Enis Berberoğlu: Sivri biber ve domatesin suçu

Enis BERBEROĞLU

Şubat ayı enflasyonunun suçlusu sivri biberin yakın arkadaşı domates çıktı... Program hedeflerine dönük bu organize saldırının sorumlusu çete üyelerinden firardaki salatalık ve patlıcanın da mart ayında hain fiyat eylemlerinde bulunmalarından çekiniliyor... Merkez Bankası ve Hazine kolluk kuvvetlerinin soruşturmayı turfanda yaş meyve-sebze çetesini uzaktan yönlendiren siyasi partileri de kapsayacak şekilde derinleştirmesi bekleniyor.

* * *

İşin şakası bir yana, demek ki artık her ayın enflasyon endeksi açıklandığında zaten bildiğimiz bir gerçeği yeniden hatırlayacağız: Soframıza, mutfağımıza giren çoğu tarım ürününe dünya ortalamasının üstünde fiyat ödüyoruz.

Örneğin Profesör Halis Akder'e göre tarım kesimine verilen desteğin yüzde 80'i öyle bütçeden falan değil, doğrudan tüketicinin cebinden çıkıyor.

Profesör Halis Akder, haklı olarak tarım ürünlerinde yüksek gümrük duvarları ile yaratılan yüzde 30'luk dış/iç fiyat farkını da tüketiciye salınan vergi olarak kabul ediyor. (Ekonomik Forum Dergisi, 15 Şubat 2000, Yıl 7, Sayı 2)

* * *

Türkiye son günlerde Tarım Reformu'nu tartışıyor... Daha doğrusu en azından ‘‘Avrupa'ya uyum amacıyla’’ tartışır gibi yapıyor. Oysa hedef olarak koyduğumuz Avrupa Birliği'nde tarım pazarlığı son gaz ilerliyor.

Çünkü Avrupa tarımında da işler iyi gitmiyor.

Düşünün ki, Avrupa Birliği milli gelirinin sadece yüzde 2'sini üreten tarım kesimine verilen mali destekler birlik bütçesinin yaklaşık yarısını (yüzde 46) silip süpürüyor. Yani Avrupalı çiftçiler bir koyup 23 alıyor.

Üstelik AB'nin genişleme sürecinde şu anda 40 milyar dolar olarak hesaplanan tarım desteğinin katlanarak yükselmesinden korkuluyor.

Almanya ve İngiltere gibi milli gelirinde tarımın payı düşük ülkeler bu yeni yükün altına girmeyeceklerini açıkça ortaya koyuyor.

Oysa Avrupa kapısında bekleyen adaylar AB'de yüzde 5 olan tarım kesimi istihdamı ortalamasını çok daha yukarı çekeceğe benziyor...

Örneğin Türkiye'de istihdamın neredeyse yüzde 40'ı tarımda...

Aynı rakam yine AB adayı Romanya'da yüzde 38, Bulgaristan'da yüzde 25, Litvanya ve Polonya'da yüzde 20'nin üstünde seyrediyor. Bu yüzden AB'nin haziran ayında Portekiz'de yapacağı zirve toplantısında müflis tarım politikasında yeni rotanın çizilmesi bekleniyor.

* * *

Avrupa'nın bırakın sınıflar, milletler üstü bir anlayış ve ciddiyetle çözüm aradığı tarım sorununa sadece IMF-Dünya Bankası reçetesiyle yaklaşılır, siyasi sorumluluk gerektiren kararlardan kaçınılırsa... Korkarız biz daha çok ‘domates, biber, patlıcan’ şarkısı söyleriz.