1997 yılının ikinci yarısında şiddetini artıran ekonomik kriz Güneydoğu Asya ekonomilerini iskambil kağıdından yapılmış bir şato gibi yerle bir etti.
Büyük miktarlarda sermaye çıkışı oldu. Paraları değer kaybetti. Ekonomileri küçüldü. Asya kaplanları efsanesi bitti. IMF bu bölgeye 100 milyar dolar civarında para akıttı.
Kriz, bu bölgedeki ülkelere sermaye akışının neredeyse sınırsız olduğu bir ortamda dahi mali disiplini kaybetmemeleri gereğini öğretti. Yabancı sermaye akımı makro ekonomik ortamı mutlaka olumlu yapan bir gelişmedir. Ama, asıl ve kalıcı olan iç tasarruflardır. Güneydoğu Asya ekonomileri bu gerçeği çok acı çekerek öğrendiler.
Şimdi, Güneydoğu Asya ekonomilerinde işler iyi gidiyor. Ekonomik büyüme başladı. Ama, nasılsa yabancı sermaye geliyor diye gaza da basmıyorlar. Dış borçlarının milli gelirlerine oranı şaşırtıcı miktarda düştü.
Kriz döneminde milli gelirlerinin yüzde 10’unu aşan cari işlemler fazlası azalsa da, hálá yüksek oranda devam ediyor. Krizden önce ise cari işlemler açığı veriyorlardı. İç tasarruflara güvenmeye başladılar. Kriz döneminde başını kaldıran enflasyon yine makul sınırlara çekildi. Bazıları kişi başına gelirlerini dolar bazında neredeyse ikiye katladılar. Tablo’dan bu resim açıkça görünmektedir.
PERFORMANS
Güney Kore’de ekonomik büyüme eksi yüzde 7’lerdeyken, şimdi artı yüzde 5’lere geldi. Dış borçların milli gelirlerine oranı yüzde 94’den yüzde 39’a düştü. Kamu sektörünün göreli borcu biraz arttı. Enflasyon yüzde 10’a yaklaşmışken, yüzde 2’nin altına çekildi.
Kriz döneminde siyasi çalkantılara da sahne olan Endonezya’da ekonomik büyüme eksi yüzde 10’un üzerindeyken, şimdi artı yüzde 3’e geldi. Dış borçlarının milli gelirlerine oranı yüzde 140 düzeyinden yüzde 55’e geriledi. Kamu sektörünün göreli borcu arttı. Enflasyon yüzde 58’den yüzde 7’nin altına geriledi.
Tayland’da ekonomik büyüme eksi yüzde 11’den artı yüzde 7’lere geldi. Dış borçlarının milli gelirlerine oranı yüzde 94’den yüzde 38’e geriledi. Enflasyon yüzde 8’den yüzde 2’nin altına geriledi. Kamu sektörü borçlarının milli gelirlerine oranı yüzde 45’den yüzde 50’ye geldi.
Malezya’da da durum çok farklı değil. Büyüme eksi yüzde 7’lerden artı yüzde 4’e geldi. Dış borçlarındaki göreli düşüş diğer ülkelere göre daha az oldu. Enflasyon yüzde 5’lerden yüzde 1’lere geriledi. Kamu sektörünün göreli borçluluğu bu ülkede de arttı.
YABANCI SERMAYE
Güneydoğu Asya ekonomileri yabancı yatırımcılara çok kötü deneyimler yaşattılar. Ama, finans piyasalarının hafızası kısadır. Yaşananlar unutuldu. Şimdi, yine herkes Güneydoğu Asya ekonomilerinin başarılarını konuşmaya başladı.
Son iki yıldır bu ülkelerin yeniden büyük miktarlarda yabancı sermaye çekmelerinin nedeni de bu. Yüksek oranda cari işlemler fazlası vermeye devam ediyorlar. Yabancı sermaye de borçlanma ihtiyacı olmayanlara borç vermeyi ya da o ülkelerde yatırım yapmayı çok seviyor.