Elektrik bu kez sayaçla çarpıyor

32 bin 564 elektrik abonesi bulunan Türkiye’de, sadece kendilerinin değil kaçak elektrik kullananların da faturalarını ödemek zorunda kalan aboneler, yasal düzenlemeye rağmen şimdi de zorla değiştirilen elektrik sayaçların değişim ve montaj bedellerini ödemek zorundalar. 1 milyon aboneyi kapsayan uygulama, elektrik faturalarında toplam 58 milyon TL’lik kabarıklığa yol açıyor. Elektrik Mühendisleri Odası, dağıtım şirketlerinin haksız olarak abonelerine yansıttığı bu bedellerinin geri ödenmesi gerektiğini savunuyor. Mart ayında Elektrik Piyasası Kanunu’nda değişiklik yapılarak, abonelerin elektrik sayaçlarının mülkiyeti dağıtım şirketlerine devredildi. Düzenlemeyle dağıtım şirketlerinin abonelerinden talep ettikleri sayaç değişim ve bakım ücretlerine de açıklık getirildi. Düzenlemeye göre, dağıtım şirketleri artık değiştirdikleri sayaçlar ve bu sayaçların bakımı karşılığında abonelerinden herhangi bir bedel talep edemiyor. Ancak, yapılan yasal düzenlemeye rağmen dağıtım şirketleri,  yılbaşından itibaren tüketicilerin isteği dışında 10 yılını dolduran mekanik elektrik sayaçları söküp, yerine elektronik sayaçlar takıyor.

FATURAYA EKLİYORLAR

Arkadaşımız Birol Öner’in yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’de kullanılan sayaçların üçte ikisi mekanik sayaç. Bunların da yarısına yakınını 10 yılı doldurmuş sayaçlar oluşturuyor. Dağıtım şirketleri sayaçları 10 milyona ulaşan bu mekanik sayaçlardan ilk etapta 1 milyonunu değiştirmeyi planlıyor. Şirketlerin, yasal düzenlemeye rağmen abonelerinin faturalarına sayaç ücreti ve sökme-takma bedeli eklenmesi, tepkileri de beraberinde getiriyor. Aboneler 10 yılı doldurmuş mekanik sayaçlarını kurumun temin ettiği sayaçla kendileri değiştirirse KDV hariç 37.3 TL ödüyor. Abone sayacı kendisi temin edip, değiştirmeyi dağıtım şirketine bırakırsa bu kez sadece sökme-takma bedeli olarak KDV hariç 21.5 TL ödüyor. Hem sayacı hem de değiştirme işlemini dağıtım şirketine bırakan aboneler toplam KDV hariç 58.8 TL ek faturayla karşılaşıyor. Abone mevcut sayacını değiştirmeyi kabul etmediği taktirde cezalandırma yoluna gidiliyor. Sayacını değiştirmeyen abonelere ayar, kalibrasyon ve bakım bedeli adıyla KDV hariç 65.8 TL fatura çıkarılıyor.

HAK ARAMA KAMPANYASI

Yasal düzenlemeye rağmen dağıtım şirketlerinin zorla sayaç değiştirtme uygulamasına karşı çıkan Elektrik Mühendisleri Odası, dağıtım şirketlerinin abonelerin faturalarına haksız yansıttıkları sayaç bedellerinin geri ödenmesi gerektiğini savunuyor. Elektrik abonelerinin haklarını aramalarını sağlatmak için bir de kampanya başlatan EMO, “EPDK, tüm elektrik dağıtım şirketlerine gönderdiği yazıyla sayaç değişiminde bedel alınmaması yönünde bildirim yaptı. Buna göre, ‘yeni Elektrik Piyasası Kanunu‘yla dağıtım şirketlerine sayaçların bakım ve işletilmesine ilişkin sorumluluk ve sayaç mülkiyeti dağıtım şirketlerine bırakıldı. Bu nedenle tüketicilerin sayaçlarının zorunlu olmadıkça değiştirilmemesi, değiştirilmesi zorunlu olan sayaçlara ilişkin yeni sayaçların mülkiyeti şirketinize ait olmak üzere temin edilmesi ve sayaç değişimi ile ilgili tüketiciden bedel alınmaması konusunda uyarılarda bulunuldu. Ancak, sayaçlar zorla değiştiriliyor ve bedeli abonelerden tahsil ediliyor” denildi. EMO’ya göre, dağıtım şirketlerinin son dönemlerde sayaç değişimi yoluyla abonelerden aldığı bedellerin iade edilmesi gerekiyor. Mağduriyetlerin önlenebilmesi için EPDK’nın denetimleri sürdürmesi ve yaptırım uygulaması isteniyor.

100 aboneden 15’i kaçak kullanıyor

TÜRKİYE’de, elektrik dağıtım sistemini kullanan abonelerin sayısı 32 milyon 564 bini buluyor. Bunların aylık elektrik tüketimi, 17 bin ile 21 bin GWh arasında değişiyor. Türkiye’de ki her 100 elektrik abonesinden 15’inin elektriği kaçak kullandığı tahmin ediliyor. Elektrik dağıtım şirketleri, kaçak kullananlardan tahsil edemedikleri elektrik bedellerini abonelerine fatura ediyor. Aboneler, kendi kullandıkları elektriğin bedelinin yanı sıra kaçak elektrik kullananların da faturasını ödemek zorunda kalıyor.

Sayaç tartışması Meclis’te

YASAL düzenlemelere rağmen elektrik dağıtım şirketlerinin, 10 yılını dolduran mekanik elektrik sayaçlarının elektronik sayaçlarla değiştirme işlemi, Meclis’te de tartışma konusu oldu. İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyesi milletvekili Levent Gök, verdiği soru önergesiyle elektrik dağıtım şirketlerinin yasaya rağmen abonelerine fatura ettiği sayaç bedellerini gündeme getirerek, Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’dan dağıtım şirketlerinin sayaç değiştirme bedelini tüketiciden alınmasının hangi yasaya, hangi tebliğe dayandırıldığını yanıtlamasını istedi.