Maliye Bakanı’ndan seçim ekonomisi savunması

GEÇEN ayın bütçe rakamlarını yazılı açıklaması ile değerlendiren Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “şimdiye kadar olduğu gibi seçimlere rağmen mali disiplin korunacak” şeklinde, altı çizili olarak sunulan sözleri dikkatimi çekmişti. Durup dururken böyle bir ibareye ihtiyaç yoktu ama Bakan böyle bir yolu seçmişti.
Dün CNN Türk’e çıkan Mehmet Şimşek’in aynı söylemi devam ettirdiğini gözlemledim. Değişik toplumsal kesimlere “müjde paketleri” adı altında açıklanan bu harcama artırıcı kalemlerin aslında 2013 yılı ortalarından beri planlanan paketlerin bir gereği olduğunu söyledi. Açıklamanın şimdi olması nedeniyle seçim ekonomisi uygulaması gibi gözüktüğünü belirten Şimşek’in bunların faturası hakkında bilgi vermemesi, geçiştirmesi dikkat çekti.
Maliye Bakanı Şimşek’in söylemi, aslında piyasalarda konuşulup oluşmaya başlayan seçim ekonomisi algısından ne kadar çekindiklerinin kanıtı gibiydi.
“Yiğidi öldür hakkını ver” diyerek, bir çok seçim geçirdiklerini, sadece geçen yıl 2 seçim atlattıklarını ama mali disiplinden taviz vermediklerini hatırlattı. AK Parti hükümetleri şimdiye kadar, seçimlerde ne kadar harcama artırsalar da, bunu dengeleyip mali disiplinin bozulmamasını sağladılar. Piyasalarda bu konuda bir güven oluşmuştu.
Ancak bu kez durum biraz farklı gibi gözüküyor. Hiçbir zaman seçim öncesinde bu kadar harcama paketi açıklanmamıştı. Ayrıca toplumsal olarak gerginlik o kadar büyüyor ki; normal dönemde “nasıl olsa bir yolunu bulur hallederler” denilen seçim harcamaları, biraz da bu nedenle göze çarpmaya başladı. Ayrıca çözüm sürecinde de bu kadar kritik noktaya gelinmemişti. Bu gerginlik arttığı takdirde, Hükümetin çeşitli toplumsal kesimlere müjde paketleri vermeye devam etmesinden, faturanın daha da büyümesinden korkuluyor. Üstüne üstlük Merkez Bankası üzerindeki baskı da bu kadar yoğunlaşmamıştı. Bu nedenle piyasalarda oluşan bu yeni algı Maliye Bakanını da korkutuyor. Bana sorarsanız, Bakan da, aksini söylese bile, bu ihtimaldan çekiniyor.
Bence Bakan Şimşek, savunduğu güvenlik paketine karşı tepkiyi, yarattıkları güvensizlik havasını, bunun ekonomide büyük tahribatlar yaratma ihtimalini hafife alıyor.

GELİRLER AZALACAK İTİRAFI

Maliye Bakanı müjde paketlerinin faturasının mali disiplini bozmayacağını söylüyor ama bu yıl gelirlerin planlanmadığı ölçüde azalacağını da itiraf etti. Yani gelirlerdeki azalmanın mali disiplinde yaratacağı etkiyi de artık düşünmek gerek. O konuda da kesin bir şey söylemeyip, “zaman içinde bakacağız” dedi.
Ekonomideki mevcut durumu biraz pembe bir tablo ile ortaya koyan, petrol fiyatlarının 60 dolarda seyretmesiyle cari açık ve enflasyonun ciddi azalacağını, geçen yıl kuraklık nedeniyle gıda fiyatlarında artış olduğunu bu yıl işlerin iyi olduğunu kaydeden Şimşek, genel koşullar iyi diyor. Buna karşılık tek riski kur olarak söyleme gereği duydu ama gereken önemi vermediğini gözlemledik. Şimşek, petrol fiyatlarındaki düşüklüğün anı zamanda büyük vergi geliri kaybı yaratacağını, gelirlerde planlanan rakamlara ulaşmanın zor olacağını bunu da daha sonra değerlendireceklerini söyledi.
Bakan Şimşek de biliyor; mali disiplin kağıt üzerinde iyiydi, yine iyi olabilir. Ancak mali disiplin kalitesindeki sıkıntı giderilmediği için, büyümenin azalması, gelirdeki düşüş ve yüksek kur şimdi çok daha büyük tehdit olmaya başladı.
Bu arada Şimşek, “mali disiplin olsa bunlar sıkıntı olmazdı “ demekten kendini alamadı. Bakan Şimşek yine biliyor ki; mali kural gibi kurumsallaşma anlayışı Hükümetlerine hakim olsaydı, zaten şimdi bu sorunları konuşmazdık.