Enis Berberoğlu: İşçiyi nasıl ikna edecekler?

Enis BERBEROĞLU

RAKİP lideri Yüce Divan marifetiyle tasfiye kavgasının hükümetin üç ortağına da ağır hasar verdiği hákim ve yaygın kanaat...

Üstelik hükümet siyasi façasını bozan bu izleri silemeden işçi ve işverenlerin karşısında yeni bir ‘‘itibar sınavına’’ çıkacak...

Ekonomik ve Sosyal Konsey toplantısında patronlarla sendikalar arasında arabuluculuğu deneyecek... Veya en azından TÜSİAD'ın beklentisi bu yönde:

‘‘...uygulanmakta olan ekonomik program, sadece enflasyonda düşüşü değil, üretim artışını ve ekonomik büyümeyi de hedeflemektedir. Böylesine önemli bir konuda ve böylesine kritik bir aşamada hükümetin uzlaştırıcı bir rol oynamaktan kaçınmasını hayretle karşılıyoruz...’’

(TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Bülent Eczacıbaşı, 22 Haziran 2000, Sabancı Center)

* * *

Oysa dün görüştüğümüz Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral, Ekonomik ve Sosyal Konsey toplantısında hükümetten TÜSİAD ve diğer işveren örgütlerinin umduğu ölçüde doğrudan bir müdahale beklemiyor...

Toplantının gündeminde toplu sözleşmelerin bulunmadığını hatırlatan Meral, ‘‘Peki bu konu görüşülmez mi?’’ sorusuna, ‘‘Tabii ki görüşülür ama ölçüsü var. Müdahale olamaz’’ yanıtını veriyor.

* * *

Başkan Bayram Meral, kamu kesiminde daha kolay sözleşme bekliyor, ‘‘Ocak ayında o sözleşmeleri tatlıya bağlarız’’ diyor... Kamu kesiminde 450 bin dolayında işçinin toplusözleşme görüşmeleri 2001 ocak ayında başlıyor.

Türk-İş yönetimi bugünlerde belediyelerde çalışan yarım milyon dolayındaki işçinin toplu sözleşme görüşmelerini bağıtlamaya uğraşıyor...

Ne var ki belediyelerin tek tip ücret politikası uygulamaması işleri zorlaştırıyor... Örneğin İstanbul Büyükşehir'de taraflar arasındaki anlaşmazlık arabulucu aşamasında bulunuyor.

Ancak asıl büyük pazarlık 350 bin dolayında özel kesim işçisinde yaşanacak. Meral, ‘‘Ne isteyeceksiniz?’’ sorusuna iki ayrı örnekle yanıt veriyor: Gübre sanayii ve Sabancı Topluluğu...

‘‘Her ikisinde de çok düşük ücretlerde yüzde 60-65 zammı gördük. Zaten vergi ve prim kesintileriyle bu zammın neti de yüzde 30'u aşmaz’’ diyen Meral devam ediyor: ‘‘Düşük ücretlerde anlaşırsak gerisi kolay...’’

* * *

Özel kesim toplusözleşmelerinde 80 bin işçinin ücret pazarlığının yaşanacağı tekstil kesimi öne çıkıyor...

TÜSİAD toplantısında karşılaştığımız Türkiye Tekstil İşverenleri sendikasından bir yetkili, tarafların pozisyonunu, ‘‘Sendika yüzde 50-60 diyor ama bizim yüzde 25 verebilmemiz bile zor’’ diye özetlemişti.

İlginçtir bu kez sendikalar da tekstilin yaşadığı ağır koşulların farkında gibi gözüküyor... Meral, bu konuda, ‘‘Bu işyerleri üretecek... Üretmek de yetmez, pazar bulup satacak. Rekabet edebilecek. Rahatsızlığın bilincindeyiz’’ demek gereğini duyuyor. Hemen ardından ekliyor: ‘‘Geçen dönemde Başkan Halit Narin'le ikimiz 6.5 saat baş başa bir görüşme sonucunda meseleyi çözmüştük, bakalım bu kez ne olacak?’’

* * *

Önümüzdeki günlerde sıcak tartışma konusu, ‘‘Hükümet işçi ile işveren arasında kimin tarafını tutacak?’’ olabilirdi... Olabilirdi diyoruz, çünkü hükümet siyasi itibarını yeniden kazanmadan ne yapsa boş, ikna edici değil... İşçi ve işveren pazarlığında arada kalırsa olsa olsa biraz daha hırpalanır, o kadar.