Küresel ayar

ABD'nin Vietnam Savaşı'nda gerillaya değil propoganda gücüne yenik düştüğüne imanlı Saddam dünyanın her köşesinden Bağdat'a akın eden medya mensubuna kucak açtı. Plan basitti: Bağdat mahreciyle kaleme alınan, ekranlara yansıyan haberler Batılı kamuoyunda isyan hissi uyandıracak, ölen ABD'li askerlerin görüntüleri Washington'u ateşkese zorlayacaktı.

Hepinizin bildiği gibi bu hesap Bağdat'tan döndü.

Objektif görüntüler ve kalem tanıklığı Saddam'a hizmet etmedi.

Zaten eli kanlı vasat diktatörün anlatılacak, Batı'da hayranlık uyandıracak neyi var dı ki?

* * *

Son günlerde döviz piyasasında olup bitenleri yabancı parmağı ile izaha çalışanları izlerken Bağdat'ı anımsamamız boşuna değil...

Küresel aynaya bakıp ‘‘Söyle bana en güzel kim?’’ diye sorup aldığı yanıtı beğenmeyen masal kahramanı gibiyiz.

Batık bankaları yabancıya satarken iyi.

Doğrudan yabancı sermaye davet ederken pek ala.

Yabancı bankadan kredi borcu alınca mükemmel.

Ama döviz piyasası karışınca tek suçlu yabancı, öyle mi?

* * *

Oysa dövizdeki dalga boyunu dış spekülatif taleple izah gayretinin temelinde bile yine iki yerli parametre yatıyor:

1) Yabancı spekülatör Türk piyasasında döviz temini için öncelikle TL satın almak zorunda... Eğer TL faizi spekülasyon sonucunda elde edilen kur artışına denk veya yakın olursa caydırıcı etki yaratabilir.

2) Eğer sığ piyasada fiyatlar tek veya birkaç yabancı bankanın alımıyla yükseliyorsa Merkez Bankası'nın miktar düzenlemeleri (döviz satışı) talebi karşılar, kurları yeniden aşağı çeker.

Dolayısıyla mesele yerli-yabancı farkı değildir.

Kur-faiz dengesinden ibarettir.

Nitekim geçen haftanın son günlerinde;

Merkez Bankası'nın aktif müdahalesi, faiz silahı,

Bankaların döviz satışı yardımı piyasayı sakinleştirdi.

* * *

Üstelik diyelim ki, yabancı banka veya fonlar Türkiye'yi alıp-satıyor... Kulak çekme, tek ayak üzerinde cezaya bırakma gibi yaratıcı sanılan polisiye önlemler işe yaramaz...

Ekonomi dünyasında başka kurallar çalışır.

Tıpkı Ayşe Aba isimli okurun aktardığı gibi...

Vakti zamanında İrlanda Merkez Bankası iki Alman bankasının işlemini takibe aldı... İki yabancı banka ellerinde olmayan tutarda ve çok yüklü satışlarla İrlanda'da faiz indirimi sağladı... Planları ertesi gün piyasadan daha ucuz fiyata İrlanda parası satın alıp kár etmekti. Ama İrlanda Merkez Bankası tüm bankaları uyardı ve Alman bankalarına satış yapmamalarını istedi... Alman bankaları borçlarını kapatmak için mecburen Merkez Bankası'nın kucağına düştü. Merkez Bankası da cezayı kesti...

* * *

Kıssadan hisse: Küresel ayna kullanan küresel ayara da razı olmalı.