Borsa endeksi neden önemli

Borsa düştükçe, para politikası gevşetiliyor. Bütçe açıklarının daha da artırılması gündeme geliyor.

FED Başkanı bu nedenle eleştirilmeye başlandı. Bush’un popülaritesi giderek düştüğünden, giderayak popülaritesinin artması için yapmayacağı şey yok diyerek eleştiriliyor. Aslında, Amerika’da politika yapıcılar çok ciddi bir itibar krizi yaşıyorlar. Uygulamadaki politikaların arzulanan sonuçları doğurmamasının bir nedeni de bu.

New York Borsası endeksi (DJ30) neden bu derece önemli?

TÜM TOPLUMU İLGİLENDİRİYOR

Gelişmiş ülkelerde borsa endeksleri önemlidir. Çünkü, endeksteki gelişmeler çok büyük ölçüde ekonomik birimlerin ileriye dönük beklentilerini yansıtır. Her piyasada olduğu gibi, hisse senedi piyasasında da spekülatörler vardır. Ama, borsa endeksindeki genel eğilimleri genellikle kurumsal yatırımcıların tavırları belirler. Çalkantının bol olduğu dönemlerde ise genellikle kurumsal yatırımcılar kenara çekilirler. Meydan spekülatörlere kalır. Bugünlerde de böyle bir dönemden geçiliyor.

Amerika’da en büyük hisse senedi piyasası New York Borsası. Bu borsada günlük işlem hacmi 100 milyar doların üzerinde. New York Borsası’nda hisse senetleri alınıp satılan en büyük on şirketin 2007 yılı ortası itibariyle piyasa değeri 3 trilyon dolar civarında. Bu borsada hisseleri işlem gören şirketlerin 2006 yılı sonu piyasa değerleri ise 25 katrilyon dolar (milli gelirlerinin iki katı). İkinci büyük hisse senedi piyasası olan Nasdaq’da işlem gören hisse senetleri işlem gören şirketlerin 2006 yılı sonu itibariyle piyasa değeri 4.1 katrilyon dolar.

Amerika için hisse senedi piyasası çok önemli. Çünkü, Amerika’daki hane halklarının yüzde 50’sine yakın kısmı doğrudan ya da yatırım fonları yoluyla hisse senedi sahibi (hane halkı başına ortalama 25 bin dolar). Yaşı 55-64 arasında olanların yüzde 60’ından fazlasının doğrudan ya da dolaylı hisse senedi yatırımları var (hane halkı başına ortalama 60 bin dolar). Amerika’da hane halklarının toplam finansal varlıklarının yüzde 18’i doğrudan hisse senetlerinde değerlendiriliyor.

Amerika’da hisse senedine yatırımların önemli bir bölümü yatırım fonları yoluyla yapılıyor.2005 yılı verilerine göre, yatırım fonları almış kişilerin ortalama yaşı 48, hane halklarının ortalama yıllık geliri 70 bin dolara yakın, ortalama finansal varlıkları 125 bin dolar civarında. Bu aileler ortalama dört yatırım fonunda varlıklarını değerlendiriyorlar.

Varlıklarının bir bölümünü yatırım fonlarında değerlendiren hane halklarının yüzde 80’inin hisse senetleri fonlarında yatırımları var. 2006 yılında 55 milyon hane halkının yatırım fonlarında yatırımları olduğu biliniyor.

SES GETİRİYOR

Kısacası, Amerika’da hisse senetleri piyasası çok geniş bir halk kitlesinin varlıklarını değerlendirdiği bir piyasa. Orta yaş ve orta gelirlilerin varlıklarının önemli bir bölümünü değerlendirdiği yer hisse senedi piyasası. Doğal olarak, hisse sendi piyasasındaki gelişmeler çok geniş kitleleri ilgilendiriyor. Politikacılar, ekonomik sonuçları bir tarafa, bu nedenle hisse senedi piyasasındaki gelişmelere kayıtsız kalamıyorlar.

Genelde bakıldığında, yılbaşından bu yana en fazla düşen hisse senedi piyasası Amerikan piyasası değil. Örneğin, yılbaşından ocak ayı sonuna kadar Euro Bölgesi’nde hisse senedi piyasası yüzde 13, Fransa’da yüzde 13, Almanya’da yüzde 15 düşerken, Amerika’da yüzde 5 düştü. Ama, en fazla sesi Amerikan piyasası getiriyor.