Enis Berberoğlu: KKTC'de yüksek tansiyon işaretleri

Enis BERBEROĞLU

KIBRIS'ta tansiyonun giderek gerildiği yolundaki işaretler çoktu... Biz sadece önemli bulduğumuz iki haberi aktarmakla yetineceğiz.

* * *

Dikkatinizi çekmek istediğimiz ilk haber, Cumhuriyet Gazetesi'nde 29 Haziran 2000 günü Lefkoşa mahreci ve Reşat Akar imzasıyla yayımlandı.

Haberin geleceğe ilişkin ipucu taşıyan iki paragrafı vardı:

‘‘Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) ekonomik kriz tırmanırken Ankara'nın görevlendirdiği ekonomik uzmanlar tarafından hazırlanan IMF reçetesine benzer ekonomik paket, hükümet krizini gündeme getirdi.

Ankara paketi, hükümet ortaklarını memnun etmedi. TKP, paketin tamamının kabul edilemeyeceği görüşünde. Koalisyonun büyük ortağı UBP'nin de paketin tamamını kabul etmeyeceği iddiaları ağırlık kazanıyor.’’

* * *

İlginçtir, Ankara ile Lefkoşa arasında ipleri geren ikinci gelişme de aynı güne rastladı. KKTC Güvenlik Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Ali Nihat Özeyranlı resmi bir açılış törenindeki konuşmasında sert mesaj verdi:

‘‘Şayet toplumun gözü önünde devletin temellerine dinamit konulursa, yıkılmaya çalışılırsa, Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı'ndan (GKK) önceki yetkililer devlete sahip çıkmazsa, sahip çıkacak makam milletin anayasayla görevlendirdiği GKK'dır. TSK generalinin boğazı dokuz boğumludur, her aklına geleni söylemez ama yerinin geldiğine karar verirse değerlendirmeyi yapar.’’

Komutanın bu açıklaması karşısında tepki gösteren KKTC Başbakan Yardımcısı Mustafa Akıncı, protesto amacıyla töreni terk etti.

Ancak paşa devam etti:

‘‘Oklar hedefe ulaştıkça, hedefin kalbine girdikçe canı yananların bağırtısını duyuyorum ve ne kadar haklı olduğumu bir daha görüyorum. Polisin askere bağlı olması Sayın Akıncı'yı niçin bu kadar yakından ilgilendiriyor ben anlamıyorum. Siz Turizm Bakanı'sınız. Kabinede en son konuşması gereken kişi sizsiniz. Turizm Bakanlığı'nın tüm problemlerini çözdünüz de sıra polise mi geldi.’’

(Hüseyin Alkan, Hürriyet Gazetesi, 4 Temmuz 2000).

* * *

KKTC Güvenlik Kuvvetleri Komutanı'nın atıfta bulunduğu ‘‘polisin askere bağlı bulunması’’ tartışmasının mazisi oldukça eski... KKTC'deki 2 bin kişilik Polis Teşkilatı, Anayasa'nın geçici 10'uncu maddesiyle GKK'ya bağlı. Ada'daki sol partiler, polisin Türkiye'de olduğu gibi İçişleri Bakanlığı'na bağlı olmasını istiyor.

Özeyranlı'nın çıkışı KKTC'de geniş yankı buldu. Paşanın ismen eleştirdiği Başbakan Yardımcısı ve koalisyon hükümetindeki TKP'nin genel başkanı Mustafa Akıncı düzenlediği basın toplantısında, ‘‘Komutan, son günlerdeki demeçleriyle çizmeyi aşmıştır’’ dedi, sözlerini şöyle sürdürdü:

‘‘Komutan, Kıbrıs'ta ateşkesin sürmesini ve özel koşulları gerekçe gösteriyor. Güney Kıbrıs'ta polis sivil otoriteye bağlı. PKK ile mücadele eden ve ateş çemberinden geçen Türkiye'de de polis İçişleri Bakanlığı'na bağlıdır. Biz kendi kendimizi yönetmek istiyoruz.’’

Bu tartışmalar sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri'ne çok ağır eleştiriler yönelten Avrupa Gazetesi'nin sahibi, iki köşe yazarı ile bir astsubay, Kıbrıs Rum Yönetimi için casusluk yaptıkları iddiasıyla tutuklandılar...

* * *

Ankara'nın yol gösterici tavrı Lefkoşa'da her zamankinden çok daha hararetli biçimde tartışılıyor. Kritik Cenevre görüşmelerine rastlayan bu tartışmaların sonuçlarını ve faturasını yakında hep birlikte göreceğiz.