Erkan Çelebi: 4 yılda 474 reklam aldattı

Erkan ÇELEBİ

Reklam Kurulu'nun dört yıl boyunca yaptığı incelemelerin sonucunda, firmaların 474 reklamla tüketicileri aldatmaya çalıştığı ortaya çıktı. Kurul, reklam yoluyla tüketicileri aldatmak isteyen bu firmalara 2 trilyon lira para cezası uyguladı.

EN ağır para cezaları bile, firmaları reklam yoluyla tüketicileri aldatmaktan vazgeçiremiyor. Tüketici Yasası çerçevesinde oluşturulan Reklam Kurulu, firmaların son 4 yıl içinde gazete ve televizyonlara verdiği 474 reklamla tüketicileri aldatmak ya da yanıltmak istediğini belirledi.

Kurul'un tüketicileri aldatma ya da yanıltma amacıyla hazırlanan bu reklamlara uyguladığı para cezası ise 2 trilyon 24 milyar 400 milyon lirayı buldu.

Reklam Kurulu, tüketicilere yönelik son dört yıl içerisinde gerçekleştirilen çalışmaların bir değerlendirmesini yaptı. Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın görüştüğü Reklam Kurulu Üyelerinden Sinan Vargı, tüketicilerin 580 reklam hakkında şikayette bulunduğuna dikkat çekerek, bu reklamlardan 413'ünün incelemeye alındığını söyledi. Bu reklamlardan 68'ine düzeltme, 141'ine durdurma ve 116'sına da para cezası verildiğini belirtti. Vargı, verilen 2 trilyon 24 milyar 400 milyon liralık para cezasının da 1 trilyon 466 milyar 800 milyon lirasının firmalara, 12 milyar lirasının reklam ajanslarına, 545 milyar 600 milyon lirasının ise reklamı yayınlayan basın kuruluşlarına uygulandığına değindi.

KAVGA ÇIKARAN REKLAM

Reklam Kurulu, Yataş'ın Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde yapılan bir araştırmaya yer vererek, fizik tedavi servisindeki hastaların ilaç kullanmadan sadece Yataş yataklarında yatarak iyileştiği iddia edilen reklamını iki ay önce incelemeye almıştı. İnceleme sonucunda, yatakların sırt ve bel ağrılarında tedavinin bir bölümünü oluşturabileceği ancak, hiç bir zaman bir ilacın yerini tutamayacağı sonucuna varılarak, gazete ve televizyonlarda yayınının durdurulmasına karar verilmişti. Ayrıca, Yataş firmasına da 16 milyar liralık para cezası uygulanması yoluna gidilmişti.

Ancak, Reklam Kurulu'nun Yataş reklamıyla ilgili olarak aldığı bu kararı Sanayi ve Ticaret Bakanı Ahmet Kenan Tanrıkulu'nun 2 aydır onaylamaması yüzünden, karar bir türlü yürürlüğe giremedi. Bunun sonucunda da Yataş, tartışmalı reklamı yeniden yayınlamaya başladı. Bunda da Bakan Tanrıkulu'nun reklamla ilgili kararı bir türlü onaylamaması etkili oldu.

CİNSEL ÜRÜNLER

Reklam Kurulu, Ankara'daki Venüs ve Melisa adlı iki seks dükkanının pazarladığı ürünler için bastırıp, Kızılay Meydanı'nda dağıttığı el ilanlarını da incelemeye almıştı. Kurul, suni vajina, uzatmalı prezervatif, penis büyütücü vakum pompa, geciktirici sprey, şişme kadın gibi cinsel sağlık ürünlerinin tanıtımının yapıldığı bu ilanların, genel ahlaka uygun olup olmadığını inceledi. İnceleme sonucunda, ilanların genel ahlaka uygun olmadığına karar verildi. Her iki firmaya da 1 milyar 600 milyon lira para cezası uygulandı. Bakan, Reklam Kurulu'nun bu kararını, reklamları durdurma cezası olarak onayladı.

ZAYIFLATAN ÇAY

Kurul, Konya'da işletme okuyan Ahmet Tansualay ve Serdar Kaleli adlı iki uyanık öğrencinin Eczacılık Fakültesi kitaplarındaki formüllerden elde ettikleri karışımla ‘‘2 ayda 12 kilo zayıflatır’’ diye sattıkları çayları da incelemeye aldı. İnceleme sonucunda, bu çayların iki ayda 12 kilo birden zayıflatmadığına karar verilerek, 7 ayda 14 bin kişiye satış yaparak 150 milyar liralık servet elde eden iki uyanığa, 16 milyar lira para cezası uygulanmasına karar verdi.

ALTIN SUYU

Mega Market adlı kuruluşun televizyon kanallarında Amerika'dan ithal ettiği Medallion adlı suyu ‘‘Dokunduğu herşeyi altına dönüştüren Midas'ın efsanesindeki Paktolos Irmağı'nın suyu gibi tanıttığı reklam da Kurul tarafından incelemeye alındı. İnceleme sonucunda, doğadan bile 24 ayar saflıkta altın elde edilemeyeceğine dikkat çekilerek, reklamın tüketicileri aldattığına karar verildi. Firmaya 16 milyar lira para cezası uygulandı. Ancak, cezaya rağmen firma, aynı reklamı televizyonda yayınlamaya devam ediyor.

Kurul ayrıca, tele market kuruluşları tarafından pazarlanan bir çok ürüne de ceza yağdırdı. Bunlardan Power-Up adlı ürünü pazarlayan Omeco A.Ş ile Öko Booster adlı ürünü satan İhlas Pazarlama'ya da 16 milyar lira para cezası verildi. Sağlık ürünü pazarlayan Nefa İlaç'a, Toprak İlaç'a, Taymed ve saç çıkartan Ahunbay Estetik'e para cezası, Şişmanlık Danışma Hattı oluşturan Knoll Alman İlaç, Özel Samar Sağlık Hizmetleri ile Fetmed adlı sağlık kuruluşlarının reklamlarına da durdurma cezası uyguladı. Kurulun reklamlarını durdurma cezası uygulamasından, Motorola 2000 cep telefonu, Turkcell'in 0535 hazır kartı ve ilanlarında yıldız oyunu yapan Nas Otel'de nasibini aldı.