Türkiye’de ekonominin yüzde 65’ini hizmet, yüzde 25’ini sanayi, yüzde 10 kadarını ise tarım sektörü oluşturuyor. Ankara’da ise bu oran biraz farklı. Hizmet sektörü yüzde 83 ile başı çekerken, sanayi sektörü yüzde 13’lük bir payla çok gerilerde kalıyor.
İstanbul Sanayi Odası, her yıl gerçekleştirdiği "ISO 500" araştırması ile Türkiye’nin en büyük sanayi ve hizmet şirketlerini sırasıyla listeler. "500’ler kulübü"ne girmekse bir hayli zordur. Bir şirketin ilk 500 şirket arasına girebilmesi için kayda değer bir büyüklüğe sahip olabilmesi şarttır, ki bu da genellikle yıllar hatta bazen nesiller alır. Bu sıralamaya girebilmiş şirketler için ise bir maraton koşucusu kadar dayanıklı olmak kaçınılmaz koşuldur.
İşte İSO’nun bu araştırmasından yola çıkarak, Ankara’nın ilk 500’e giren sanayi ve hizmet sektörlerine göz gezdirdim. Tam tamına 25 Ankaralı şirket listeye girerken, MAN Türkiye, 55’inciliğe yerleşerek Başkentin en büyüğü oldu. Listeye girenlerin çoğu Koç, Oyak gibi dev kuruluşlar ile MAN, Lafarge gibi çok uluslu şirketlerin işletmeleriydi.
Bu sıralama ise geçen yıl olduğu gibi, bu kez de Ankara’nın en zengin kişilerini ve ailelerini listelememe yardımcı oldu. Tabii, sadece İstanbul Sanayi Odası verilerine sadık kalmayıp, belirlediğim kişi ve ailelerin en çok vergi veren kurum ve kişiler sıralamasındaki durumlarına da baktım. Hatta bu kadarla da yetinmeyip borsada işlem gören firmaların son bir yıldaki hisse oranları ve piyasa değerlerindeki değişimlerin hesaplarına da göz attım. Tabii tüm bunlara kişisel bilgi ve gözlemlerimi de ilave ettim. Ve bu yıl da Türkiye’nin en zengin kişi ve aileleri arasına ismini yazdıran Ankaralıların listesini çıkardım.
ZENGİN KİME DENİR
Dünyada bu sıralamalar yapılırken, nakit varlığı bir milyon doların üzerinde olan kişiler gözlem altına alınır. Dolayısıyla da bu sınırı geçenlere "Zengin" sıfatı yakıştırılır. Ancak ben geçen yıl olduğu gibi listemi 1 değil, 10 milyon dolar sınırından başlattım. Zira, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bir milyon doları olan birçok zengin adını kayıtlara geçirmiyor. Geçiren de gayrimenkul zengini olarak karşımıza çıkıyor. Benim bahsettiğim zenginler ise günlük yaşamında iyi para harcayan, marka giyinen, herkesin gidemeyeceği mekanlara ve seyahatlere gidecek gücü olan, lüks otomobillere binen, hatta aralarında özel uçağı olan kişiler.
Ankaralı zenginlerin iş alanlarına baktığınız zaman inşaat sektörü başı çekiyor. Müteahhitlik hizmetleriyle ekonomik güce kavuşan yatırımcılar, bu kadarıyla yetinmeyip, başka sektörlere de cesaretli adımlar atıyor. Sonuçta da enerji, turizm, tekstil sektörleri ikinci hatta üçüncü işleri oluyor ve bir yapbozun parçalarını birleştirerek bugünkü servetlerine ulaşıyorlar. Üstelik aralarından bir çoğu halen yeni iş ve istihdam alanları yaratmak uğruna gençlik yıllarındaki gibi çabalayıp duruyor. Artık onlar için para kazanmaktan daha çok, yarattıkları devin sağlıklı bir şekilde büyümesi önem kazanıyor. Tabii, girilen her yeni sektör ise yaşamlarına ayrı bir dinamizm katıyor.
Bir çoğunu yakından tanıdığım bu insanlara, "Mal varlığınızın bir bölümünü satsanız bile yedinci kuşaktan torunlarınız refah içinde yaşar. Neden halen günlük stresin içinde boğulup, çalışıyorsunuz?" diye soruyorum. Sanki ağız birliği etmişçesine üç aşağı beş yukarı aynı cevabı veriyorlar.
