Hovardalık başkasının parasıyla yapılamamalı

Devletin idare ettiği sistemlerde hovardalık etmek kolaydır. Birçok ülkede bu sistemin iflas etmiş olmasının arkasında da bu gerçek vardır.

Bireysel emeklilik programlarını yaygınlaştırmanın geçiş dönemlerinde zorlukları vardır. Bireysel emeklilik programlarını zorunlu hale getirmek çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Çünkü, bireysel emekliliği zorunlu hale getirmek devletin iflas ettirdiği eski sistemde devletin gelirlerini kesmek anlamına gelmektedir.

Birçok ülke bireysel emeklilik programlarını zorunlu tutmasa dahi, verilen teşvikler bireysel emeklilik programlarını çalışanlar için de, işverenler için de cazip hale getirmektedir.

İŞSİZLİK SİGORTASI

Bireysel emeklilik programlarıyla işsizlik sigortasını birleştirme olanağı da vardır.

İşsizlik sigortası çalışanın işsiz kalması durumunda yeni bir iş bulana kadar, ama azami bir süresi olan dönemde, çalışırken aldığı maaşın bir bölümünü maaş olarak verilmesi ilkesine dayanır.

Yürürlükte olan işsizlik sigortaları zorunlu emeklilikte olduğu gibi, başkasının parasını harcamaya dayanır. İşsizlik sigortasından yararlanma ile sigorta primleri arasında belirgin bir ilişki yoktur. Doğal olarak hovardalık yapılır. Dolayısıyla, birçok ülkede bu sistemde çökmüş durumdadır.

Belli bir süre bireysel emeklilik programına katkı yapan bir çalışan aynı fonu işsizlik sigortası gibi de kullanabilir. Örneğin, bireysel emeklilik programına girdikten beş yıl sonra, çalışan işsiz kaldığında bu fondan çalışırken aldığı maaşın yüzde 75’i kadar maaş alabilir. İşsizlik maaşının süresi azami üç ayla sınırlandırılabilir.

Sisteme on yıldır katkı yapan bir kişinin işsiz kalması durumunda, işsizlik maaşı altı ayla sınırlandırılabilir. Her durumda, işsizlik maaşı alan kişi kendi parasını yemektedir. Bugün işsizlik maaşı aldığı için yarın emekli olduğunda alacağı para daha azalmaktadır. Dolayısıyla, kendi parasını yemek durumunda kalanların acele olarak yeni iş bulmaya çalışması teşvik edilmektedir. Aksi taktirde, işsizlik sigortasının yeni iş aramayı cazip kılmadığı iyi bilinen gerçeklerdendir.

Birçok ülkede işsizlik sigortalarının batmış olması işsizlerin yeni iş bulmak için çok fazla teşvik edilmemesinden kaynaklanmaktadır. Başkasının parasıyla hovardalık yapmak herkese kolay gelmektedir.

MALİYET DÜŞER

Bireysel emeklilikle işsizlik sigortasının belli şartlarda birleştirilmesi insanlara kendi parasıyla hovardalık etme imkanı sağlamaktadır. Kendi parasıyla hovardalık etmek ise birçok kişi için kolay olmamaktadır. Emeklilik ve işsizlik sigortası sistemleri bu şekilde daha sağlam temellere oturtulabilmektedir.

İşverenin işsizlik sigortasına yaptığı katkının çalışanların katıldığı bireysel emeklilik sistemine yapması, hem bir anlamda bireysel emekliliği yarı zorunlu hale getirecek, hem de sosyal güvenlik sistemimizi daha sağlam yapacaktır. Birçok açıdan da sosyal güvenlik sisteminin maliyeti azalacaktır.