Sanayi üretiminde gelişmeler

Aralık ayı verileri tek başına sanayi üretimindeki eğilimleri ölçmek için iyi bir ay değil. Bayram tatilinin aralık ayına gelmesiyle çalışılan gün sayısı daha azdı. Eğilimleri daha iyi görebilmek için üretimde yıllık ortalamalardaki değişmelere bakmak daha iyi fikir verecektir.

SEKTÖRLER

2007 yılında yıllık imalat sanayi üretimi 2006 yılına göre ortalama yüzde 4.8 arttı. On iki aylık ortalamalar bazında, imalat sanayi üretimindeki büyüme kademeli olarak düşüyor. Örneğin, imalat sanayindeki üretim artışı 2007 yılı başında ortalama yüzde 7’nin üzerine çıkmıştı.

Ayrıntılar, imalat sanayi üretimindeki eğilimler açısından bazı önemli ipuçları veriyor. Tütün mamulleri üretimi düşüyor. Geçmişte yüzde 20’lerin üzerinde artan tütün mamulleri üretimi 2007 yılında yıllık ortamla bazda yüzde 10’a yakın düşmüş görünüyor. Üretimin dikkat çekici bir biçimde düştüğü diğer alanlar ise büro malzemeleri, mobilya ve TV-radyo üretimleri. Bu üç alanda da üretim büyümeleri geçmişte çok hızlı olmuştu.

Yıllık ortalamalar bazında büro malzemeleri üretimi 2006 yılı sonuna doğru yüzde 100’ün üzerine gelmişti. 2007 yılı sonunda bu sektördeki üretim düşüşü yüzde 35 oldu. Mobilya üretimindeki artış 2005 yılı sonunda yüzde 70’e gelmişken, 2007 yılı sonunda bu sektördeki üretim yüzde 14 düşmüş görünüyor. Aynı şekilde, TV-radyo üretimindeki artış 2004 yılının ortasında yüzde 50’ye gelmişken, 2006 yılı ortasından bu yana bu sektördeki üretim giderek azaldı. 2007 yılı sonunda TV-radyo üretimindeki düşüş yüzde 30’a geldi.

Bu sektörlerin toplam imalat sanayi üretimindeki payları büyük değil. Ama, ekonominin diğer alanları hakkında fikir verebilecek sektörler. Büro malzemeleri ve mobilya üretimindeki düşüşler inşaat sektörü, özel olarak da, yeni konut ve işyeri üretimi hakkında bilgi veriyor. Aynı şekilde, önemli ölçüde ihracata çalışan TV-radyo üretimindeki düşüşler de bu sektörün rekabetçi konumundaki bozulmaya işaret edebilir.

İmalat sanayi üretimi içinde önemli paylara sahip olan gıda ve tekstil sektörlerinin üretimleri 2007 yılında ortalama yüzde 2.3 arttı. Aynı şekilde, kömür ve petrol ürünleri üretimi yüzde 2.1 artarken, metal olmayan ürünlerin üretiminde bir değişim gözlenmedi. Toplam içinde ağırlığı yüksek olup da, üretimi ortalamanın üzerinde artan sektörler yüzde 9.6 ile kimya ve yüzde 10.3 ile taşıt araçları sektörü oldu. İki sektörde de ihracatın payı küçümsenemez.

MİLLİ GELİRE KATKI

Milli gelir açısından, sanayi sektörünün üretimindeki artıştan çok sanayi üretiminin yarattığı katma değer önemlidir. Üretim arttıkça, yaratılan katma değer de artacaktır. Ama, Türkiye’de, özellikle ihracata yönelik sektörlerde, sanayi üretiminde katma değerin düştüğü gözlenmektedir. Dolayısıyla, sanayi üretimi önemli ölçüde artsa dahi, üretim artışının milli gelire katkısı giderek azalma eğilimi içindedir. Ekonomik büyümenin itici gücü giderek sanayi dışı, özellikle hizmetler sektörüne kayıyor.

NOT: Sanayi üretimi endeksi güncellendi. Bir ay öncesine kadar ilk dokuz aydaki üretim artışı yüzde 5 görünüyordu, şimdi yüzde 5.5’e geldi. Bu güncellemenin milli gelir içinde sanayi üretiminin katkısını ne denli değiştireceğini henüz bilmiyoruz. Ama, güncellemenin etkisi çok fazla olmayabilir.