Enis Berberoğlu: Futbol Savaşı

Enis BERBEROĞLU

Türkiye'de ulusal gururun yeşil sahalara endekslendiği şu günlerde elimize Polonyalı bir meslektaşımızın kaleme aldığı ‘‘Futbol Savaşı’’ isimli kitap geçti... Bizim kuşağın kulaktan dolma bilgilerle hatırladığı meşhur ve yüz saatlik Honduras-El Salvador çatışmasını izleyen Ryszard Kapuscinski sporla savaş arasındaki ince çizgiyi ‘‘olay mahallinden’’ canlı aktarıyor. (Futbol Savaşı, Ryszard Kapuscinski, Om Yayınları, İstanbul)

* * *

Tarih 8 Haziran 1969... Honduras ve El Salvador 1970 yılında Meksika'da düzenlenecek Dünya Kupası elemeleri için karşılaştı. Honduras'ın başkentinde oynanan maç öncesinde konuk El Salvador takımı ciddi anlamda tacize uğradı.

Kaldıkları oteli saran Honduraslı fanatikler çaldıkları kornalarla, pencerelere attıkları taşlarla konuk on biri uykusuz bıraktı... Ertesi gün sahaya çıkan El Salvador milli takımı yine de son dakikaya kadar direnebildi, ama tam 90'ıncı dakikada gelen golü önleyemedi...

El Salvador'da maçı TV'den izleyen 18 yaşındaki Amelia Bolanios bu golle çılgına döndü, babasının tabancasını kalbine dayayarak tek kurşunla intihar etti... Bolanios bir anda sanki azize ilan edildi...

Salvador gazeteleri, ‘‘Genç kız vatanının yıkılışını görmeye tahammül edemedi’’ diye başlık attı. Cenaze törenine başbakan ve bakanlar katıldı.

Bayrağa sarılı tabutun arkasında muhafız kıtası yürüdü. Naklen yayınlanan tören herkesi ağlattı.

Rövanş maçı işte bu ruh haline rastladı. Bu kez tacize uğrayan Honduras milli takımıydı. El Salvador'un yeni ulusal kahramanı Amelia Bolanios'un portrelerini taşıyan fanatiklerin linç girişimi ancak sahayı kuşatan ordu birliklerinin marifetiyle önlenebildi. El Salvador takımı maçı 3-1 kazandı...

Ama maç sahada bitmedi... Honduras taraftarları iki ülkeyi ayıran sınıra ulaşana kadar olaylar büyüdü... Konuk takımın iki taraftarı öldü, yüzlerce taraftar hastanelik oldu, otomobiller yakıldı.

* * *

O gece Honduras-El Salvador sınırı kapatıldı. El Salvador uçaklarının Honduras'ın başkentini bombalaması ile savaş başladı... 100 saat süren çatışmalar ancak diğer Latin Amerika ülkelerinin araya girmesiyle durdu... Bilanço çok ciddiydi: 4 bin ölü, 12 bin yaralı... Sınır bölgesinde 50 bin kişi evinden barkından oldu, pek çok köy yakıldı, yıkıldı.

Futbol bir yana, ülkeler savaşta da yenişemedi.

Honduras-El Salvador sınırı o gün, bugün değişmedi.

* * *

Ne Türkiye El Salvador, ne de İngiltere Honduras'a benziyor. O yüzden Galatasaray-Leeds United maçı öncesinde birkaç serserinin çıkardığı kavgayı uluslararası bir anlaşmazlığın ilk kıvılcımı saymak bizce büyük hata olur.

Zaten İngiliz taraftarı bıçaklayan genç fanatiğin olayın üzerinden 24 saat geçmeden yakalanmış ve suçunu itiraf etmiş olması meseleyi zabıta vakası ölçeğine indirmiştir.

Ama yine de futbolun -bütün spor dalları gibi- aslında savaş oyunu olduğunu unutmamak, tedbiri elden bırakmamak için zorunludur.