"Biz para kazanma hırsını çok gerilerde bıraktık. Bu vatana yeni eserler kazandırma, mevcudu koruma ve insanlara yeni iş olanakları sağlamanın peşindeyiz."
Yan tarafta bu yıl ön palana çıkan Başkentli zenginlerin listesini sunuyorum. Bu haftadan başlamak üzere de iki hafta boyunca kimin hangi iş alanlarında, neler yaptığını ve yarattığı markaları aktaracağım.
İLK OTUZA GİREN ZENGİN ANKARALILAR
Bilkent Holding’in sahibi İhsan Doğramacı ve Ailesi.
Talip Kahraman İnşaat ve Turizm’in sahibi
Talip Kahraman.
Nurol Holding’in sahibi Çarmıklı Ailesi.
Limak Şirketler Topluluğu’nun sahibi Nihat Özdemir.
Özaltın Grubun sahibi Nuri Özaltın.
Gama İnşaat’ın sahibi Erol Üçer.
MNG Holding’in sahibi Mehmet Nazif Günal.
Akfen Grubu sahibi Hamdi Akın.
Ortadoğu Rulman’ın sahibi Hasan Aslan.
Yakupoğlu Tekstil ve Deri’nin sahibi
Vedat Yakupoğlu.
Ankara Un Sanayi’nin sahibi İlhan Cavcav.
Nuh Grubu’nun sahibi Eskiyapan Ailesi.
Çeçen Holding’in sahibi İbrahim Çeçen.
İpek Şirketler Topluluğu’nun sahibi İpek Ailesi.
Erkunt Sanayi’nin sahibi Mümin Erkunt.
Bezci İnşaat’ın sahibi Salih Bezci.
Yüksel İnşaat’ın sahibi Sazak ve SertAileleri.
Türkerler Grup’un sahibi Kazım Türker.
Güriş Holding’in sahibi İdris Yamantürk.
Kiska Holding’in sahibi Oğuz Gürsel.
Koluman Motorlu Araçlar’ın sahibi
Mustafa Koluman.
Yenigün Grup’un sahibi Mithat Yenigün.
Aktürk İnşaat’ın sahibi Öner Aktürk.
Göçay İnşaat’ın sahibi Mustafa Göçen.
Kuzu Grup’un sahibi Garip Kuzu.
Ünal Grup’un sahibi Necati Ünal.
CECELİ Grup’un sahibi Alaattin Ceceli.
Çelepçioğlu’nun sahibi İsmet Çelepçioğlu.
Petlas’ın sahibi Abdülkadir Özcan.
Gülsan Şirketler Grubu sahibi Şefik Gül.
SIRALAMABÜYÜKLÜĞEGÖREYAPILMAMIŞTIR
İSO İLK 500 ARAŞTIRMASINA GİREN ŞİRKETLER
MAN Türkiye A.Ş55
Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş68
Aselsan Elektrik Sanayi ve Tic.A.Ş75
Noksel Çelik Boru Sanayi A.Ş97
Park Termik Elektrik San. Ve Tic.A.Ş139
Yibitaş Lafarge Orta Anadolu Çimento148
OYAK BETON Sanayi ve Tic.A.Ş152
Park Teknik Elektrik Madencilik Turizm184
Hidromek Hidrolik ve Mekanik Makine205
TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay San.214
HAVELSAN Hava Elektronik225
MİTAŞ Enerji ve Madeni İnşaat İşleri235
Ortadoğu Rulman Sanayi307
DemirExport A.Ş.315
Meteksan Matbaacıllık ve Teknik Sanayi327
BAŞTAŞ Başkent Çimento Sanayi346
ŞahinlerMetal Sanayi ve Ticaret A.Ş386
Yakupoğlu Tekstil ve Deri Sanayi387
Erkunt Sanayi A.Ş (Mümin Erkunt)394
MESAMesken Sanayiİ A.Ş400
Ankara Un Sanayi A.Ş (İlhan Cavcav)404
Nuh’un Ankara Makarnası Sanayi415
ŞA-RA Enerji İnşaat Sanayi 427
Emek Boru Makina Sanayi431
Baştaş Hazır Beton Sanayi460
ZENGİNLERİNPROFİLİ
İHSAN DOĞRAMACI VE BİLKENT
Ülkemize bir çok ilkleri yaşattığı dev bir akademik kariyere sahip İhsan Doğramacı, sosyal projelerini ekonomik bağımsızlığa kavuşturmak için kurduğu vakıflar aracılığıyla 1969 yılında Holding’in temellerini attı. Yarattığı bu görkemli organizasyon, bugün Bilkent Üniversitesi’ne bağlı olan Bilkent Holding, Meteksan, Tepe ve Dilek Grubu adı altında üç bölümden oluşan bir yapıya sahip. Bu üç yapı ise 70’i aşan firmalar zincirine hükmediyor. Bilkent Holding, bilgi teknolojileri, inşaat, eğitim, kağıt, gıda, perakende, matbaa, enerji, turizm, finans, mobilya, gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteriyor. Küçük bir Amerika olarak tanımlanan Bilkent Üniversitesi ve yerleşkesi, Tepe Mobilya ve Bilkent Otelleri en bilinen markaları.
