Erkan Çelebi: Dikkat, mendilinizde kolonya yerine fuzel yağı olabilir

Erkan ÇELEBİ

Trilyonluk pazar oluşunca, 15 milyar liraya bir makine alan kolonyalı mendil üreticisi oldu. Bu firmalar, pazardan pay kapmak için kaliteli üretim yerine, fiyat kırma yoluna gitti. Fiyat kırma da, mendilin kolonyasında saflaşmamış alkol kullanılarak gerçekleşti. Saflaşmamış alkol de fuzel yağı içeriyor ve cildi tahriş ediyor.

Mendilin kolonyalısı uçaktan, fast food restaurantlara, şehirlerarası otobüslerden kebapçılara kadar girince, bir anda trilyonluk pazar oluştu. Artık, yılda 170 milyon adet kolonyalı mendil tüketen bir toplum olduk.

Bu da, üretici firmaların artmasına yol açtı. 15 milyar lirayı bastırıp, bir makine alan, kolonyalı mendil üreticisi oldu. Merdiven altı üretim yapan bu firmaların pazara girmesi, kolonyalı mendil piyasasında rekabetin kızışmasına neden oldu. Ancak bu rekabet, 5 bin liralık kolonyalı mendillerin kalitesini artıracağına, bozdu.

Çünkü bu firmalar, pazardan pay kapmak için kaliteli üretim yerine, fiyat kırma yoluna gitti. Fiyat kırmada, mendilin kolonyasında tam saflaşmamış alkol kullanılarak gerçekleşti.

FUZEL YAĞI CİLT BOZUYOR

Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın yaptığı araştırmaya göre, mendilin kolonyasında kullanılan saflaşmamış alkol, ciltle temas ettiğinde tahrişlere yol açıyor. İstanbul Üniversitesi Kimya Fakültesi, Anorganik Kimya Bölüm Başkanı Doç. Dr. Bahri Ülküsever, kolonyalı mendillerde etil alkol kullanılması gerektiğine dikkat çekerek, ‘‘Kullanılan bu alkolün de saflık derecesi çok önemli. Alkolün saflığı azalınca fuzel yağı artıyor. Füzel yağı da cildin tahriş olmasına neden olabiliyor’’ dedi.

Son dönemlerde kaçak yollarla yurt dışından etil alkol ithal edildiğine de dikkat çeken Ülküsever, ‘‘Bu alkoller piyasada Tekel'in ürettiği etil alkolün üçte bir fiyatına satılıyor. Ne var ki, bunların saflık derecesi Tekel'in alkolüne oranla oldukça düşük. Saflık derecesi düşük olan bu alkoller fuzel yağı içeriyor. Tekel'in ürettiği saf alkoller ise, fuzel yağı içermiyor’’ diye konuştu.

ÜRETİCİ DE ŞİKAYETÇİ

12 yıldır Alize marka kolonyalı mendilleri üreten Pifaş firmasının sahibi Keramettin Özgen de, rekabetin kalite yerine fiyatta yoğunlaşmasından yakınıyor. Tekel'in ürettiği etil alkolün saflık derecesinin 96 olmasına karşın, İtalya ve Fransa'dan ithal edilen etil alkollerin 80 derece saflıkta olduğunu söyleyen Özgen, kolonya ve kolonyalı mendillerin, fiyatı ucuz olan ve temizlik malzemesi üretiminde kullanılan metil alkolü kesinlikle içermemesi gerektiğine değiniyor.

Özgen, ‘‘Buna karşın, bir çok uyduruk kolonyacı var. Bu uyduruk kolonyacıların ürettiği kolonyalar, kesinlikle mendil üretiminde kullanılmamalıdır’’ dedi.

Kolonyalı mendil pazarında üçü büyük olmak üzere 15 firma rekabet ediyor. Bu üç firma, toplam üretimin yüzde 50'sine yakınını gerçekleştiriyor. Kolonyalı mendil üretiminde kullanılan kağıt, Almanya'dan ithal ediliyor. Büyük firmalar, kolonya üretiminde kullandıkları etil alkolü Tekel'den, küçükler ise Fransa ve İtalya'dan temin ediyor.

Mendildeki kolonya şakır şakır akıyor

KOLONYALI mendilde kullanılan alkolün kalitesinin yanısıra, mendile basılma oranı da önem taşıyor. Özellikle bazı yerli üreticilerin kolonyalı mendiller, daha paketinden çıkarılır çıkarılmaz içerdiği alkol şakır şakır akıyor. Böyle mendiller yüze sürüldüğünde, dikkat edilmezse alkolün göze kaçması riskini de taşıyor.

Fuzel yağı nedir?

Alkol mayalanması sırasında az miktarda oluşan uçucu, yağlı sıvılar karışımıdır. Fuzel yağı alkolleri, mayalanma sırasında aminoasitlerden oluşuyor. Alkol fabrikalarında mayalanmış sıvıların damıtılmasıyla fuzel yağı ve etil alkol birbirinden ayrılıyor.

Fuzel yağında genellikle yüzde 60-70 oranında amil alkol, daha az miktarlarda n-propil ve izobütil alkol ile eser miktarda da başka maddeler bulunuyor. 1920'lerde sanayi çapında bireşimsel alkol üretimine başlanıncaya değin cila çözücülerinin temel bileşeni olan bu bileşikler sanayide sadece fuzel yağından elde ediliyordu. Uzmanlar, kolonyalı mendillerde kullanılan saflaşmamış alkollerin de fuzel yağı içerdiğini belirtiyor. Fuzel yağı ise, cilde zarar veriyor.

Türkiye'de kolonyalı mendil pazarı nasıl?

Türkiye'de yılda 170 milyon adet kolonyalı mendil kullanılıyor.

15 milyar liralık bir makineyle kolonyalı mendil üreticisi olunabiliyor.

Türkiye'de üçü büyük, toplam 15 firma kolonyalı mendil üretiyor.

Üç büyük firma, kolonyalı mendil pazarının yüzde 50'sine sahip bulunuyor.

Pazarda tatlı kárlar oluşunca, merdiven altı üreticiler de türedi.

Özellikle merdiven altı üreticiler, saflaşmamış alkolü mendillere basıp piyasaya sürüyor.

Saflaşmamış alkol, fuzel yağı içeriyor. Uzmanlar bu yağın cildi bozduğu uyarısını yapıyor.

Zeliha Aslan