Türkiye negatif ayrışabilir

TÜRKİYE piyasaları, bir süredir küresel piyasalara paralel bir seyir izliyordu. Daha önce bir süre olumsuz ayrışan iç piyasalar, geçtiğimiz birkaç ay içinde genel olarak, kendi gibi gelişmekte olan ülkeler ile birlikte hareket etti.
Ancak Suruç’taki katliam sonrası yaşananlar, diğer iç siyasi gelişmelerle birleştiğinde, iç piyasaların yeniden olumsuz ayrışan bir döneme girebileceği anlaşılıyor. Dünkü piyasa hareketleri bunun işaretlerini veriyordu.
Daha önce özellikle Merkez Bankası tartışmaları sırasında Türkiye piyasalarına olan güven azalmış, bu nedenle TL diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine kıyasla, özellikle dolar karşısında, çok daha fazla değer kaybetmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başlattığı Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ve faiz tartışmaları, piyasalardaki panik görülünce donduruldu ve piyasalar normale dönmeye başladı. Elbette bu anlayış küresel piyasalar için alarm zili gibiydi ama küresel piyasalardaki iklim, yabancıların Türkiye piyasalarından korkulan ölçüde çıkış yapmalarını engelledi. Yani; her zaman olduğu gibi, yabancı sermaye diğer unsurlarla birlikte Türkiye piyasasındaki kârını düşünerek hareket etmiş, tavrını birçok unsura bakarak belirlemişti.
Şimdi ise yeniden küresel piyasaların tedirgin olduğu, piyasa deyimiyle “risk iştahının azaldığı” bir döneme giriyor olabiliriz. Özellikle FED’in bu yıl faiz artırmaya başlayacağı yolundaki açıklamaları ve Çin ekonomisindeki sıkıntı önümüzdeki dönemin gelişmekte olan ülkeler açısından parlak olmayacağını gösteriyor. Başka bir deyişle Türkiye ekonomisi için zaten zor bir döneme giriyorduk ve beklenti zorlukların diğer gelişmekte olan ülkelerle paralel biçimde yaşanacağı yönündeydi.
Koalisyon tartışmaları bir miktar rahatsızlık yaratıyordu ama özellikle yabancılar “Tablo ortada, politikacılar bir çözüm bulur, bir koalisyon kurulur” fikrini koruyorlardı. Bu nedenle de geçtiğimiz bir ay içinde önemli bir tedirginlik duymadıklarını gözledik. Zaman zaman koalisyonun kurulamayacağı haberleri çıksa da, bu haberler fazla satın alınmadı.

ASIL KORKULAN TOPLUMSAL HUZURSUZLUK

Ancak pazartesi günü Suruç’ta yaşanan vahim olay piyasalardaki gerginliği artırdı. Buna rağmen örneğin salı günü piyasa normalleşmeye çalıştı ama dün yeniden sert biçimde, kur ve faizlerin yükseldiğini, hisse senedi piyasalarının gerilediğini gördük. Piyasa uzmanları bunu, terör ve sonrası yaşananların iç çatışmayı artıracağı korkusu olarak belirttiler. Örneğin dün Urfa’da iki polisin öldürülmesi, terörle bağlantısı şüpheli olmasına rağmen, piyasaların tepki vermesine neden oldu. Piyasa uzmanları nedenin aslında iki polisin öldürülmesi olmadığını, genel bir terör algısının yayılmaya başlaması nedeniyle piyasaların rahatsız olduğunu söylüyorlar.
Örneğin Suruç katliamını proteste edenlere polisin yine orantısız güç kullanması, Twitter’ın yeniden yasaklanması, hafta sonunda İstanbul’da İŞİD’e karşı yapılması planlanan uluslararası yürüyüş kararı, yani genel olarak yayılan siyasi huzursuzluk havası, piyasalardaki bozulmanın asıl nedeni.
Özetle; terör ve beraberinde getirdiği korku, Türkiye piyasalarını, zaten zor geçeceği belli bir küresel süreçte, çok daha da olumsuz etkileyebilir. Bu kötü gidişi durduracak en önemli siyasi gelişme ise AKP-CHP koalisyon hükümetinin, sağlam bir zemin üzerinde kurulması olabilir.