Lacivert pasaporta itibar kazandırmalıyız

Bir ülkenin bir çeşit pasaportu olur. Devlet Başkanı da, sokaktaki vatandaş da aynı pasaportla seyahat eder. Örneğin, İngiltere'de, Kraliçe'nin de, sokaktaki İngiliz'in de bir çeşit pasaportu vardır.

ÇEŞİTLENDİRME

Bizde pasaportlar çeşitlidir. Normal vatandaş lacivert pasaport kullanır. Yüksek derecelerde devlette çalışan ve geçmişte çalışmışlar yeşil pasaport sahibidirler. Geçici görevle yurt dışına giden daha küçük dereceli devlet çalışanları gri pasaport taşırlar. Milletvekilleri, Dışişleri Bakanlığı mensupları ve kararname ile yurt dışına çıkan devlet çalışanları diplomatik pasaport adı altında kırmızı pasaport taşırlar.

Bir çok ülke Türkiye vatandaşlarına vize uygulaması getirmiştir. Sokaktaki vatandaşın vize almadan lacivert pasaport ile gidebileceği çok az ülke kalmıştır. Bizim pasaportların rengi değiştikçe vize uygulaması da bir çok ülkede değişmektedir. Örneğin, yeşil pasaport için Avrupa Birliği'nin bir çok ülkesinde vize uygulaması yoktur.

İngiltere bizdeki pasaportun rengi ne olursa olsun vize uygular. Amerika da bizim pasaportlara aynı şekilde muamele yapar.

Farklı renkli pasaportlarla ayrıcalıklı kitleler yaratılmıştır. Şimdi, çok vergi verenlere ve çok ihracat yapanlara yeşil pasaport verilmesi düşünülmektedir. Bir anlamda, yasalara uyanlar ve işleri iyi gidenler ödüllendirilmek istenmektedir. Yasalara uymamak kural, uymanın istisnai ve ödüllendirilmesi gereken bir olgu olduğu kabul edilmektedir. Ayrıcalıklı sınıf genişletilmektedir.

Kıymetli bir metanın bulunması kolaylaştıkça, piyasadaki miktarı arttıkça değeri düşer. Yeşil pasaportun da, nedeni ne olursa olsun, daha geniş kitlelere verildikçe değeri düşecektir. Eskiden vize istemeyen ülkeler yeşil pasaporttan da vize istemeye başlayacaklardır. Bu kaçınılmaz bir sonuçtur. Aslında, yapılması gereken lacivert pasaporta itibar kazandırmaktır.

ANAYASAYA UYAR MI?

Konunun bir başka yönü ülkedeki insanlar arasındaki ayırımcılıktır. Vergisini zamanında ödeyen, ama geliri az olduğu için ödediği vergi de düşük olanlar böyle bir ayrıcalığa sahip olamayacaklar. Buna karşılık, yüksek gelir gruplarındakiler daha ayrıcalıklı hale geleceklerdir. Anayasamız böyle bir ayırımcılığa izin verir mi? Bilmiyorum. Ama, vermemesi gerektiğini düşünüyorum.

Bütün bunları yazdıktan sonra kendi durumumu da açıklamam gerekiyor. Geçmişte yaptığım görev nedeniyle benim de yeşil pasaportum var. Lacivert pasaport almak istediğimde, yeşil pasaportum olduğu için, bana ancak yeşil pasaportumun süresinin uzatılabileceği söylendi. Bir kez ayrıcalıklı olduğunuzda, ülkemizde ayrıcalıklarınızı kolayca bıraktırmıyorlar.