GEÇENLERDE Hazine’de tarımsal ürün alımları, yapılan ve yapılacak ödemelerle ilgili bir toplantı yapılmış. Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı, Tarım Bakanlığı ve Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) yetkililerini dinleyip, ihtiyaç duyulan ödemeleri dinleyince bunalmış ve bunaldığını da açık biçimde göstermiş.
Bunun üzerine Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Müsteşar Çanakçı’ya sitem ederek, "Kaç aydır bizim arkadaşlar bunalımda, siz bir gün dinleyince bu kadar bunalmayın" demiş...
Bu diyalog bile, tarımsal ürün alımlarında ne kadar kötü günlerin bizi beklediğini bence çok iyi özetliyor. Hazine Müsteşarı bu kadar sıkıntılı ise, tabloyu bu kadar kötü görüyorsa, demek ki kötü giden bir şeyler var ve Hazine ilerisi için gelecek yüklerden korkuyor.
Aslında ortaya çıkmaya başlayan tablo korkulmayacak gibi değil.
2000 yılından önceki tarımsal ürün alımları yani sübvansiyonlu döneme geri dönüldüğünü, bu açıkların yeniden kamu finansmanını sıkıntıya sokacak ölçülere ulaşmaya başladığı açık.
Referans’ta bugün detaylarıyla yer alan Hacer Boyacıoğlu’nun haberine göre 2009 bütçesine konan 2 milyar TL’lik KİT’lerin toplam görev zararı ödeneğinin büyük bölümü ilk 4 ayda bitti. Hem de bu yılki alımlar için değil, geçen yıldan kalan ürün alımlarının bedeli olarak.
Bu yıl ise yeni görev zararları bunun üzerine gelecek. 2 milyar TL’lik görev zararı ödeneğinin 1.6 milyar TL’sinden fazlası harcanmış ve bunun 1.2 milyar TL’lik kısmı TMO için gitmiş.
Bu ödeme geçen yıldan kalan görev zararı yükünü eritmek için bile yeterli olmuyor ki, bunun üzerine bir de 2009 yılı tarımsal ürün alımlarının bedelleri gelecek.
Hem de öyle böyle değil, çok yüklü gelecek.
Bildiğiniz gibi AKP Hükümeti TMO’yu hububatın yanı sıra fındık alımı ile de görevlendirdi. TMO daha yeni, aldığından çok ucuz fiyata elindeki fındık stoklarını satmaya başladı. Yani buradan doğacak görev zararı henüz netleşmedi. Epey bir görev zararı yükü gelecek.
Ardından TMO’nun normal hububat alım dönemi ve ardından da yeni fındık alımları gelecek. Bu yıl hububat üretiminin çok iyi olduğu, fiyatın düşebileceği bu nedenle de TMO’nun hükümetin talimatıyla çok yüklü miktarda hububat alımıyla görevlendirileceği söyleniyor.
FATURA KATMERLİ BÜYÜYOR
Hububatta eskiye dönüşün bir göstergesi de bütçede yeniden görev zararı ödeneğine ek olarak Hazine’den alımlar için kağıt verilmesi uygulamasının da getirilmiş olması. Torba yasaya konan madde ile TMO’ya ödenmemiş sermaye ve görev zararı için Hazine’den 1 milyar TL’lik kağıt verilmesinin önü açılmıştı. Referans’ın haberinde bunun yarısının TMO’ya verildiği, önümüzdeki aylarda yarısının daha aktarılacağı belirtiliyor.
İşte tarımsal ürün alımlarında eskiye dönüşün ciddi, somut ipuçları bunlar.
Özet olarak Türkiye mali disiplinden giderek uzaklaşıyor. Gelirler azalmasına rağmen harcamalarda artış devam ediyor. Belediyeler, KİT’ler, sosyal güvenlik kurumu derken eskinin "kara delikleri" yeniden mi oluşuyor diye, insan sormadan edemiyor.
Bunun adı, kim ne derse desin, açık bir popülizmdir...
Dönüp dolaşıp IMF ile anlaşma gerektiğini yazmamın sebebini şimdi anlıyor musunuz?
AKP hükümeti kendi inisiyatifiyle bu gidişe dur diyemez, aksine zaten ekonominin küçüldüğü ve oylarının azaldığı bu dönemde, kötüye gidişi iyice hızlandırır.
Ekonomik gidişatın sonu iyi değil. İster "sopa" ister "havuç" deyin, bir dış etkiye ihtiyaç var.