TALİP KAHRAMAN VE ŞİRKETLERİ
1965’de müteahhit olarak başlayan iş yaşamını, 1983 yılında kurduğu ilk şirketle büyütmeye başladı. Turizm ve inşaat sektörlerinde faaliyetlerde bulunuyor. Dev yatırımları ve alımlarıyla tanınıyor. Onu yıllarca Ankara vergi rekortmeni yapan birikiminin ise hazine bonosu faiz gelirlerinin olduğu biliniyor. Son olarak Kızılay-Emek İşhanı özelleştirme ihalesi’ni, 55 milyon 500 bin dolar ödeyerek kazandı. Yani Kızılay’daki meşhur gökdelenin yeni sahibi oldu. Antalya Belek’teki Altis Golf ile Alanya’daki Grand Cortes Otel’lerinin sahibi. Ülke parası dışarı çıkmasın diye yurt dışına yatırım yapmayan Kahraman, medyaya yansıtmadan yüklü miktarda sosyal yardımlarda bulunuyor.
ÇARMIKLI AİLESİ VE NUROL HOLDİNG
1965 yılında Nurettin Çarmıklı’nın kurduğu, kardeşleri Erol ve Oğuz Çarmıklı’yla birlikte yönettiği Nurol Holding, inşaat, enerji, savunma sanayi, finans, turizm ve sağlık sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Ankara Sheraton ile Antalya Salima Otelleri ve Bosfor Turizm gibi kuruluşlarla turizmde yer alıyor. Ayrıca Amerikalılarla birlikte kurduğu FNSS Savunma Sistemleri fabrikalarıyla dünyanın dört bir tarafına zırhlı muharebe aracı imalat ve satışını yapıyor. Kurduğu vakıflar aracılığıyla sosyal ve sanatsal projelere destek veriyor.
NURİ ÖZALTIN VE ÖZALTIN GRUBU
Yaklaşık 41 yıl önce Nuri Özaltın tarafından kurulan Özaltın Şirketi, müteahhit firması olarak faaliyete geçti. Ve çok geçmeden de baraj, sulama tesisi, otoyol, hastane ve enerji nakil projelerini yürüten dev bir şirket yapısına büründü. Bugün, Türkiye’nin en büyük alt yapı projelerinde imzası var ve dünya standartlarında ödüllü turizm tesisleri inşa edip, işletiyor. 5 ayrı tesisten oluşan Gloria Otel zinciri ise Özaltın ailesinin gururu. 200 bin metre kare alana yayılmış seralarında ise özel teknolojiyle meyve sebze üretimi gerçekleştiriliyor. Kurucu Nuri Bey’ye birlekte oğulları Hayrettin ve Nurettin Özaltın yönetimde aktif olarak görev yapıyor.
EROL ÜÇER VE GAMA İNŞAAT
1959 yılında şirketin temellerini atan Erol Bey, Ankara’nın en eski inşaat şirketlerinden biri olan Gama’nın sahibi. Yurt içi ve dışında aldığı dev ihalelerle, baraj, köprü ve yol yapımlarının yanı sıra, yüzlerce binanın oluşmasına imza atmış bir şirket. Endüstri tesislerinde ise imalat sanayine yönelmiş durumda. Protezlerden, basınçlı kazanlara kadar değişik ürün yelpazesinin üretiminde dünyanın sayılı şirketleriyle boy ölçüşüyor. Enerji ve turizm alanında ise önemli adımlar atıyor. Sahibi Erol Bey, yatırımları kadar sosyal yardımlarıyla da çok tanınıyor.