Cari açık artık korkutuyor

Dün açıklamadan önce piyasaların beklentisi, Ocak ayındaki cari açığın 5-5.5 milyar dolar düzeyinde açıklanacağı yönünde idi. Açıklanan rakam ise 6 milyar dolar oldu. Uzun süredir piyasaları hareket ettirecek, içeriden kaynaklanan bir gelişme yaşanmazken, dün bu açıklama üzerine piyasaların bozulduğunu gördük.

Kurlar yukarı doğru giderken, faizlerde artış, hisse senedi piyasalarında aşağı doğru hareketler yaşandı.

Piyasalarda yaşanan bu olumsuzlukta, sadece Ocak ayında cari açığın beklenenin üzerinde çıkması rol oynamadı. Birikimli cari açığın geçen yılla aynı kalması ve ileriye dönük olarak cari açığın azalacağı umudunun zayıflaması, genel olarak karamsarlıkta daha etkili oldu.

Bu rakam aynı zamanda, büyümede planlanan yumuşamanın olmayacağının bir kanıtı olarak da algılandı. Bir başka deyişle Merkez Bankası’nın uyguladığı para politikalarının, istendiği sonucu vermediğinin de bir göstergesi gibiydi.

Gerçekten de rakamlara bakıldığında, büyümenin beklentiler doğrultusunda yumuşamadığı, cari açığın bu nedenle umulduğu kadar düşmeyeceği, üstüne üstlük petrol fiyatlarındaki artışın süreceği beklentisiyle, cari açık rakamının yükselme ihtimalinin bulunduğu açık. Daha da ileri gidersek; cari açık rakamı aynı kalsa bile, bu yıl ister istemez geçen yılın altında bir büyüme olacağı için, cari açığın milli gelire oranı, 2011’deki yüzde 10’luk rekor seviyenin bile üzerine çıkabilir.

12 ay geriye doğru hesaplanan toplam cari açık, 2011 Aralık sonunda 77.1 milyar dolar düzeyine çıkmışken, dün açıklanan Ocak ayı rakamlarıyla, geriye doğru 12 aylık açık, yine aynı düzeyini korudu. Piyasa analistleri çıkan verilere göre hesapladıklarında Şubat ayı sonunda da, hatta Mart sonunda da 12 aylık toplam açığın düşmeyeceğini tahmin ediyorlar.

ENERJİ FİYATLARINDA BEKLENTİ

Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, net enerji hariç cari açıkta dördüncü çeyrekte gözlenen belirgin iyileşme, Ocak’ta durmuş gözüküyor. 12 aylık toplamlara göre Ocak ayı itibarıyla net enerji faturası 50.3 milyar dolara ulaşırken, net enerji hariç cari açık Aralık’taki 27.8 milyar dolardan Ocak’ta 26.8 milyar dolara geriledi.

Petrol fiyatlarındaki son dönemde gözlenen artışların devam etme ihtimali bir hayli yüksek. Suriye ve İran odaklı dış gelişmeler nedeniyle, sadece bu yıl değil, 2013 yılında da petrol fiyatlarının yüksek kalacağı beklentisi bulunuyor. Bu nedenle enerji dışı cari açık ciddi biçimde azalmadığı takdirde, cari açığın azalması pek mümkün gözükmüyor. Sıcak çatışma ihtimali ise faturayı daha da büyütecek.

Merkez Bankası petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık artışın cari açığı 5.6 milyar dolar artırdığını, büyümeyi de  yüzde 0.5 oranında aşağı çektiğini açıklamıştı.
Dolayısıyla artan petrol fiyatları karşısında büyüme oranları düşürülerek bir denge kurulması gerekiyor. Aksi takdirde, yani Hükümetin büyümeyi sürdürme politikası devam ettiği sürece, eğer petrol fiyatları yukarıda kalırsa, cari açığın yüksek kalması kaçınılmaz olur.

Milli gelirin yüzde 10’una ulaşmış bir cari açığın, enerji veya enerji dışı detaylara bakılmaksızın, uluslar arası piyasalar açısından caydırıcı bir görünüm vereceği açık.

Sıcak paranın çekildiği bir ekonomik iklim ihtimali üzerinde durulması gerekiyor...