1960’lı yıllarda İngiltere ekonomisi için söylenenler Kıta Avrupa’sı için geçerli olmaya başladı. Büyük Avrupa ülkeleri hantal ve verimsiz olmaya başladılar.
Hantallık ve verimsizlik bu ülkeleri siyasi baskılarla daha da hantal ve verimsiz olmaya zorluyor.
Avrupa Birliği ülkeleri kendi içlerinde de çelişmeye ve çekişmeye başladılar. Fransa ve Almanya bütçe açıklarında Birlik kurallarını çiğnerken, şimdi İtalya da Birlik kurallarını zorlamaya başladı.
Bizler bankacılık sektörüne yabancı çekeceğiz diye neredeyse bankalarımız arasında ‘güzellik yarışması’ düzenlerken, İtalya, bankacılık sektöründe İspanyolların daha fazla hisse almalarını engelliyor. Fransa açıkça bankacılık sektöründe artık büyük yabancı görmek istemediğini beyan ediyor.
POPÜLİZM
Avrupa Birliği’nin yeni üyeleri ve üye olmaları kesinleşmiş ülkeler ciddi boyutlarda Avrupa Birliği’nin eski üyelerinden sabit sermaye yatırımı çekiyorlar. Ülkelerine şimdilik gelmeyen yabancı sermayeye de bu ülkelerin insanları kendileri gidiyor. Zaten işsizlikle boğuşan Avrupa’nın büyük ekonomileri konuya nasıl bir çözüm bulacaklarına şaşırmış durumdalar.
Özellikle iyi eğitimli Birliğin yeni ülkelerinin ve üye olması kesinleşmiş ülkelerin vatandaşları Avrupa’nın büyük ülkelerinde daha düşük ücretlerle iş bulabilmektedirler. Avrupa’da kaliteli işgücü göçü söz konusudur. En azından şimdi bu gelişmeye kimse dur diyememektedir. Ücret farklılıkları ciddi boyutlardadır.
İş yasaları dolayısıyla, Avrupa’da emek piyasası zaten çok katıdır. Emek piyasasının katılığı bir anlamda işsizliğin önemli nedenlerinden biridir. İki Almanya’nın birleşmesi Almanya’daki işsizlik sorununa tuz-biber ekmiştir. Birleşmenin maliyeti herkesin tahminlerini aşmıştır. Şimdi, Almanya yeni bir çözümün peşinde koşmaktadır.
Almanya’da son birkaç yıldır reel ücretler düşmektedir. İşsizlik artarken ya da azalmazken, son yıllarda reel ücretlerin yüzde 5’in üzerinde düşmesi Almanları rahatsız etmiştir. Rahatsızlık siyasileri popüler çözüme zorlamaktadır.
ASGARİ ÜCRET
Dışarıdan gelen işgücünün Almanların ücretlerini düşürmesini engellemeye yönelik olarak Almanya asgari ücretin Birlik normu olan 6 Euro’nun üzerine çıkarmayı planlamaktadır. Bir anlamda, yangına körükle gitmektedir.
Bu yılın başından beri Almanya’da çalışanların sosyal haklarında bazı kısıntılar getirildi. Örneğin, işsizlik sigortasından yararlanmanın şartları ağırlaştırıldı. İşsizlerin daha düşük ücretle buldukları işlere girmeleri bu yolla teşvik edilmeye çalışıldı.
Bir taraftan işsizliğin azaltılması yönünde ücretlerin düşmesine izin veren kurallar uygulamaya konurken yüksek asgari ücret uygulaması Almanya ekonomisini daha da hantal bir hale getirecektir. İşsizlik azalmayacak, artacaktır. Ekonomi dinamizm kazanmayacak, hantallaşacaktır.
Son yıllarda, emeğin ve sermayenin Avrupa içinde serbestçe dolaşımını ve bölgesel küreselleşmesini hedefleyen Avrupa Birliği büyük, ama hantal ülkeler nedeniyle zor bir dönemden geçmektedir. Sıkıntılar, ileride daha da sıkıntı verecek çözümleri gündeme getirmektedir. Böyle bir dönemde, Türkiye, yutulması çok zor bir lokma olarak Avrupa’nın önünde durmaktadır.