilmesini talep edebilecek.

BİRÇOK HAK DOĞDU

Galericiler, ikinci el otomobilleri, mağazalar da daha önce kullanılmış cep telefonu, televizyon, bilgisayar ve beyaz eşya ürünlerini bir yıl garantili olarak satmak zorunda kalacak. Bankalar kart aidatı olmayan masrafsız kredi kartı çıkartmak zorunda kalacak. Tüketiciler ayrıca, taksitle satın aldıkları ürünleri deneme dışında kullanmamak kaydıyla 7 gün içinde almaktan vaz geçebilecek. Bunun için de herhangi bir ceza ödemeyecek. Üyelik sistemlerinde sözleşmeler, otomatik olarak uzatılamayacak.

AYIPLI MALLARA TAZMİNAT TALEBİ

TÜRK tüketiciler gelişmiş ülkelerdeki gibi satın aldığı saç maşası yüzünden saçları yanarsa, kullandığı bir elektrik sobası yüzünden ev ya da işyeri yanarsa, üretim hatalı otomobil yüzünden kaza yapıp yaralanırsa, yüksek voltajlı elektrik yüzünden elektronik cihazları bozulursa dava açıp, tazminat talep edebilecek.

ABONELİK SÖZLEŞMELERİ

YASANIN tüketicilere sağladığı bir diğer önemli hakkı da abonelik sözleşmeleri oluşturuyor. Bu da, internet, cep telefonu, dijital platformlar başta olmak üzere abonelik sisteminden ayrılmak isteyen abonelerin sistemden kolayca ayrılmasına imkan tanıyacak. Artık aboneliğini taahüd ettiği süreden önce iptal etmek ya da daha cazip başka bir sisteme geçmek isteyen abonelerin karşısına ceza çıkmayacak.

TATİLCİLERE ACENTE MÜJDESİ

YASA, tüketicilere paket turlarla ilgili de yeni haklar sağlıyor. Seyahat acentesi, organize ettiği turu iptal ettiği ya da değişiklik yaptığı taktirde, tüketici ödediği bedelin tamamını geri talep etme hakkına sahip olacak. Seyahat acentesi de bu talebi, anında yerine getirecek. Tatilciler, 4 yerine 3 yıldızlı otelde konaklatma, tarihi mekanlara yapılacak gezilerden vazgeçilme, yarım pansiyon konaklama deyip, sadece kahvaltıyla yetindirme gibi eksiklikleri de, ödediği tur bedelinden düşürülüp, tarafına ödenmesini talep edebilecek. Tüketiciler, son anda iptal edilen boşa harcanan tatil zamanı için de acenteden tazminat talep edebilecek.

iKİNCİ EL ÜRÜNLER ARTIK GARANTİLİ

YENİ Tüketici Yasası’nın 12’nci maddesi, ikinci el ürünleri de garanti kapsamına alıyor. İkinci el satışı gerçekleştirilen, otomobil, cep telefonu, televizyon ya da çamaşır, bulaşık makinesi, buzdolabı gibi kullanılmış eşyaların da, şayet satış sırasında imzalanan sözleşmesinde ya da faturasında belirtilmediği taktirde, satıcıyı ayıplı maldan sorumlu tutuyor.

TAKSİTTEN CAYMA HAKKI

TÜKETİCİ, yedi gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin taksitle satıştan cayma hakkına sahip. Ayrıca malı deneyip geri verme hakkı da geliyor.Bu da bazı firmaların özellikle elektronik ürünlerde ambalajı açılan ürün geri alınmaz uygulamasına son veriyor.

KREDİDEN VAZGEÇEBİLİR

YENİ yasa, tüketicilere kullandığı krediden cayma hakkı da getiriyor. Buna göre, tüketiciler herhangi bir gerekçe göstermeden kullandığı tüketici kredisinden 14 gün içinde vazgeçebilecek. Bu durumda, cayma hakkını kullanan tüketici, krediyi kullandığı tarihle ana parayı geri ödediği tarih arasında kalan en fazla 14 gün için sadece faiz ödüyor.

AİDATSIZ KREDİ KARTI İSTEĞİ

BANKALAR, sadece alışverişleri taksitlendiren, anında nakit veren, alışverişte ekstra para puan kazandıran, toplanan millerle alışveriş yapılmasını ya da bedava uçak bileti alınmasını sağlayan kartlarından aidat alabilecek. Aidat ödemek istemeyenler için standard özellikte aidatsız kredi kartı seçeneği sunulacak.

KREDİ SİGORTASI İSTEĞE BAĞLI

BİREYSEL kredilerde müşterilerine sigorta yaptırma uygulaması da sona eriyor. Tüketici talep etmediği taktirde, kredi kullandıran banka, krediyle ilgili sigorta dayatmasında bulunamıyor. Tüketici sigorta yaptırmak istediği taktirde bu sigortayı da istediği bir sigorta şirketinden yaptırabiliyor.

SAADET ZİNCİRLERİ

PİRAMİT sistemi diye adlandırılan ve ürün yerine sisteme her eklenen yeni üye üzerinden para kazanılmasını sağlatan saadet zincirlerini de yasaklanıyor. Bundan böyle, piramit sistemiyle faaliyet gösteren saadet zincirleri, para toplayamayacak.

ÖN ÖDEMELİ KONUT SATIŞI

İNŞAAT firmaları, bundan böyle yapı ruhsatı almadan ön ödemeli konut satış sözleşmesi yapamayacak. Ayrıca tüketicilerle sözleşme imzalamadan önce ‘Bina Tamamlama Sigortası’ yaptırmak zorunda kalacak. Tüketicinin 14 gün içinde cayma hakkı da olacak. Ön ödemeli konut satışlarında konutun teslim süresi de 36 ayla sınırlı kalacak. Tüketici sözleşmeden dönme hakkını kullandığı taktirde, müteahhit firma masrafların yanı sıra konut bedelinin yüzde 2’si oranında bir bedeli müşterisinden talep edebilecek.

HERKES ÖDÜL VEREMEYECEK

YENİ yasa, tüketici ödülü vermek için herhangi bir menfaat sağlanmama şartı da getiriliyor. Bunun sonucunda, bazı dernek ve kuruluşların davetiye bedeli, reklam ücreti karşılığı tüketici ödülü adı altında ödül verilmesinin de önüne geçilecek. Parayı bastıran artık tüketici ödülü alamayacak.

ÖRTÜLÜ REKLAM

ÇARŞAMBA gününden itibaren haber amaçlı yapılacak ürün tanıtımlarında, daha dikkatli davranılması gerekecek. Marka ve firma adı geçen haberlerde, “Bu bir ilandır” ibaresinin de eklenmesi gerekiyor. Böyle olunca da kafalarda karışıklığa yol açıyor. En son teknolojilerden yararlanılarak üretimi gerçekleştirilen son model otomobillerden cep telefonlarına, beyaz eşya ürünlerinden yeni konut projelerine kadar marka ve firma adı içeren bir çok haber, ekonomi sayfalarının en çok okunan haberleri arasında. “Yeni uygulamadan acaba bu tip haberler de etkilenecek mi” sorusu akıllara geliyor. Ancak bu uygulama, sadece buram buram, vıcık vıcık reklam kokan haberleri kapsayacak. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı’ya göre, firma ve marka adı geçen haberler, örtülü reklam içermediği taktirde kapsam dışında kalacak.