2005 yılının iyi olacağının anlamı

EKONOMİDE neyin iyi olup neyin iyi olmayacağı göreli bir kavramdır. Dolayısıyla, ‘2005 yılında ekonomi iyi olacak’ dendiğinde farklı kesimler farklı şeyler anlatıyor olabilirler. Ekonomide her şey herkes için iyi olacak diye bir şey yoktur.

Örneğin, Merkez Bankası’nın para basıp enflasyonu azdırması tüccarlar tarafından işlerin iyi gittiği yönünde yorumlanabilir. Çünkü, tüccar ağzıyla ‘piyasada para vardır’ ve mallarını istediği fiyattan satabiliyordur. Ama, tüccarın iyi durumda olması başkalarının iyi olduğu anlamına gelmemektedir.

Ekonominin büyümesi sanayici tarafından memnunlukla karşılanır. Çünkü, sanayici daha fazla üretip daha fazla satmaktadır. Ama, ekonomi büyüdüğü halde, işsizlerin hala iş bulamamış olması halinde, üretim arttı diye işsizlerin sevineceği bir durum yoktur.

İYİLER

Ekonomik programdan sapılmadığı ve yapılması gerekenlerin yapılıp risklerden kaçınıldığı sürece, 2005 yılı 2004 yılı kadar, hatta daha da iyi olabilir
. Ekonominin dış finansman yaratma kabiliyeti çok fazladır. İleriye dönük beklentiler olumludur. Üretimde verimlilik arttığı sürece ve hükümet kamu finansmanındaki iyileşmeleri kalıcı yapacak yapısal reformları yaptığı taktirde, bir olumsuzluk beklenmemelidir. Riskler elbette vardır. Ama, siyasi iç ve dış şoklar yaşanmadığı taktirde, işler iyi gidecek gibi görünmektedir.

İşlerin iyi gitmesinden anlatılmak istenen şeyler şunlardır:

1. Enflasyondaki düşüş sürecektir.

2. Faizler enflasyona paralel düşecektir.

3. Beklenen reel faizler düşecek, en azından yükselmeyecektir.

4. Ekonomide üretim artacaktır.

5. İhracat artacaktır.

6. Döviz rezervlerimiz artacaktır.

7. Döviz kurları istikrarlı bir seyir izleyip yerli para reel olarak değer kazanacaktır.

8. Ekonomik açıdan istikrarlı bir ortam oluşacaktır.

9. Ekonomik birimler daha uzağı görebilme olanağına kavuşacaklardır.

İYİ OLMAYANLAR

Bu iyiler elbette herkesin karnını doyurmuyor. İşlerin iyi gitmesinin ön şartı olarak belirtilen, üretimde verimliliğin artışı
, ekonomi büyüdüğü halde, istihdamın aynı paralelde artmayacağı anlamına gelmektedir. O halde, işlerin iyi gideceği dendiği ortam kısa dönemde iş bulamayanlara fazla bir umut vermemektedir.

Gündemdeki yapısal reformların hayata geçirilmesi bazı alışkanlıklarımızın değişmesi anlamına gelecektir. Gelirleri daha istikrarlı olsa dahi, çiftçinin eline geçen fiyatlardaki oynaklıklar artabilecektir. Genç yaşta emekli olup çalışmaya devam ederek çift maaş alma olanakları tıkanabilecektir.

Her üç ayda ya da altı ayda ücret ayarlamasına alışmış çalışanlar artık yılda bir kez ücretlerinin ayarlandığı göreceklerdir. Elbette, bu uygulama hiç kimsenin hoşuna gitmeyecektir. O halde, ‘2005 yılında belli şartlara bağlı olarak ekonomi iyi olacak’ dendiğinde ekonomi kim için iyi olacak?

Orta dönemde, ekonominin iyi gitmesi herkes için iyi olacak. Çünkü, şimdi iyi olarak tanımlanan işler iyi gitmediği taktirde, hiç kimse için işler iyi olmayacak. Şimdi iyi gitmesi beklenen işler gerçekten iyi gittiklerinde, belli bir süre sonra herkes kazanacak.

Herkesin durumunun bir anda iyi olması mümkün değildir. Öyle sanıp farklı hareket edildiğinde, kazanımlar da kaybedilebilecektir.
Yazarın Tüm Yazıları