IMF, yatırım bütçesi kadar ek önlem istedi

Çünkü tarafların pozisyonu gayet açık ve masada:     Â

Türkiye ne istiyor?:

Eskiden IMF programı dış dünyada, "Türkiye’de işler düzeliyor, yatırım zamanı" diye algılanır, dış kaynak girişi hızlanırdı. Ama bugün sadece Türkiye değil, dünyada da kriz var, ülkeye yeni kaynak girişi zor. O yüzden Türkiye, zaten küçülecek ekonomide IMF freni ile ek daralma yaşamak istemiyor.

IMF ne öneriyor?:

Türkiye anlaşmada gecikince IMF kapısındaki kuyruk uzadı. IMF’nin mevcut talepleri karşılamak için 100 milyar dolardan fazla yeni kaynağa ihtiyacı var. Bu nedenle Türk ekonomisinin tempolu büyümesine kredi açmak konusunda isteksiz. IMF, doğrudan "Türkiye küçülsün" demiyor; ama borç ve kredi miktarına sınır bu anlama geliyor.

* * *

Bu çerçevede 2009 bütçesi üzerinde görüşmeler sürüyor. Önceleri sadece faiz dışı fazlada yarım puanlık artış talep eden IMF, dünyada krizin derinleşmesi üzerine bütçenin yüzde 7-8’i tutarında tasarruf önerdi.

Rakamın tamamı tabii ki bütçeden karşılanmayacak; ama fikir versin diye söyleyelim... IMF’nin kafasındaki ek önlem bütçesi 2009 yılı tamamı için öngörülen yatırım ödeneklerine denk düşüyordu.

Zaten kamu harcamalarında kesinti, faiz ve personel ödeneklerinde mümkün değil. Eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik transferlerine de dokunulamaz. Kalıyor geriye yatırımlar.

Başbakan’ın, "Nasıl yol yapacağız, üstyapı kuracağız?" diye dertlenmesi biraz bu sebeple.

Hafta başı itibarıyla Türkiye, IMF’nin ek önlem talebini yarı yarıya düşürmeyi başardı.

Böylece IMF ile anlaşmanın önünde fazla engel kalmadı.

Pardon hangi paket?

PİYASA, Hindistan’dan gelen paket haberleri ile coştu.

Kutladıkları "doğru paket" haberiyse sorun yok.

Çünkü asıl paket, IMF anlaşmasından sonra açılacak.

Kamu harcamalarından vazgeçilecek, ek gelir yolları aranacak.

Bu arada piyasanın dört gözle beklediği paketteki "can suyu" önerileri de tartışılıyor.

İşçi dövizinden kredi: Merkez zaten işçi hesaplarını istemiyor. 13 milyar doların kamu bankasına, örneğin Ziraat’e devrine karşı çıkan yok. Ama hesap sahiplerinin bu transfere nasıl ikna edilecekleri henüz bilinmiyor.

Yasal karşılık indirimi: Özellikle döviz hesaplarında yasal karşılığın düşürülerek 4-5 milyar dolar kaynak yaratma fikrine karşı şu sakınca hatırlatılıyor: "Merkez Bankası zaten 11 milyar dolar (döviz hesaplarındaki azalma kadar) kaynağı piyasaya sundu. Yasal karşılığın düşürülmesi rezervi tehdit eder, reytingi riske sokar."

Ezcümle, IMF paketi kesin de... DiÄŸerinde rivayet muhtelif.Â