5.2 milyon kurbanın kesildiği Türkiye’de, bayramda deri toplayan dini vakıf ve cami yardım dernekleri yöneticilerine uygulanan hapis cezası, para cezasına dönüştürülünce, derilerin yüzde 30’u bu vakıf ve derneklere akmaya başladı.
Beş vakıf ve kurum adına kurban derisi toplayan Türk Hava Kurumu’nun imdadına ise internet üzerinden vekaleten kurban kesiminin yaygınlaşması yetişti.
YILDA 5.2 milyon kurbanın kesildiği Türkiye’de her yıl olduğu gibi bu Kurban Bayramı’nda da Türk Hava Kurumu ile dini vakıflar arasında 40 milyon YTL’lik post kavgası yaşandı. Geçen yıl beş kurum adına 1 milyon 310 bin kurban derisi toplayan Türk Hava Kurumu, bu yıl internet üzerinden vekaleten kurban kesiminin yaygınlaşmasıyla birlikte, bağış miktarını artırmayı başardı. Böylece, kurumun bu yıl kurban derilerinden elde edeceği gelirin 10 milyon YTL’yi aşması bekleniyor. Toplamaları yasak olmasına rağmen, 1 milyon 750 bin kurbanın derisi de, dini vakıflara ve cami yardım derneklerine gitti. Bunda da izinsiz deri toplayan vakıf ve dernek yöneticilerine uygulanan hapis cezasının, para cezasına dönüştürülmesi etkili oldu. Kesenler tarafından değerlendirilen ya da çöpe giden kurban derilerinin sayısı da 2 milyonu aştı.
NEREYE VERECEK: Topladığı derilerin yarısını Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ile bölüşen THK, topladığı derilerden elde edeciği 10 milyon YTL’nin 5 milyon YTL’sini bu vakıfa aktaracak. Türk Hava Kurumu ayrıca, elde edilen gelirin yüzde 4’ünü Kızılay’a, yüzde 3’ünü Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na, yüzde 3’ünü de Türkiye Diyanet Vakfı’na aktaracak. Bu paylaşımın ardından THK’ye ise bağışların yüzde40’ı kalacak.
DERİ FİYATI DÜŞTÜ: Arkadaşımız Ayşegül Akyarlı Güven’in yaptığı araştırmaya göre, 2002 yılından itibaren deri fiyatlarında yaşanan düşüş, kurban derilerinden elde edilen gelirlerde de etkisini gösteriyor. Derilerin kilo fiyatlarında yaşanan bu düşüş, son 5 yılda yüzde 67’ye ulaştı. 2002 yılında kilosu 13.20 YTL’den işlem gören koyun derisi, bugün ancak 4.39 YTL’den alıcı bulabiliyor. 2002 yılında kilosu 7.25 YTL olan keçi derisi, 3.38 YTL’ye, 2.25 YTL olan sığır derisi ise 1.48 YTL’ye kadar geriledi. Kurban derisi fiyatlarında yaşanan bu düşüş, THK tarafından toplanan kurban derisi değerinin de her yıl düşmesine neden oldu. 2002 yılında 18 milyon 256 bin 896 YTL’lik kurban derisi bağışı alan Türk Hava Kurumu’nun 2006’da topladığı derilerin değeri milyon YTL’de kaldı.
HAPİS, PARAYA ÇEVRİLDİ: 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’nun Yardım Toplama Esas ve Usulleri hakkındaki yönetmeliğine göre, Kurban Bayramı’nda 5 vakıf ve kurum adına deri toplama yetkisi Türk Hava Kurumu’nun elinde bulunuyor. Türk Hava Kurumu, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun verdiği yetki kapsamında topladığı Kurban derisinden elde ettiği gelirlerin yüzde 60’ını diğer dernek ve vakıflara aktarıyor. Buna karşın, özellikle dini vakıf ve cami yardım dernekleri, yasak olmasına rağmen kurban derisi toplama faaliyetinde bulunuyor. Daha önce, kurban derisi toplayan bu dernek ve vakıfların yöneticilerine hapis cezası uygulanırken, bu ceza iki yıl önce idari para cezasına çevrildi. Bu da, dini vakıf ve derneklerin pazar payının her geçen yıl daha da artarak yüzde 30’a ulaşmasına neden oldu.