Büyüme haberleri iyi değil

Euro Bölgesi’nde yılın üçüncü çeyreğinde üretilen milli gelir bir önceki üç aya göre yüzde 0.2 azaldı. Geçen üç ayda da durum aynıydı. Amerika’da yılın üçüncü çeyreğine kadar olan yıllık milli gelir bir önceki üç aya kadar üretilen yıllık milli gelire göre yüzde 0.3 düşüş gösterdi. Bu rakamın aşağıya doğru güncelleştirilmesi çok büyük bir olasılık. Japonya’da da aynı dönemde milli gelir yüzde 0.5 azaldı. İngiltere ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde bir büyüme yaşamamışken, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0.5 küçüldü.

Çin’de ekonomik büyüme yüzde 12’ye varmışken, yılın üçüncü üç ayında yüzde 10’un altına geldi. Diğer Asya ekonomilerinde durum çok daha kötü. Oralarda büyüme eksiye dönüştü.

Türkiye’de de yılın üçüncü üç ayına yönelik veriler çok hoş değil.

EKONOMİ HIZLA ZAYIFLIYOR

Tablo’da ekonomik büyümeyi tahminde kullanılabilecek yılın üçüncü üç ayına yönelik bazı ekonomik verilerin geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırmaları yer alıyor.

Cari işlemler açığı geçen yılın üçüncü çeyreğinde 6.8 milyar dolarken, bu yıl aynı dönemde 8 milyar dolar oldu. Enerji ithalatı hariç, cari işlemler fazlası ise geçen yıldan bu yıla 718 milyon dolardan 3.8 milyar dolara geldi. İç tasarruflar artma eğilimine girdi.

Dış ticaret açığı aynı dönmemde 17.6 milyar dolardan 21.2 milyar solara yükseldi. Enerji ithalatı hariç dış ticaret açığı ise geçen yılın üçüncü çeyreğinde 10.1 milyar dolarken bu yıl aynı dönemde 9.5 milyar dolara geriledi. Enerji hariç ara malları ve yatırım malları ithalatında bir düşüş söz konusu. İmalat sanayi malları ithalatı miktar endeksinin geçen yılın üçüncü çeyreğinde 189’a yaklaşmışken, bu yılın aynı döneminde 186’ya düşmesi de bu yöndeki bir izlenimi güçlendiriyor.

İmalat sanayi üretimi bu yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 düştü.

BEKLENTİLER KÖTÜLEŞİYOR

Tüketici eğilimleri de bozulmaya devam ediyor. Çeşitli kuruluşların yayınladıkları tüketici güven endeksleri geçen yıldan bu yana yüzde 20’yi aşan düşüşlerin olduğuna işaret ediyor. Bazı diğer çalışmalar da reel olarak tüketim harcamalarının bu dönemde düştüğünü gösteriyor. Yılın ikinci üç ayına yönelik milli gelir verileri de iç talep artışında dikkate değer bir yavaşlamanın başladığını gösteriyordu.

İşsizlik oranı geçen yılın temmuz-ağustos-eylül döneminde yüzde 9.2 iken, bu yılı aynı dönemde yüzde 9.8 oldu. Kurumsal olmayan nüfusun istihdamı geçen yıl aynı dönemde 22.1 milyon kişiyken bu yıl 22.5 milyon kişiye yükseldi. İşsizlerin sayısı ise 2.2 milyon kişiden 2.4 milyon kişiye çıktı.

Tarım kesimi üretimi hakkında elimizde güvenilir bilgiler yok. Ama, tarım kesiminde belli bir büyüme gerçekleşse dahi, bu yılın üçüncü çeyreğinde milli gelirin düşmüş olabileceği çok yüksek bir olasılık. Türkiye ekonomisi de dünyadaki genel eğilimlere paralel bir performans gösteriyor. Kötüleşen performansın bir bölümü dış kaynaklı.